UTZ CERTIFIED Good Inside Gedragskode. Vir Rooibosproduksie Weergawe 1.0 Februarie 2011

UTZ CERTIFIED Good Inside Gedragskode Vir Rooibosproduksie Weergawe 1.0 Februarie 2011 UTZ CERTIFIED: Certification and traceability of sustainable agricultural commodities. www.utzcertified.org UTZ CERTIFIED Foundation De Ruyterkade 6 1013 AA AMTERDAM The Netherlands

UTZ CERTIFIED is n volle lid van die IEAL Alliance. Hierdie dokument is ontwikkel deur die UTZ CERTIFIED roses vir Kode Ontwikkeling wat voldoen aan die IEAL Code of Good ractice for etting ocial and Environmental tandards Kopieё van hierdie dokument is beskikbaar teen geen onkoste in elektroniese formaat op die UTZ CERTIFIED Good Inside webblad: www.utzcertified.org Indien dit nie vir u moontlik is om elektroniese toegang tot die dokument te kry nie, kan u aan ons skryf by die volgende adres om harde kopieё te kry teen n billike prys wat slegs kostes dek: UTZ CERTIFIED Good Inside De Ruyterkade 6 bg 1013 AA Amsterdam The Netherlands Die Engelse weergawe is die offisiёle en bindende weergawe. Verwys asseblief na die Engelse weergawe in geval van onsekerheid in anderstalige weergawes van hierdie dokumente. Voorblad fotos: Die 3de foto van links is onder kopiereg van Carmien Rooibos TY Ltd; UTZ Certified het kopiereg op al die ander fotos. Hierdie Gedragskode vir Rooibos Verwerking is goedgekeur op 21 Maart 2011 Hersiening van hierdie dokument Die UTZ CERTIFIED Gedragskodes word ten volle hersien ten minste elke 5 jaar (maar n vroeёre hersienning kan oorweeg word). Die Gedragskode sal op die laatste teen Februarie 2016 hersien word. Vir meer inligting aangaande die hersienings proses, raadpleeg die UTZ CERTIFIED roses vir Kode Ontwikkeling wat beskikbaar is op die UTZ CERTIFIED webbald of wat aangevra kan word by: certification@utzcertified.org Alle belanghebbendes word uitgenooi om te eniger tyd kommentaar te lewer of voorstelle te stuur. Dit sal dan in die volgende hersienings proses ingesluit word. Gebruik gerus die terugvoer vorm wat op die webblad gevind kan word, of aangevra kan word per epos en stuur jou kommentaar en voorstelle na: certification@utzcertified.org Of per gewone pos na: UTZ CERTIFIED Good Inside Certification Department De Ruyterkade 6 bg 1013 AA Amsterdam Nederland UTZ CERTIFIED Good Inside 2009 Geen deel van hierdie publikasie mag reproduseer word, gestoor word in n stelsel, of in enige vorm deurgegee word nie, elektronies, meganies, fotokopiёring, opname of anders sonder volle erkenning nie. UTZ CERTIFIED Good Inside 2011. age 2 of 36

Inleiding UTZ CERTIFIED is n wêreldwye sertifiserings program wat n standaard stel vir die verantwoordelike produksie en aankoop van landbou produkte. UTZ, wat goed beteken in die Maya taal, gee die versekering van professionele, sosiale en omgewings kwaliteit in produksie praktyke wat deur handelsmerke en verbruikers verwag word. UTZ CERTIFIED produkte word geproduseer volgens die UTZ CERTIFIED Gedragskode. Met n UTZ CERTIFIED sertifikaat, kan Rooibosprodusente goeie landbou praktyke, doeltreffende plaasbestuur en verantwoordelike produksie demonstreer vir Rooiboshandelaars en -verpakkers. Die UTZ CERTIFIED sertifikaat is n versekering van verantwoordelike Rooibosproduksie wat handelaars kan gebruik in hul besluite rondom aankope. Die UTZ CERTIFIED Good Inside Gedragskode vir Rooibos is n internasionaal erkende stel maatstawwe vir ekonomiese, sosiale en omgewings verantwoordelike produksie. Dit is gebasseer op die internasionale ILO Konvensies en sluit die beginsels van goeie landbou praktyke in. Tesame hiermee is daar n leidende dokument beskikbaar wat verder verduidelik hoe om die maatstawwe van die Gedragskode te implementeer en te interpreteer. Hierdie is die eerste amptelike weergawe van die UTZ CERTIFIED Good Inside Gedragskode. Die proses vir die ontwikkeling van die kode was gegrond op n veelvoudige belanghebbendes benadering, insluitende konsultasie en navorsing, publieke konsultasie, toetsing in die veld, plaaslike werkswinkels en konsultasie met plaaslike deskundiges. UTZ CERTIFIED streef daarna om voortdurend die Gedragskode te verbeter deur gereelde hersiening in noue samewerking met belanghebbendes. UTZ CERTIFIED het die oorhoofse gesag vir die verspreiding en aanpassing van die vereistes soos in die dokument ingesluit. Erkenning en bedankings Hierdie Gedragskode is ontwikkel in noue samewerking met die Right Rooibos Initiative. Die Right Rooibos tandaard was n belangrike bron in die ontwikkelingsproses en ooreenstemmende kriteria is soveel as moontlik vereenvoudig. UTZ CERTIFIED bedank Gerhard retorius, die bestuurder van die Right Rooibos program vir sy deskundige raad en is verbind tot verdere samewerking in die toekoms. UTZ CERTIFIED bedank ook alle deelnemers aan die Belanghebbendes Konsultasie Werkswinkel in Clanwilliam, uid Afrika, 2010, almal wat kommentaar gelewer het gedurende die publieke konsultasie en alle persone wat in die loods projekte betrokke was vir die waardevolle terugvoering. Laastens bedank ons ons projekvennote en kollegas in die veld wat ons gehelp het om n gebalanseerde, praktiese en kragtige Gedragskode te ontwikkel, wat ons hoop as n bron sal dien vir meer volhoubare Rooibosproduksie. pesiale dank aan Johan Brand vir sy tegniese raad en aan Lisa Ryser van andra Kruger & Associates vir haar raad oor die sosiale aspekte en haar onmisbare werk gedurende die konsultasie, implementering en toets van die kode. UTZ CERTIFIED Good Inside 2011. age 3 of 36

Omvang Die UTZ CERTIFIED Gedragskode vir Rooibosproduksie is van toepassing op alle produsente wat Rooibos as UTZ CERTIFIED produseer en verkoop. Vir verwerkers wat gesertifiseerde Rooibos verwerk, is die Gedragskode vir Rooibosverwerking van toepassing. Alhoewel hierdie twee verskillende Kodes is, kan produksie en verwerking onder dieselfde sertifikaat ingesluit word, indien beide onder dieselfde bestuur is. Hierdie Kode is van toepassing op alle Rooibos wat geoes en verwerk word en wat afkomstig is van die Rooibos bos (Aspalathus linearis), insluitende wilde- en gekweekte Rooibos. Die toepaslike kriteria vir skeiding en kwaliteitsbeheer is van toepassing op all verwerkingsmetodes, insluitende groen Rooibos. ertifisering moet altyd gedoen word deur n ertifiseringsliggaam (L) wat deur UTZ CERTIFIED goedgekeur is (ien UTZ CERTIFIED Good Inside ertifiserings rotokol 1 ). n Lys van goedgekeurde ertifiseringsliggame kan gevind word op die UTZ CERTIFIED webblad. Opsies vir ertifisering Wanneer die UTZ CERTIFIED Gedragskode praat van n sertifikaathouer, verwys dit na die entiteit wat verantwoordelik is vir die implementering en monitering van die vereistes van die UTZ CERTIFIED Gedragskode. Die sertifikaathouer kan wees: n individuele produsent/landgoed n groep kleinboere georganiseerd as n assosiasie of n koöperasie (of n ander entiteit soos n landgoed of n fabriek wat die produk van die produsente koop en n groepsertifisering organiseer, m.a.w. die opstel van n Interne Beheerstelsel en die opleiding van die produsente volgens die UTZ CERTIFIED Gedragskode) of n groep plase wat sentraal bestuur word Dit beteken dat n sertifikaat verkry kan word as: 1. Individuele sertifisering = n individuele produsent/landgoed n Individuele produsent kan aansoek doen vir sertifisering teen die UTZ CERTIFIED Gedragskode. Die individuele produsent is verantwoordelik dat die plaas aan die kode voldoen. Die produsent moet jaarliks n self doen en die ertifiseringsliggaam (L) sal n jaarlikse oudit teen die UTZ CERTIFIED Gedragskode doen. In hierdie geval is die produsent wat aan die kode voldoen dieselfde entiteit as die sertifikaathouer. 1 Mees onlangse weergawe beskikbaar op www.utzcertified.org UTZ CERTIFIED Good Inside 2011. age 4 of 36

2. Groep sertifisering = n groep georganiseerde kleinboere. n Groep georganiseerde kleinboere kan ook aansoek doen om teen die UTZ CERTIFIED Gedragskode gesertifiseer te word. Dit word n groepsertifisering genoem. Die sertifikaathouer kan óf die produsent organisasie self wees, óf n ander entiteit wat verantwoordelik is vir die organisering van die boere. In die geval van groep sertifisering, moet die sertifikaathouer n Interne Beheerstelsel 2 (IC) implementeer. n Interne Beheerstelsel is n gedokumenteerde stelsel vir kwaliteitsbeheer wat verskeie aspekte van die UTZ CERTIFIED Gedragskode bestuur, en deur middel van interne gedefinieёrde prosedures kontroleer dat die produsent voldoen aan die vereistes van die UTZ CERTIFIED Gedragskode. 3. Veelvoudige perseel sertifisering = n groep van persele onder sentrale bestuur. Indien een maatskappy n aantal persele bestuur, wat beteken dat al die persele onder sentrale bestuur is, kan n veelvoudige perseel sertifisering plaasvind. n Veelvoudige perseel organisasie word gedefinieёr as n organisasie wat n sentrale perseel het vanwaar aktiwiteite bestuur word en ander persele waar hierdie aktiwiteite as geheel of gedeeltelik plaasvind. Al die persele kan deur een sertifikaat gedek word. Die L sal jaarliks alle persele oudit en duidelik op die sertifikaat aandui watter produksie persele onder die sertifikaat ingesluit word. Daar is bewyse dat die sentrale bestuur die produksie persele besit of gekontrakteer is om hierdie persele te bestuur. Voorbeelde van verskillende tipes van sertifisering Voorbeelde van verskillende tipes sertifisering en die kriteria vir die IC kan gevind word in n bylae tot die ertifiseringsprotokol. Indien u enige vrae aangaande n uitsonderlike geval het, kontak UTZ CERTIFIED by certification@utzcertified.org 2 In Engels word die Interne Beheerstelsel die Internal Control ystem (IC) genoem. In hierdie dokument sal daar na die Interne Beheerstelsel verwys word deur die Engelse afkorting: IC UTZ CERTIFIED Good Inside 2011. age 5 of 36

truktuur van die UTZ CERTIFIED Good Inside Gedragskode vir Rooibosproduksie Die Gedragskode vir Rooibosproduksie het 199 kontrolepunte en is verdeel in 11 hoofstukke: Hoostuk 1: Naspeurbaarheid, rodukidentifikasie en keiding...p 12 Hoofstuk 2: Bestuurstelsel, Rekordhouding en elf...p 12 2.A Rekordhouding en plaas/veld identifikasie 2.B Bestuurstelsel en self 2.C Verantwoordbaarheid en deursigtigheid Hoofstuk 3: Voortplantingsmateriaal...p 15 3.A lantmateriaal 3 3.B Interne Kwekery Hoofstuk 4: Grondbestuur...p 15 Hoofstuk 5: Bemestingstowwe...p 16 5.A Die keuse en gebruik van bemestingstowwe 5.B Rekords van aanwending 5.C Aanwendingstoerusting 5.D toor 5.E Organiese bemestingstowwe Hoofstuk 6: Besproeiing (kwekery)...p 18 6.A Voorspelling van besproeiingsbehoeftes 6.B Besproeiingsmetode 6.C Kwaliteit van besproeiingswater 6.D Toevoer van besproeiingswater Hoofstuk 7: Geïntegreerde pesbeheer en Gewas beskerming...p 19 7.A Keuse en gebruik van gewasbeskermingsprodukte 7.B Rekords van aanwending 7.C Aanwendingstoerusting 7.D Weggooi van oortollige aanwendingsmengsel 7.E Vervoer, stoor, hantering en meng 7.F Leё gewasbeskermingsproduk houers 7.G Uitgediende gewasbeskermingsprodukte Hoofstuk 8: Oes...p 23 8.A Oes prosedure 8.B Nat tee (tussentydse) stoor en vervoer 8.C Maatreёls vir geoeste Rooibos 3 GMO Rooibos variёteite is tans nie (kommersieёl) beskikbaar nie, en is om hierdie rede nie by die kode ingesluit nie. Indien GMO n oorweging in Rooibosproduksie word, sal dit by die kode ingesluit word. UTZ CERTIFIED Good Inside 2011. age 6 of 36

Hoofstuk 9: Na Oes roduk Hantering... 24 9.A Risikobepaling 9.B Verwerking en stoor areas 9.C Higiёne en voedselveiligheid Hoofstuk 10: Regte van Werkers, Veiligheid en Gesondheid...p 26 10.A Risiko bestuur vir werksomstandighede 10.B Veiligheid- en Gesondheidopleiding vir werkers 10.C Veiligheid- en Gesondheidfasiliteite vir werkers, toerusting en ongeluksprosedures 10.D Hantering van Gewasbeskermingsprodukte, klere en toerusting 10.E Higiёne en goeie huishouding 10.F Regte van werkers 10.G Diensvoorwaardes Hoofstuk 11: Natuurlike Hulpbronne en Biodiversiteit...p 34 11.A Impak van boerdery op die omgewing 11.B Waterbronne 11.C koonmaak van nuwe grond 11.D Energiebronne en -gebruik UTZ CERTIFIED Good Inside 2011. age 7 of 36

Voortdurende verbetering van struktuur Met die ontwikkeling van die program, het UTZ CERTIFIED evalueer wat die beste wyse is om n risiko benadering, sowel as voortdurende verbetering van die ertifiserings rogram in te sluit. Hieronder kan jy n oorsig vind van hoe voortdurende verbetering in die struktuur van die Kode ingebou is: Hoofstuk 1 Kontrolepunt 1 Kontrolepunt 2 Kontrolepunt 3 Kontrolepunt 4 Kontrolepunt 5 Kontrolepunt 6 Kontrolepunt 7 Gaan na op vlak van: () - rodusent () ertifikaathouer / jr1 jr2 jr3 jr4 Vereiste voldoening groen=verpligtend # jr1 # jr2 # jr3 # jr4 Die hoofstukke van die Gedragskode is is volgens tema gegroepeer in drie dele. o Deel 1 (hoofstukke 1-2) dek naspeurbaarheid en algemene bestuursake. o Deel 2 (hoofstukke 3 9) dek goeie landbou- en plaaspraktyke. o Deel 3 (hoofstukke 10-11) dek spesifike sosiale- en omgewingsaspekte. Elke hoofstuk bestaan uit kriteria en kontrolepunte (aanwysers). Die ouditeur gaan die kontrolepunte na. Die kontrolepunte is oor die algemeen van toepassing op die hele produksiestelsel. Dit maak dit egter makliker vir die ouditeur on na die kolom vir vlak van te kyk wat aandui op watter vlak hierdie kontrolepunt geassesseer moet word. Die kontrolepunte moet of op sertifikaathouer/sentrale () vlak of produksie/plaas () vlak nagegaan word. Die ouditlys dui duidelik aan op watter vlak die kontrolepunte nagegaan moet word. Daar is twee tipes kontrolepunte: o verpligte kontrolepunte (aangedui in groen). o bykomende kontrolepunte (nie deur n kleur aangedui nie). Aparte kolomme dui aan wanneer die punte verpligtend raak in jare 1 tot 4. Die groen blokkies dui aan watter kontrolepunte aan voldoen moet word in watter jaar. Die sertifikaathouer kan ook sien watter kontrolepunte in die volgende jaar verpligtend sal word. Wanneer daar aan die punt voldoen word, word die blokkie vir daardie spesifike jaar afgemerk in die kolom. Die aantal verpligte kontrolepunte neem toe vanaf na. Aan die enide van elke hoofstuk word daar aangedui hoeveel kontrolepunte verpligtend is vir daardie spesifieke jaar. UTZ CERTIFIED Good Inside 2011. age 8 of 36

Indien n verpligte kontrolepunt nie van toepassing is nie, word dit aangedui in die kommentaar kolom in die nagaanlys formaat ( n aparte dokument). Die aantal verpligte kontrolepunte wat nie van toepassing vir die sertifisering is nie moet aangedui word in die berekeningsafdeling aan die einde van elke hoofstuk, en kan afgetrek word van die totale aantal verpligte punte. Bykomende kontrolepunte: Behalwe die verpligte kontrolepunte, moet daar voldoen word aan n gedefinieerde aantal bykomende kontrolepunte (nie aangedui met kleur nie) elke jaar. Indien n bykomende kontrolepunt nie van toepassing is nie, mag dit NIE bygereken word of afgetrek word van die bykomende kontrolepunte nie. Die aantal bykomende kontrolepunte waaraan voldoen moet word, word aan die einde van elke hoofstuk aangedui. Nakoming word bereik wanneer die sertifikaathouer aan al die verpligte kontrolepunte, plus die gedefinieerde aantal bykomende kontrolepunte (nie-verpligte punte vir daardie jaar) voldoen per hoofstuk. Dit is nie moontlik om vir n lae telling in een hoofstuk te vergoed met n hoё telling in n ander hoofstuk nie. Voorbeeld: Berekening van verpligte en bykomende kontrolepunte. Voorbeeld situasie: n landgoed is in die derde jaar van sertifisering. TOTALE VERLIGTENDE UNTE ER JAAR HOOFTUK 3-9 51 67 73 77 AANTAL VERLIGTE KONTROLEUNTE WAARAAN VOLDOEN WORD 68 AANTAL VERLIGTE KONTROLEUNTE NIE VAN TOEAING 5 Nota: Die total moet gelykstaande wees aan die totale aantal verpligte punte vir die hoofstuk. TOTALE AANTAL BYKOMENDE KONTROLEUNTE VEREI VIR ERTIFIERING 8 3 3 2 AANTAL BYKOMENDE KONTROLEUNTE WAARAAN VOLDOEN WORD 4 Nota: Indien n bykomende kontrolepunt nie van toepassing is nie, mag dit nie inbygereken word of afgetrek word van die totale aantal van bykomende kontrolepunte wat vereis word vir sertifisering nie. In hierdie voorbeeld voldoen die landgoed aan al die verpligte kontrolepunte en voldoen (of in hierdie geval oortref) die vereiste aantal bykomende kontrolepunte. Dit beteken dat die landgoed voldoen aan hoofstukke 3 9 van die Gedragskode. Indien die landgoed op dieselfde wyse voldoen aan die verpligte kontrolepunte en die vereiste aantal bykomende kontrolepunte in die ander hoofstukke, kan dit gesertifiseer word. UTZ CERTIFIED Good Inside 2011. age 9 of 36

Bykomende dokumente wat toepaslik is vir hierdie Gedragskode Dit is die doel van UTZ CERTIFIED om die kontrolepunte so duidelik as moontlik te stel. n Aantal bykomende dokumente is beskikbaar of sal ontwikkel word om te help met die interpretasie en implementering van die kontrolepunte. n Belangrike bykomende dokument is die Leidende Riglyne. Die Leidende Riglyne gee ekstra verduidelikings oor hoe om aan die kontrolepunte te voldoen of hoe om die kontrolepunte te interpreteer. Die leidende dokument het dieselfde formaat as die kode, dit beteken dat dit duidelik is na watter kontrolepunt die kommentaar verwys. Die Leidende Riglyne sal op n meer gereelde basis as die Gedragskode opgedateer word. Ander belangrike en bruikbare dokumente sluit in: Die UTZ CERTIFIED Good Inside ertifiseringsprotokol. Hierdie dokument beskryf die prosedures wat beide die sertifikaathouer en die sertifiseringsliggaam moet volg om gesertifiseer te word. Die UTZ CERTIFIED Good Inside Gedragskode nagaanlys. Die lys is baie dieselfde as die Gedragskode. Dit lys al die kontrolepunte, maar het n bykomende kolom vir kommentaar. Dit is nuttig vir die sertifiseringsliggaam gedurende die oudit, maar ook vir die sertifikaathouer om die self te doen. Die kommentaarkolom is nuttig vir notas, byvoorbeeld redes hoekom n spesifieke kontrolepunt nie van toepassing is nie. Rekordhouding n Belangrike element van die UTZ CERTIFIED Gedragskode is rekordhouding. Rekordhouding is belangrik, aangesien dit die produsent meer insig gee in die hele produksieproses. Dit stel ook die eksterne ouditeur in staat om na te gaan of die produsent voldoen aan die vereistes van die UTZ CERTIFIED Gedragskode. In die geval van groepsertifisering, kan rekords in meeste gevalle gehou word op die vlak van die Interne Beheerstelsel (IC). Rekordhoudingvereistes vir eerste s Vir n eerste oudit, sal die eksterne ouditeur ALLE rekords soos gevra deur die Gedragskode nagaan vanaf 3 maande voor die datum van die oudit. Die sertifikaathouer stel vas of hy/sy reg is vir n eksterne oudit op grond van die resultate van die self. In die geval van groep sertifisering, die sertifikaathouer stel vas of die produsente gereed is op grond van n self. Die sertifikaathouer moet die dokumente en die self aan die L stuur voordat die kan plaasvind. Die L sal die self dokumente hersien om vas te stel of die ouditeur op n sinvolle wyse die oudit kan doen. Rekordhouding vereistes vir hersertifisering Vir n hersertifisering sal die eksterne ouditeur all die rekords wat aangevra is volgens die Gedragskode nagaan, terugwerkend tot die vorige. UTZ CERTIFIED Good Inside 2011. age 10 of 36

Toepaslikheid van kontrolepunte Wanneer die Gedragskode geïmplementeer word, moet die sertifikaathouer elke kontrolepunt nagaan en besluit of dit toepaslik is op die situasie van die produsent of nie. Indien die sertifikaathouer byvoorbeeld nie van besproeiing gebruik maak nie aangesien daar ten volle op reёnval staatgemaak word, is hierdie kontrolepunte nie van toepassing vir die produsent se situasie nie. Die sertifikaathouer moet die kontrolepunte wat nie toepaslik is nie, dokumenteer en ook bewys lewer hoekom die punte nie toepaslik is nie. Die sertifikaathouer moet altyd in staat wees om aan die eksterne ouditeur te verduidelik hoekom n kontrolepunt nie van toepassing op die situasie is nie. Die ekterne ouditeur sal verseker dat die kontrolepunt wel nie van toepassing op die situasie vir die sertifikaathouer is nie en dit duidelik aandui in die verslag. Definisies Die lys van definisies vir die Gedragskode kan gevind word in die UTZ CERTIFIED Good Inside List of Definitions for Tea 4. 4 Mees onlangse weergawe beskikbaar op www.utzcertified.org UTZ CERTIFIED Good Inside 2011. age 11 of 36

Nº KONTROLEUNT 1. NAEURBAARHEID, RODUKIDENTIFIKAIE EN KEIDING 1.A.1 1.A.2 1.A.3 1.A.4 1.A.5 1.A.6 Die sertifikaathouer is in staat om die produkvloei van Rooibos vanaf elke produksie-eenheid (soos n veld of n lid van n produsentegroep) na die ontvangspunt en gedurende hantering en vervoer te dokumenteer, solank as wat die sertifikaathouer die eienaar van die Rooibos is. Die sertifikaathouer het n gedokumenteerde bestuurstelsel in plek wat die volgende bevat: - die totale volume van geoeste Rooibos, - die aankoop en verkoop van UTZ CERTIFIED Rooibos, - die aankoop en verkoop van nie-utz CERTIFIED Rooibos, - die UTZ verkoopsaankondigings met unieke UTZ CERTIFIED nommer, - die verkoopsfaktuur met die oorsprong en aanduiding van die UTZ CERTIFIED status. Die sertifikaathouer dui duidelik die persoon(e) verantwoordelik vir naspeurbaarheid, produkidentifikasie en skeiding van Rooibos binne die organisasie aan. Die persoon of groep persone kan die stelsel demonstreer en verduidelik en is toeganklik tot ander in die organisasie. Die sertifikaathouer skei UTZ CERTIFIED Rooibos van nie-utz CERTIFIED Rooibos in die veld, in die stoor en gedurende vervoer. Die sertifikaathouer identifiseer UTZ CERTIFIED Rooibos op n duidelike en sigbare wyse. n telsel is in plek waar verteenwoordigende monsters van Rooibos gehou word om ontleed te word in die geval van enige klagte. Monsters word gehou vir een jaar. In gevalle waar die sertifikaathouer nie hierdie fasiliteit het nie hou die ontvanger (bv. die verwerker of die stoorfasiliteit) die monster vir die sertifikaathouer. / 2. BETUURTELEL, REKORDHOUDING EN ELFINEKIE 2.A Rekordhouding en plaas/land identifikasie 2.A.1 2.A.2 2.A.3 Die sertifikaathouer het n oorsigkaart van die produksie area (bv. n tekening). Hierdie kaart moet Rooiboslande met algehele aangeplante areas, kwekerye, beskermde areas, waterstrome en -bronne en woonareas insluit. Die Rooiboslande moet geïdentifiseer word met n naam, nommer, kode of kleur op die kaart en in alle toepaslike rekords. Die produsent identifiseer alle Rooiboslande op n fisiese wyse deur permanente tekens wat die naam, nommer of kode aandui. Alle rekords en dokumente vereis deur die Gedragskode is op datum en beskikbaar vir die ouditeur. Alle rekords en dokumente word gehou vir n minimum tydperk van twee jaar, behalwe as dit geregtelik nodig is om dit langer te hou. / UTZ CERTIFIED Good Inside 2011. age 12 of 36

Nº KONTROLEUNT 2.A.4 Rekords wat die geskeidenis van van alle UTZ CERTIFIED produksie areas aandui, is beskikbaar. Nuwe aansoekers het volledige rekords wat verband hou met UTZ CERTIFIED vereistes van die laaste drie maande voor die eerste oudit. 2.B Bestuurstelsel en self 2.B.1 2.B.2 2.B.3 2.B.4 Die sertifikaathouer doen ten minste een self per jaar teen die UTZ CERTIFIED Gedragskode deur gebruik te maak van die UTZ CERTIFIED nagaanlys. Die self is gedokumenteer. ubkontrakteurs doen n assessering (of die sertifikaathouer doen dit vir die subkontrakteur) om nakoming teen die toepaslike UTZ CERTIFIED kontrolepunte vir die dienste wat gelewer word te bepaal. Die sertifikaathouer is verantwoordelik vir nakoming van die toepaslike kontrolepunte. Die sertifikaathouer ontwikkel en implementeer n bestuursplan wat gegrond is op n Risikobepaling en aksieplanne soos deur die kode vereis, wat ten minste die volgende dek: - grond- en vrugbaarheidsbestuur; - gewasbeskerming en residu; - praktyke en siklusse vir oes; - higiёne en kwaliteitsbestuur; - veilige en gesonde werksomstandighede; - besoedelingsvoorkoming & afvalbestuur; - watergebruik en besoedeling (insl. besproeiing) - bewaring van biodiversiteit Vir nuwe landboupersele, word n risikobepaling gedoen met betrekking tot voedselveiligheid en die omgewing. Daar is n bestuursplan vir alle nuwe persele, wat strategieё uiteensit van hoe die geïdentifiseerde risiko s tot die minimum beperk sal word. 2.C Verantwoordbaarheid en deursigtigheid Die UTZ CERTIFIED program het ten doel om tasbare en ontasbare voordele vir die Rooibosprodusente te genereer. Deursigtigheid oor die bedrag en die verspreiding van die tasbare voordele soos die UTZ premie is deel van verantwoordelike Rooibosproduksie. 2.C.1 2.C.2 Die sertifikaathouer kan bewys hoe die UTZ CERTIFIED premie versprei word binne die organisasie. Die operasionele kostes word duidelik gedokumenteer. Die sertifikaathouer stel n persoon aan aan wie produsente en werkers vrae kan stel, idees kan gee en griewe kan lig. Die persoon moet bekend en toeganklik wees tot die lede van die groep en die werkers. Die persoon is goed ingelig oor die UTZ CERTIFIED program. UTZ CERTIFIED Good Inside 2011. age 13 of 36

Nº KONTROLEUNT 2.C.3 2.C.4 Die sertifikaathouer het n grieweprosedure beskikbaar vir alle persone wat n klagte het in verband met nakoming van die UTZ CERTIFIED Gedragskode vir die sertifikaathouer en die produsente. Die sertifikaathouer hou voldoende rekord van, bestudeer en volg alle klagtes op en hou rekords van regstellende aksies geneem. Dit sluit klagtes van die regering in, in die geval van (moontlike) oortredings teen die wet. TOTALE VERLIGTE UNTE ER JAAR HOOFTUK 1-2 12 17 17 17 AANTAL VERLIGTE KONTROLEUNTE WAARAAN VOLDOEN WORD AANTAL VERLIGTE KONTROLEUNTE NIE VAN TOEAING Nota: Die som moet gelyk weeds aan die totale aantal verpligte punte vir die hoofstuk TOTALE AANTAL BYKOMENDE KONTROLEUNTE VEREI VIR ERTIFIERING 1 0 0 0 AANTAL BYKOMENDE KONTROLEUNTE WAARAAN VOLDOEN WORD Nota: Indien n bykomende kontrolepunt nie van toepassing is nie, mag dit nie bygereken of afgetrek word van die totale aantal bykomende kontrolepunte wat vereis word vir sertifisering nie. UTZ CERTIFIED Good Inside 2011. age 14 of 36

Nº KONTROLEUNT 3. VOORTLANTINGMATERIAAL 3.A lantmateriaal 3.A.1 Die sertifikaathouer het rekords/sertifikate beskikbaar wat die saadkwaliteit, die besendingnommer en die verkoper se naam aandui. 3.A.2 Indien die produsent voortplantingsmateriaal van n eksterne Rooiboskwekery aankoop, is dit vry van enige tekens van peste en siektes. Indien plante sigbare tekens het van skade aangerig deur peste of siektes, is daar n verduideliking beskikbaar (bv. dat die drumpel vir behandeling nog nie bereik is nie). / 3.B Interne Kwekery n Interne kwekery is n Rooibos kwekery wat deur die individuele produsent of groep van produsente (m.a.w. n produsente groep) besit en bestuur word. 3.B.1 3.B.2 Vir interne Rooiboskwekerye, het die produsent of sertifikaathouer n operasionele stelsel in plek vir die kwaliteitkontrole van plantgesondheid. Hierdie stelsel monitor en hou rekord van alle sigbare tekens van peste of siektes, sowel as wortelprobleme en identifiseer die oorsprong (indien moontlik). Vir interne Rooiboskwekerye word daar rekord gehou van alle gewasbeskermingsprodukte wat aan die Rooibos aangewend word volgens punt 7.B.3 4. GRONDBETUUR Die kontrolepunte in hierdie hoofstuk fokus op die onderhoud van die struktuur en die verbetering van die vrugbaarheid van die grond en ook om gronderosie te voorkom. 4.A.1 4.A.2 4.A.3 4.A.4 Die produsent wend tegnieke aan om erosie te verhoed (wind en water). Daar is visuele en/of gedokumenteerde bewyse dat hierdie tegnieke gebruik word. pesiale aandag word gegee aan die skoonmaak van nuwe grond, snoei, (her)aanplanting en vleilande, veral waar daar n hoё risiko vir afloop is (paaie of areas met plaveisel). Die sertifikaathouer dui areas waar wind- of watererosie van grond voorkom aan op n kaart. Areas waar erosie of agteruitgang voorkom in die Rooiboslande word gerehabiliteer. Gedurende die braakland periode of met (her)aanplanting verhoed die produsent erosie deur bedekkingsplante in plek te los en/of deur nuwe bedekkingsplante, bome en bedekkingsgewasse te plant. Die produsent gebruik tegnieke om die struktuur en vrugbaarheid van die grond te handhaaf en te verbeter. Daar is sigbare en/of gedokumenteerde bewyse dat hierdie tegnieke gebruik word. / / UTZ CERTIFIED Good Inside 2011. age 15 of 36

Nº KONTROLEUNT 4.A.5 Die vrugbaarheid van die grond word bepaal, óf vir elke individuele plaas óf vir n groep vergelykbare plase. 5. GEBRUIK VAN BEMETINGTOWWE Die kontrolepunte in hierdie hoofstuk gaan oor die keuse van bemestingstowwe wat die produsent gebruik, hoe dit gestoor word en hoe dit aangewend word. Die tipe en hoeveelheid bemestingstowwe aangewend is gepas vir die situasie. Daar word rekord van gebruik gehou. 5.A Die keuse en gebruik van bemestingstowwe Die verantwoordelike persoon (produsent, sertifikaathouer of eksterne raadgewer) wat die bemestingstowwe kies, is 5.A.1 in staat om vaardigheid te demonstreer met die skatting van hoeveelheid, die tyd vir aanwending en die tipe stof (organies of anorganies). Die sertifikaathouer (of die eksterne raadgewer) het n gedokumenteerde bemestingsprogram om te verseker dat bemestingstowwe op n oordeelkundige wyse aangewend word, om sodoende te verseker dat die hoeveelheid wat 5.A.2 aangewend word nie die behoeftes van die gewas of die kapasiteit van die grond oorskrei nie. Die verantwoordelike persoon demonstreer dat die voedingsbehoeftes van die gewas en die grondvrugbaarheid in ag geneem is. Die produsent wend besmestingstowwe aan op n wyse wat die die risiko van besmetting van waterstrome en - bronne verminder. Die produsent gebruik nie bemestingstowwe binne 5 meter (of meer indien dit wetlik 5.A.3 vereis word) van enige waterstrome of -bronne nie en nie binne 10 meter van enige fonteine nie. Daar is duidelike instruksies vir die persone betrokke by die aanwending van bemestingstowwe. 5.B Rekords van aanwending 5.B.1 Die sertifikaathouer het n volledige opgedateerde lys van alle bemestingstowwe wat op die plaas gebruik/gestoor word. Vir alle kunsmatige bemestingstowwe, dui die lys ook die handelsname en die aktiewe bestandele aan, en sluit ook veiligheidsinstruksies, simptome van vergiftiging en eerstehulpinligting in waar dit van toepassing is. / UTZ CERTIFIED Good Inside 2011. age 16 of 36

Nº KONTROLEUNT 5.B.2 Rekord word gehou van alle aanwending van organiese en anorganiese bemestingstowwe (insluitende fertigasie, behalwe grondbedekking en kompos wat op die plaas gemaak is), insluitend: - datum van aanwending; - produk handelsnaam, tipe bemestingstof en chemiese samestelling (naam en konsentrasie van aktiewe bestandele en swaarmetale); - hoeveelheid of volume per hektaar, perseel of veld; - identifikasie van die veld (naam, nommer of kode, ligging) ; - metode van aanwending en die toerusting wat gebruik is; - naam van operateur; 5.C Aanwendings toerusting 5.C.1 Die sertifikaathouer maak seker dat die toerusting vir die aanwending van kunsmatige bemestingstowwe (insluitende handpompe) in goeie toestand is en ten minste jaarliks gekalibreer word (in lyn met nasionale praktyke en regulasies). Die kalibrasie word gedoen deur n opgeleide professionele persoon en rekord word daarvan gehou. / 5.D toor 5.D.1 5.D.2 5.D.3 Anorganiese en organiese bemestingstowwe word apart van voortplantingsmateriaal, geoeste Rooibos, gereedskap, verpakkingsmateriaal, gewasbeskermingsprodukte en kosprodukte gestoor. Kunsmatige en organiese bemestingstowwe word op so n manier gestoor dat dit die risiko van besmetting van waterstrome en -bronne verminder. Vir organiese misstowwe, is die afstand na waterstrome of -bronne ten minste 25 meter. Vir kunsmatige bemestingstowwe, is daar n opvang sisteem om enige vloeibare bemestingstowwe wat uitlek op te vang. Die stoor vir kunsmatige en organiese bemestingstowwe (behalwe vir kompos en grondbedekking) is: - skoon, droog en goed geventileer; - bedek en beskerm teen sonlig, reёn en ryp; - duidelik gemerk met permanente, verstaanbare en sigbare waarskuwings tekens. / / / 5.E Organiese Bemestingstowwe 5.E.1 5.E.2 Menslike rioolafval en rioolwater word nie op Rooibos gebruik vir enige rede nie. Dieremis en ander organiese materiale wat as bemesting gebruik word (of as pesdoder, bv. organiese blaarsproei) word behoorlik gekomposteer voor gebruik en getoets vir veilige gebruik. UTZ CERTIFIED Good Inside 2011. age 17 of 36

Nº KONTROLEUNT 5.E.3 Die sertifikaathouer doen n ontleding om die inhoud van voedingstowwe in die organiese bemesting vas te stel. Die sertifikaathouer ontleed ook die risiko vir die oordrag van siektes vanaf die organiese bemestingstowwe. 6. BEROEIING (Kwekery) Die doel van hierdie kontrolepunt in die hoofstuk is om vas te stel of die produsent besproeiingswater op n redelike manier gebruik, bv. om nie te veel of te min water te gebruik nie. Die produsent moet sistematiese metodes gebruik om te besluit op die hoeveelheid besproeiings water, om sodoende te verhoed dat te veel water te gebruik word. Hy/sy moet ook die kwaliteit en die volhoubaarheid van die bron van die besproeiingswater oorweeg. Omdat die besproeiing van Rooibos slegs in die kwekery plaasvind, is hierdie kriteria slegs van toepassing in die kwekery. 6.A Voorspelling van besproeiings behoeftes 6.A.1 Die sertifikaathouer het rekords van reёnval en sistematiese reёnvalvoorspellingsmetodes beskikbaar om te besluit oor die aanwending van besproeiings water. 6.B Besproeiings metode 6.B.1 6.B.2 Die sertifikaathouer bestuur die besproeiing stelsel op n effektiewe manier om die gebruik van besproeiingswater te optimaliseer en om die mors van water te verminder. Die sertifikaathouer gebruik die mees doeltreffende en kommersieel praktiese stelsel vir besproeiing om die beste gebruik van waterbronne te verseker. 6.C Kwaliteit van besproeiings water Die sertifikaathouer doen n jaarlikse risikobepaling vir enige fitosanitêre, chemiese of fisiese besoedeling van water bronne. Besproeiingswater word ontleed op n 6.C.1 gereelde basis volgens die resultate van die risikobepaling. In die geval van teenstrydige resultate, word rekords gehou van die aksies wat geneem is. Onbehandelde rioolwater moet nie vir besproeiing gebruik word nie. Behandelde rioolwater kan slegs op Rooibos gebruik word indien die kwaliteit van die water voldoen an 6.C.2 die WHO se gepubliseerde Guidelines for the afe Use of Wastewater and Excreta in Agriculture and Aquaculture 2006. 6.D Toevoer van besproeiings water 6.D.1 Besproeiingswater word onttrek uit volhoubare bronne. 6.D.2 Die versamel van reёnwater of infiltrasie word gedoen, byvoorbeeld van dakke of opgaardamme wat gebou word in die afloopareas weg van strome. 7. GEÏNTEGREERDE EBEHEER EN GEWA BEKERMING Die kontrolepunte in hierdie hoofstuk fokus op die keuse, gebruik, stoor en aanwending van gewasbeskermingsprodukte. Die tipe en hoeveelheid gewasbeskermingsprodukte wat aangewend word moet gepas wees vir die situasie. Daar word rekord gehou van die gebruik. / UTZ CERTIFIED Good Inside 2011. age 18 of 36

Nº KONTROLEUNT 7.A Keuse en gebruik van gewasbeskermingsprodukte 7.A.1 7.A.2 7.A.3 7.A.4 7.A.5 7.A.6 Gewasbeskermingsprodukte word nie gebruik of gestoor indien enige van die onderstaande van toepassing is nie: - nie goedgekeur in die EU, VA (EA) of Japan; - geklassifiseer deur die WHO as 1A of 1B; - identifiseer as ersistent Organic ollutants (O's) in die tockholm ooreenkoms; - ingesluit in Annex III van die Rotterdam Konvensie (UNE se rior Informed Consent (IC) rogram lys); - op AN se Dirty Dozen lys. Gewasbeskermingsprodukte wat toegelaat word onder die vorige punt, word slegs gebruik en gestoor indien dit amptelik geregistreer is en toegelaat is vir gebruik in die land van produksie vir gebruik op Rooibos. Die verantwoordelike persoon (produsent, sertifikaathouer of eksterne raadgewer) wat die gewasbeskermingsprodukte kies is in staat om vaardigheid en kennis te demonstreer. Die sertifikaathouer het gedokumenteerde prosedures vir die nakoming van voor oes intervalle (HI). telsels soos waarskuwingstekens is in plek in die veld om te verseker dat daar aan voor oes intervalle voldoen word. Die sertifikaathouer raadpleeg die posetiewe lys vir Maksimum Residu Limiete (MRL) of toegelate gewasbeskermingsprodukte in die markte waar daar beplan word om Rooibos te verkoop (plaaslik of internasionaal). Die sertifikaathouer is ook in staat om bewys te lewer van residu toetsing. Dit kan gedoen word deur die koper. Die sertifikaathouer stel kopers in kennis indien enige verkoopte Rooibos nie voldoen aan die uitvoer/invoer vereistes nie. / / / / Aanwendings metodes 7.A.7 7.A.8 7.A.9 Alle gewasbeskermingsprodukte word voorberei en aangewend volgens die instruksies op die etiket. Die produsent gebruik nie gewasbeskermingsprodukte binne 5 meter (of meer indien dit wetlik vereis word) van enige waterstrome of -bronne nie en nie binne 10 meter van enige fonteine nie. Daar is duidelike instruksies vir die persone betrokke by die aanwending van gewasbeskermingsprodukte. Die produsent maak mense op die plaas bewus van die konsep van hertoegang. igbare tekens (bv. waarskuwingstekens, rooi vlae) word gebruik om mense in kennis te stel van die hertoegangstyd. Dokumentasie demonstreer dat hertoegangstye vir gewasbeskermingsprodukte gemoniteer word. / UTZ CERTIFIED Good Inside 2011. age 19 of 36

Nº KONTROLEUNT 7.A.10 Indien onkruiddoders gebruik word, word dit selektief aangewend. Dit word aanbeveel dat onkruid met die hand uitgetrek word. Geïntegreerde pesbeheer (IM) 7.A.11 7.A.12 7.A.13 7.A.14 7.A.15 7.A.16 7.A.17 Al die gewasbeskermingsprodukte wat op die Rooibos aangewend word, is gepas vir die peste, siektes of onkruid en kan verduidelik word (volgens die aanbevelings op die etiket of publikasies van die amptelike registrasieligaam). Die beskerming van Rooibos teen peste, siektes en onkruid word gedoen met gepaste minimum aanwending van gewasbeskermingsprodukte soos op die etiket beskryf. Indien die gewasbeskermingsprodukte meer as aan keer tydens die gewas siklus aangewend word, het en implementeer die produsent n strategie teen weerstandsopbouing om die effektiwiteit van die gewasbeskermingsproduk te verseker. Die produsent gebruik gewasbeskermingsprodukte met die laagste chemiese giftigheidsvlak vir mense, flora en fauna. Die produsent het die nie-chemiese alternatiewe tot gewasbeskermingsprodukte verken. Waar dit effektief is, gebruik die produsent verkieslik biologiese metodes vir beheer soos natuurlike vyande en afweermiddels. Die produsent wend ten minste een van elk van die volgende aan gedurende die IM aktiwiteite: -voorkoming, vermindering, monitering en intervensies om pesaanvalle te verminder. Indien n eksterne raadgewer verantwoordelik is vir die implementering van die IM tegnieke, kan tegniese kwalifikasies gedemonstreer word. Indien die produsent verantwoordelik is vir die implementering van IM tegnieke, kan hy/sy wys dat hulle opleiding ontvang het. 7.B Rekords van aanwending / / / / / / / 7.B.1 Die sertifikaathouer het n volledige lys wat op datum is vir alle gewasbeskermingsprodukte wat op die plaas gebruik/gestoor word, insluitende handelsname en aktiewe bestandele. 7.B.2 Fakture (of ander dokumentêre bewyse) van gewasbeskermingsprodukte word gehou en is beskikaar vir oudit. / UTZ CERTIFIED Good Inside 2011. age 20 of 36

Nº KONTROLEUNT 7.B.3 Daar word rekord gehou van die aanwending van alle gewasbeskermingsprodukte, insluitende: - datum van aanwending (dag, maand, jaar); - produknaam (handelsnaam) en chemiese samestelling (naam en konsentrasie van aktiewe bestandele); - hoeveelheid of volume per hektaar, perseel of land; - die eerste toegelate oesdatum; - hertoegang tye vir mense in areas war daar gespuit is; - verduideliking vir die aanwending (gewone naam van siekte of pes); - identifikasie van die land (nommer of kode, ligging); - metode van aanwending en die toerusting wat gebruik is; - naam van operateur; - naam van die persoon wat die produk aanbeveel het. / 7.C Aanwendings toerusting 7.C.1 Die sertifikaathouer maak seker dat die toerusting vir die aanwending van gewasbeskermingsprodukte (insluitende handpompe) in goeie toestand is en ten minste jaarliks gekalibreer word (in lyn met nasionale praktyke en regulasies). Die kalibrasie en onderhoud word gedoen deur n opgeleide professionele persoon en daar word rekord van gehou. / 7.D Weggooi van oortollige aanwendings mengsel 7.D.1 Oortollige gewasbeskermingsproduk mengsels of die uitwas van tenks word mee weggedoen volgens nasionale wetgewing. Indien nasionale wetgewing nie bestaan of van toepassing is nie, word oortollige mengsel aangewend op n onbehandelde deel van die gewas of op braak grond (weg van water strome), solank as wat die aanbevole dosis nie oorskrei word nie, negatiewe impak op mense en die omgewing tot n minimum beperk word en rekords gehou word asof dit n normale aanwending was. / 7.E Vervoer, stoor, hantering en meng 7.E.1 Alle gewasbeskermigsprodukte word veilig vervoer, met spesiale inagneming van gevaar vir mense, voedselprodukte en die omgewing, verkieslik in die oorspronklike verpakking en behoorlik toegemaak sodat dit nie kan uitmors nie. / UTZ CERTIFIED Good Inside 2011. age 21 of 36

Nº KONTROLEUNT 7.E.2 Alle gewasbeskermingsprodukte word as volg gestoor: - duidelik geïidentifiseer vir die gewas waarvoor dit gebruik word; - in ooreenstemming met die instruksies op die etiket en alle toepaslike nasionale wetgewing; - in die oorspronlike houers of verpakking (of gepaste alternatiewe verpakking wat al die inligting van die oorspronklike etiket insluit); - apart van gereedskap, masjienerie en geoeste Rooibos; - n poeier of korrel vorm moet altyd bo n vloeibare vorm gestoor word. / Die fasiliteit vir die stoor van gewasbeskermingsprodukte: 7.E.3 - word skoon en droog gehou; / 7.E.4 7.E.5 7.E.6 7.E.7 7.E.8 - is struktureel veilig met n goeie dak en ondeurdringbare vloere (in staat om uitstorting the kan hanteer); - het goeie ventilasie en is lig genoeg dat die produketikette maklik leesbaar is; - het rakke wat gemaak is van (of bedek is met) nieabsorberende materiaal soos plastiek, glas of metaal; - is gebou van vuurbestande materiale en verkieslik gebou en geleё om ekstreme temperature te verhoed; - word gesluit gehou en is net toeganklik vir mense wat kan demonstreer dat hulle opleiding ontvang het in veilige gebruik en hantering; 7.E.9 - is toegerus met die gepaste meettoerusting sodat hantering en meng gedoen kan word volgens die instruksies. / Die fasiliteit vir die stoor en verdunning van gewasbeskermingsprodukte is toegerus met die volgende veiligheids voorsienings: / / / / / 7.E.10 7.E.11 7.E.12 - permanente en duidelike gevaartekens op of langsaan deure wat toegang bied; - noodfasiliteite en prosedures om die uitstorting van gewasbeskermingsprodukte te hanteer (bv. sand of saagsels) en ook die besmetting van die operateur (bv. water). Die prosedures en die fasiliteite is duidelik sigbaar en permanent beskikbaar binne 10 meter van die stoor af. Die prosedure moet die basiese ongeluksinstruksies aandui, sowel as telefoonnommers en radio kontakte; - n beskikbare, gedokumenteerde en opgedateerde lys met al die gewasbeskermingsprodukte wat op die plaas gebruik word. Die lys sluit n verduideliking van prentjies in, van simptome van vergiftiging en eerstehulpinligting vir elke produk. Hierdie inligting word aan die mense wat met die produkte werk gekommunikeer. / / / UTZ CERTIFIED Good Inside 2011. age 22 of 36

Nº KONTROLEUNT 7.F Leё Gewasbeskermingsprodukhouers Die produsent hergebruik nie die leё 7.F.1 gewasbeskermingsprodukhouers in enige vorm of op enige manier nie. Die produsent maak leё gewasbeskermingsproduk houers skoon deur dit 3 keer uit te spoel met water (waar beskikbaar met n hoё druk uitspoel meganisme op die 7.F.2 aanwendings toerusting). Die produsent plaas die spoelwater van die leё gewasbeskermingsproduk houers terug in die aanwendingstenk. Na spoel word daar gate in die houers gemaak om hergebruik te voorkom. Die produsent stoor, etiketteer en hanteer leё gewasbeskermingsproduk houers op n toepaslike en veilige wyse totdat dit versamel word. Indien beskikbaar gebruik die produsent die amptelike versamel en/of 7.F.3 wegdoen stelsels. Indien hierdie stelsels nie bestaan nie, word leё houers mee weg gedoen volgens nasionale regulasies en op n manier wat die blootstelling van mense, die omgewing en voedsel produkte tot die minimum beperk. 7.G Uitgediende Gewasbeskermingsprodukte 7.G.1 8. OE Die produsent stoor, etiketteer en hanteer leё Gewasbeskermingsprodukhouers op n toepaslike en veilige wyse totdat dit versamel word. Indien beskikbaar gebruik die produsent die amptelike versamel- en/of wegdoenstelsels. Indien hierdie stelsels nie bestaan nie, word leё houers mee weg gedoen volgens nasionale regulasies en op n manier wat die blootstelling van mense, die omgewing en voedsel produkte tot die minimum beperk. / / 8.A Oes prosedure Die sertifikaathouer het n prosedure wat aandui hoe produkkwaliteit en higiёne verseker word gedurende oes, insluitend die skoonmaak en onderhoud van sakke, 8.A.1 voertuie, gereedskap, toerusting en hanteer areas. n koonmaak skedule is in plek en werkers word opgelei hoe om besmetting te voorkom. Rooibos word geoes op die optimale tyd en met die beste metodes om die kwaliteit en die gesondheid van die plant 8.A.2 te verseker. Die sertifikaathouer lei werkers wat oes op in goeie oestegnieke om die plant se kwaliteit en gesondheid te verseker. 8.A.3 Gereedskap en toerusting wat vir oes gebruik word, word goed skoongemaak en mooi onderhou. Werkers word opgelei in die korrekte en veilige gebruik. / UTZ CERTIFIED Good Inside 2011. age 23 of 36

Nº KONTROLEUNT 8.B Nat tee (tussentydse) stoor en vervoer 8.B.1 laasvoertuie en houers wat gebruik word vir die vervoer van geoeste Rooibos word skoon gehou en onderhou, n skoonmaak skedule is in plek om besmetting te voorkom. 8.B.2 Die vorming van skimmel en oor-fermentasie gedurende die (tussentydse) stoor en vervoer word verhoed. 8.C Maatreёls vir geoeste Rooibos 8.C.1 Die sertifikaathouer kalibreer die gereedskap wat gebruik word om die gewig en volume van die geoeste Rooibos te bepaal ten minste op n jaarlikse basis (intern of ekstern, in lyn met nasionale praktyk en regulasies). Die kalibrasie word gedokumenteer. Meer gevorderde toerusting soos elektroniese weegskale word gekalibreer deur gespesialiseerde tegnici. 9. NA OE RODUK HANTERING(TEEBAAN) Goeie higiёniese praktyke gedurende die na-oes produk hantering is belangrik om negatiewe effekte op die finale Rooiboskwaliteit en die gesondheid van die eindverbruiker te verhoed. Die kontrolepunte in hierdie hoofstuk is van toepassing op die eienaar en/of bestuurder van die sentrale stoor en verwerkings fasiliteite. 9.A Risk analysis 9.A.1 Die sertifikaathouer doen n produkhigiёne en voedselveiligheid risikobepaling van al die verwerking- en stoorfasiliteite. Die bepaling fokus op die fisiese, chemiese en mikroibiologiese besmetting. 9.A.2 Die sertifikaathouer ontwikkel, implementeer en dokumenteer n aksie plan om produkhigiёne en voedselveiligheid in al die verwerking- en stoorfasiliteite te verseker. Die aksieplan word gegrond op die risikobepaling in die kontrolepunt hierbo. Die verantwoordelike persoon word in die plan geïdentifiseer. 9.B Verwerking en stoor areas 9.B.1 9.B.2 9.B.3 Die sertifikaathouer hou verwerkings- en stoorfasiliteite en -toerusting, sowel as die teebaan skoon, in orde en vry van rommel om sodoende besmetting te voorkom. Dit sluit ook punte in waar Rooibos verskuif word. Die sertifikaathouer beperk die toegang van diere in produksie-, verwerkings- en stoorareas om sodoende besmetting te voorkom. Die sertifikaathouer verseker dat behoorlike vog- en higiёnebestuur in plek is gedurende die stoor van die Rooibos. / UTZ CERTIFIED Good Inside 2011. age 24 of 36

Nº KONTROLEUNT 9.B.4 Tekens met instruksies vir basiese higiёne (soos hande was, eet, ens.) word sigbaar vertoon in alle fasiliteite. 9.B.5 Verpakkings materiaal is skoon en word gestoor op n skoon en higiёniese manier. 9.C Higiёne en voedselveiligheid 9.C.1 Daar is bewyse dat alle werkers basiese higiёne-opleiding ontvang het voordat hulle die Rooibos hanteer(dit kan verbaal of geskrewe wees), en dat werkers in die praktyk dit nakom. 9.C.2 9.C.3 9.C.4 9.C.5 Die sertifikaathouer voorkom die besmetting van Rooibos deur werkers wat loop op die teebaan. laasvoertuie en masjienerie word goed onderhou. Voertuie wat op die teebaan gebruik word, lek nie olie nie en se bande is skoon. Fisiese gevare in die geoeste Rooibos (bv. klippe, metaal/plastiek/glas stukke) word gekontroleer. Die sertifikaathouer gebruik slegs skoon water op die teebaan (bv. fermentasie). TOTALE VERLIGTE UNTE ER JAAR HOOFTUK 3 9 51 67 73 77 AANTAL VERLIGTE KONTROLEUNTE WAARAAN VOLDOEN WORD AANTAL VERLIGTE KONTROLEUNTE NIE VAN TOEAING Nota: Die som moet gelyk weeds aan die totale aantal verpligte punte vir die hoofstuk TOTALE AANTAL BYKOMENDE KONTROLEUNTE VEREI VIR ERTIFIERING 8 3 3 2 AANTAL BYKOMENDE KONTROLEUNTE WAARAAN VOLDOEN WORD Nota: Indien n bykomende kontrolepunt nie van toepassing is nie, mag dit nie inbygereken word nie of afgetrek word van die totale aantal bykomende kontrolepunte wat vereis word vir sertifisering nie. UTZ CERTIFIED Good Inside 2011. age 25 of 36

Nº KONTROLEUNT 10. REGTE VAN WERKER, VEILIGHEID EN GEONDHEID Hierdie hoofstuk fokus op sake verwant aan veiligheid, gesondheid en welsyn van werkers. n Werker is n persoon wat werk op n plaas of in n verwerkingsfasiliteit, of permanent of tydelik, en wat vir hul dienste betaal word. 10.A Risiko bestuur vir werksomstandighede 10.A.1 10.A.2 10.A.3 10.A.4 Die sertifikaathouer doen n veiligheid en gesondheid risikobepaling vir die werknemers in die produksie en/of die verwerkingsfasiliteite. Die risikobepaling word gedoen deur n gekwalifiseerde persoon of maatskappy en word jaarliks hersien. Die sertifikaathouer ontwikkel, implementeer en dokumenteer n aksieplan om veilige en gesonde werksomstandighede te bevorder in al die verwerking- en stoorfasiliteite. Die aksie plan word gegrond op die Risikobepaling in die kontrolepunt hierbo. Die verantwoordelike persoon word in die plan geïdentifiseer. Aksies wat geïmplementeer word, word gedokumenteer. Die sertifikaathouer stel n verantwoordelike persoon aan vir werksomstandighede. Hierdie persoon is ingelig oor nasionale regulasies wat betrekking het op die regte van werkers en is verantwoordelik om implementering en nakoming van die regulasies te verseker. Hy/sy is ook verantwoordelik vir die koördinasie van bewusmakingsgeleenthede en opleiding aangaande die regte van werkers. Die verantwoordelike persoon het gereelde vergaderings met die werkers/groepslede waar werksomstandighede openlik bespreek word. Rekords word van die vergaderings gehou. 10.B Veiligheid en Gesondheid opleiding vir werkers 10.B.1 10.B.2 10.B.3 Gegrond op die risikobepaling (10.A.1), ontvang werkers/groeplede genoegsame opleiding in veiligheidsen gesondheidspraktyke. Die opleiding sluit in die hantering van gevaarlike middels en gevaarlike en/of gekompliseerde toerusting en masjiene. ulke opleiding word herhaal vir nuwe of heraangewysde werkers/groep lede. Die sertifikaathouer hou opleidingsrekords vir werkers/groeplede op datum. Die rekord dui aan die datum, die tipe en die inhoud van die opleiding, met n kopie van die amptelike diploma of bywoningsertifikaat met hulle handtekening/vingerafdruk daarop. Die sertifikaathouer verseker dat daar altyd ten minste 1 persoon is wat opgelei is in Eerstehulp en wat beskikbaar is vir die werkers/groep lede in n sentrale ligging wanneer produksie, verwerking of onderhoudsaktiwiteite plaasvind. UTZ CERTIFIED Good Inside 2011. age 26 of 36