nf]stflgqs u0ftgq g]kfnsf] ;+3Lo /fhg}lts :j?k M Ps ljrf/

Similar documents
;+ljwfg;ef. ;+ljwfg clen]v cwoog tyf lgsof}{n ;ldlt

;"rgfsf] xs / k ]; ljgos'df/ s;h"

g]kfn art tyf C0f s]gb Lo ;xsf/l ;+3 ln= NEPAL FEDERATION OF SAVINGS & CREDIT CO-OPERATIVE UNIONS LTD. NEFSCUN

hg;+vof tyf jftfj/)f cg";gwfg k of]uzfnf

g]kfn art tyf C0f s]gb Lo ;xsf/l ;+3 ln= NEPAL FEDERATION OF SAVINGS & CREDIT CO-OPERATIVE UNIONS LTD. NEFSCUN

l;dlk G6;n] s] s] JolQmut 8f6f lng5, / tlgsf] k of]u s]df x'g5<

jftfj/0flo clwsf/sf] nflu n8\g sfg'gsf] k of]u

cflbjf;l hghflt cfgbf]ngdf /fho ;+ogqúsf] ;Gbe{

xfd f] af/]df ;]Sof]/ nfoenlx'8 l/;r{ sg;f]l6{od cf]e/l;h l8enkd]g6 ANofslk mo;{ /f]8, ng8g SE1 8NJ, la 6]g

kl/toqm dw]; M lnvtåf/f s}b g]kfnl /fli6«otf

;Dkbf Joj:yfkgsf] ^) jif{

hfgsf/l kq If]qut lgodgstf{sf] e"ldsf BRIEFING PAPER :jr5 k lt:kwf{sf] k j4{gdf c+s

s[lif cj{df ^ cj{ lk mh

;Dkfbs Editor >L lbjfs/ s]=;l= Mr. Deewakar K.C. >L eldaxfb/ kgy Mr. Bhim Bahadur Pantha

:jb]zdf k jf;l sfdbf/sf] Gofodf kx'fr M g]kfn

ADDCN ;fnsf] z'e lbkfjnl, g]kfn ;Dat\ tyf 57 kj{sf] xflb{s d+undo z'esfdgf. pmhf{ nufgl kmf]/dsf] a}7s ;DkGg

The Voice of Madhesh. xfdln] g]skf;fu tlg bzsb]lv dw]z d'2f af]s]/ dw]zs]lgb t. xfdl ;dfof]hgsf lgs} rf;f]sf ;fy x]l/psf] 5.

tlg aiflo{ /0fg}lts of]hgf &)_

a'4jrgfd[t dqf ;'vkl/rrfuf k:;] r] ljk'n+ ;'v+. rh] dqf ;'v+ wl/f] ;Dk:;+ ljk'n+ ;'v+.. jflif{s =!%) Psk lt jflif{s u fxs agl ;xof]u u/f} +.

Plk; ;]/fgfsf] ;fdfgo kl/ro

;'rgf tyf ;~rf/ k ljlw ;]jf kx'fr of]hgf

e"sdkaf6 Àg ;Sg] hg wgsf] Iflt Go"lgs/0fsf nflu hfgsf/l k'l:tsf

;+jfxs. Sambahak. dfgj clwsf/ klqsf. jif{ # cí *

ul/al lgjf/0f sf]if k/fdz{bftf M &! sf7df8f}+

g]kfndf e"ld /fhgllt / ågå

;fktflxs. xxx/bcijzboxfflmz/dpn

lbuf] s[lif / g]kfnsf] efjl s[lif ljsf; /0fgLlt

kf7s / u fxssf] ;'ljwfsf] nflu ;fktflxs j]j;fo8df klg

cw c o W og g k l k tj t ]b j g

/fhkfåf/f dw];nfo{ wf]sf

Janapriya Journal of Interdisciplinary Studies, Vol. III (December 2014)

cfdx8\tfn;ddsf ;+3if{sf sfo{qmd ;fj{hlgs

bfhl{lnªdf g]kfnl hflt / hghftlo lrgf/lsf gof c*fgx

lu g xfp;df wfgsf] Aof8

;+ljwfg c;kmn x'g] vt/f

sf+u ];nfo{dg gk/]kl5 rf}w/l s[lif dgql

cgt/f{li6«o PsLs[t kj{tlo ljsf; s]gb

;/sf/l lgzfg 5fkd} sfnfkfgl ufoa

ljkb\df Ho]i7 gful/ssf] dxtj

>L s'df/l a}+s lnld6]8sf] Affx«f}+ jflif{s ;fwf/0f ;efsf] lg0f{o ljj/0f

ls;fg 7Ug] k fëfl/s dn ;fx' k zf;gsf] kmgbfdf ;dfrf/ k efj g]kfnsf] klxnf]

;+;bsf kf r 7"nf bn j}zfv #! d} lgjf{rg u/fpg ;xdt

r]kfª, lrp/l / rd]/f

k Tofe"ltsf] cfjzostf

cdfs{ ;Gb]z ;fd'bflos /]l8of]x sf] cfjfh cdfs{ cdfs{ cdfs{ Plzof k zfgt cwoif Eff/tbQ sf]o/fnfsf] ;fd'bflos :yfglo /]l8of]m ; 6sfnb]lv clxn];ddsf emns

o;aif{ rf/;o d]l6«s 6g dfq ;'Gtnf laqml

cfufdl jif{ ah]6 ljlgof]hg ug{ of]hgfdf bjfj

lzifssf nflu c;n ceof;: siffsf]7fdf ljb\ofyl{x?sf] Jojxf/ s'zn l;k ljsf; lj mofsnfk

g]kfndf lxp lrt'jfsf] ;+/If0f s/g axfb'/ zfx x]d;fu/

kf7s / u fxssf] ;'ljwfsf] nflu ;fktflxs j]j;fo8df klg Pdfcf]jfbLleq sf]tkj{sf] ;+s]t

bf]/daf / df8l legg 36gf, ;dfg d'2f

s[lifsf] nufgl kf/bzl{ agfcf} +, k/dk/fut xf]og Joj;flos agf} +, s'/fsf] v]tl xf]og, v]tlsf] s'/f u/f} +.

dgql / /fhodgqlsf] ;DjGw lrl;+b}

a f08 eg]sf] k};f xf]og

gful/s kqsfl/tf kqsf/ gf/fo0f sfsl{sf] 3/ -k5fl8 b]lvpsf]_ Go"/f]8 d"n ;8sdf hf]8]/ /flvpsf] sjf8l

;]jfyl{x?sf s]xl egfox?

a'n]l6g dfgl;s :jf:yo tyf k/fdz{ s]gb g]kfnsf] jflif{s a'n]l6g jif{!%

n3'ljqn] lxddt a9fof] x]dfsf]

btf{ g} gepsf u'0f:t/lxg kz'k+iflsf cf}ifwl cfoft

afn ;+;f/sf s]xl k sfzgx

lxhf]sf lzifs lxhf]sf ljbfyl{ I #$ a]nfotsf :s"n lzifs ;Ddfg / cfsif{0f b'j} a9\bf]

g]kfnl blnt ;d'bfo;dagwl n]vgsf] ;dliff

af}nfxf kf]v/l bf]nvf ;+/If)fdf wd{, ;+:s[lt / k/dk/fsf] dxtj

s[lif sd{df /dfp b}k"j{ dgqlx? ;ldiffsf gfddf s[lifsf] nfvf} + ah]6 vr{ sfd s'/f] Psflt/ emf]nf jf]sl lhnnflt/ vfb k ljlwdf klg cj}w v]n k]h * df

tkfo{+n] k9]sf] :s"n / k9fpg] lzifsx nfo{ ;D g'x'g5 <

o;sf/0f hljgnfo{ /f]h Û

sdnf ;?k xf]dgfy ;'j]bl

s[lifsf] nufgl kf/bzl{ agfcf} +, k/dk/fut xf]og Joj;flos agf} +, s'/fsf] v]tl xf]og, v]tlsf] s'/f u/f} +.

jif{ % k"0ff{í %% hljg / l;sfo

/0fgLlt lgdf{0fdf ;+nug JolQmx? g} ljjfb lgsfnb} jl; aif] { s[lif /0fgLlt g]kfnl ls;fgsf kifdf gepsf] cf/f]k of]u]gb k tfk zfxl

;'v] {tdf!) s/f]8sf] nufgldf zlt e08f/ lgdf{0f x'g]

s[lifdf a} +sx?sf] nufgl kf r k ltzt egbf sd /fi6«a}ssf] lgb] {zg ntofp b} afl0fho a}sx? of]u]gb k tfk zfxl

sfnldf6l t/sf/l ahf/ leqsf] cg';gwfg /f]lsof]

#* nfvsf] s[lif xfd f] hljg ljjfbdf

lvof k'5f}+, w"nf] 6S6SofpmF

s[lifsf] nufgl kf/bzl{ agfcf} +, k/dk/fut xf]og Joj;flos agf} +, s'/fsf] v]tl xf]og, v]tlsf] s'/f u/f} +.

;+:yfgn] b"w glslglbpkl5 ls;fgn] ;8sdf kf]v] ldns] xf]nl 8] agfpg] if8\ogq a'gb} b'uw ;+:yfgsf dxfk jgws of]ug] b k tfk zfxl

April 2, c3f{vffrlsf Psn====

g]kfn ef]s]zgn Ps]8]dL

afn ;+;f/sf s]xl k sfzgx

(=;~rf/ k yd dlxnf ;Dkfbs ;fwgf k wfg

g]kfnsf ljiffn' ;k{x tl:a/ ;lxtsf] lgb]{lzsf P;=s]= zdf{, l8=kl= kf08], s]=al= zfx, Pkm= l6nofs, Pkm= Rofk'lo;, ;L=Pn= yfkf, O{= Pln/f]n / p= s'v

kf]v/fnfo{ cgt/f{li6«o ko{6slo ugtjo agfp 5f}+

gfglx sf] efudf hí km"8ú

xfd f] kfqf]df goff ;'ljwf vfnlv' ] dlxnf 8fS6/ gflosfnfo{ Do'lhs lel8of]sf] e/ leotgfdsf] cfggbbfol 3'dfO HOT NEPAL Monthly

k"0ff{í!( Evolution of English Imran Saifur %^ lkmndm lb /]8 a]n'gú k 1f ltldln;gf %*

cleefjs ;lqmo ep ;lk G5 :s"n /f]rs ax; cltlysf] ctofrf/ jif{ # lzifs / nf7l Û Jun Jul 2010 :tde

d]/f] /]8qm; syf ;Nnfxsf/ ;~hlj yfkf b]j/tg wfvjf nlnt h+u zfxl d's'gbaxfb'/ k wfg OGb axfb'/ s]=;l=

Monthly. Vol. 2, Issue 11, September-October, k"0ff{ª\s!!, d"no #). HOT NEPAL N

NEPAL NATIONAL SECTOR EXPORT STRATEGY TEA. Government of Nepal

o]z" v Li6sf] syf David C Cook

df6f]sf] nflu pj{/fzlqm

k'l:tsf lgdf{0f M Boise ljbfno lhnnf, km]8/n k f]u fd;\ -;+3Lo sfo{qmd_ Boise, cfo8fxf]

;'ld/g s/n] dgf /fwf c /fwf /dgf..

;lrj e /fon] lbp clvtof/nfo{ bf]if

sfg"gl ;xfotf lbubz{g lgdf{0fsf] Oltxf;

/fw] gfd n]g] jfnf uf]lj+b /fw]. ejl;gw' sf] el /;l;gw' agf b]..

lhnnfx?sf] sfo{;dkfbg d"nofíg

FOOD AND LIFE STYLE FOR CANCER PATIENTS

o's]af ofsy'ixfc vf;fd nfddf]

Transcription:

nf]stflgqs u0ftgq g]kfnsf] ;+3Lo /fhg}lts :j?k M Ps ljrf/ a[if]z rgb nfn s]xl aif{ cl3 k ltudg la?4sf] cfgbf]ngdf phf{ kfpg] cfzfdf g]kfnsf k d'v /fhg}lts kf6l{x?sf s]gb Lo g]t[œjju{ cf cfkm\gf kf6l{x?df b]zsf] /fhg}lts k'gm;+/rgfsf] k :tfjk lt ;xdlt hgfp bf clxn]sf] h:tf] kl/l:ylt cfpnf / ;+3Lo zf;gsf] o:tf] hf]8bf/ dfu p7\nf egg] kss]} klg ;f]r]sf lypgg\ xf]nfg\. ;+3Lo zf;gsf] kifdf rf/}lt/af6 Ps;fy :j/ p7\nf / Tof] :j/sf] ulx/fo oltlj g xf]nf egg] yfxf kfpsf ep ol kf6l{x?sf s]gb Lo g]t[œjju{ s'g} klg xfntdf o:tf] ;DefjgfnfO{ bafpglt/ g} hfgyo]. o;sf nflu pglx?sf] alrdf cgf}krfl/s / uf]ko ;xdlt klg l5 } sfod x'gyof] xf]nf. /fhg}lts kf6l{x?sf s]gb Lo g]t[œjju{sf] o:tf] rl/q x'g'sf] k5fl8 a8f] lg0ff{os / dxœjk"0f{ sf/0f 5. ;a} /fi6«lo /fhg}lts kf6l{sf s]gb Lo g]t[œj Pp6} hflto ju{sf x'g\. ;a} bnx?sf] sdfg kxf8l a f d0f, If]qL 7s'/L / g]jf/sf] xftdf 5. kxf8l a f d0f / If]qL 7s'/Lsf] hg;+vof g]kfndf 5l/P/ a;]sf] tyf x/]s lsl;dsf] ;'ljwf / jr{:j pkef]u ub}{ cfpsf] hg;+vof xf] eg] g]jf/ g]kfnsf] /fhwfgl sf7df08f} pktosfsf d"n jf;l x'g\ / logl klg x/]s lsl;dsf] ;'ljwf / jr{:jsf] pkef]u ub}{ cfpsf 5g\. loglx?nfo{ b]z ;+3Lo zf;gdf up 3f6f x'g]5. b]zsf] /fhg}lts / cfly{s zlqm s]gb / ljlegg cj;/x?dflyaf6 logsf] lgogq0f v'l:sg]5. PsfTds s]gb Lo zf;g k 0ffnLsf] cj:yfdf b]zsf ;a} If]qdfly h;/l loglx?n] jr{:j sfod /fvl /fv]sf 5g\, To:tf] ;+3Lo zf;gdf ;Dej x'g] 5}g. ;+3Lo :j?k :yflkt eof] eg] o:tf] jr{:j!)!% jif{leq cgto x'g] nueu lglzrt 5. oxl sf/0f xf] h;n] ubf{ kxf8l a f d0f, If]qL 7s'/L jf g]jf/n] ;b}j s]gb Ls[t /fho Joj:yfsf] jsfnt ub}{ cfpsf 5g\. /fhf k[yjlgf/fo0f / ltgsf ;Gtltx?sf] lj:tf/jfbl e"ldsf / ;Qfsf] lnk;fnfo{ g]kfnsf] PsLs/0fsf] k of; egb} k[yjlgf/fo0f zfx h:tf gss f / bfohf]sf] dfu u/l gf/lsf] ckdfg ug]{ /fhfnfo{ g]kfnsf gfos / /Tgsf] >]0fLdf /fv]/ JofVof ug]{ if8ogqsf] klg oxl sf/0f xf]. o;} :jfy{af6 k ]l/t ep/ /fhf k[yjlgf/fo0fnfo{ /fi6«lgdf{tfsf] kbjl le/foof]. g]kfnsf ljlegg efiff / ;+:s[ltnfo{ bafp/ uf]/vfnl efiff / e]ife"iffsf] k rf/ k ;f/sf] k5fl8 klg oxl Psdfq :jfy{sf] e"ldsf /x]sf] 5. Pp6} /fhf Pp6} e]ifsf] gf/f lbp/ b]zsf cgo ;+:s[lt / efiffnfo{ tx;gx; ug]{ b'irqm oxl+af6 z'? epsf] xf]. g]kfnn] ljut ^) jif{ leq @))&, @)$^ / @)^# u/l tlgj6f hgljb f]x cfof]lht ul/;s]sf] 5. o;sf cnfjf o;} cjlwleq @)!*, @)#), @)#^,@)$@ df /fh;qfsf la?4 ljb f]xsf k of;x? epsf 5g\ tyf dfcf]jfbl hgo'4sf] /Qmkftk"0f{ k of]u klg epsf] 5. ^) jif{ eg]sf] g]kfnl gful/ssf] cf};t cfo' hlt xf]. o; cjlwleq epsf ol tlgj6} ;kmn P]ltxfl;s hgljb f]xx? tyf ;j{;qfjfbsf la?4 epsf cgo ;a} ;3if{x? nf]stflgqs hgclwsf/sf nflu epsf x'g\ / ;a} /fh;qfsf] lvnfk g} s]lgb t /x]sf] 5 t}klg /fhzfxlsf] cgto clxn];dd x'g ;s]sf] 5}g. x/]s ljb f]xsf] ;kmntfkl5 ;b}j hgtfsf] lvnfk /xg] /fhzfxlnfo{ g]tfx?n] g} /fi6«lotfsf nflu cfjzos eg]/ em"7f] JofVof u/l ;+/If0f lbg] sfo{ ub}{ cfpsf 5g\. o; tyosf] ulx/fodf hfg] xf] eg] hfgfhfg jr{:jjfbl /fhzfxlsf] alp /flv/fvg] h:tf] k j[ltsf] sf/0f klg g]tfx?sf] hflto ju{ rl/q g} /x]sf] ;lhn} a'em\g ;lsg5. x/]s ljb f]xkl5 g]tfx?n] s'g} g s'g}?kdf /fhzfxlsf] alh /fvb} cfp klg g]kfnl hgtfsf] /fhg}lts a'emfodf x/]s k6s u'0fftds k ult epsf] b]vf kb}{ cfpsf] 5. g]kfnsf] k ult / hgclwsf/sf] Uof/G6Lsf nflu @#& jifl{o zfxj+zlo zf;gsf] cgto / k lt:kwl{ nf]stflgqs u0ftgqsf] :yfkgf h?/l /x]sf] s'/f g]kfnln] hgtf ca /fd /L a'lem;s]sf 5g\. To:t} hflto k e'œjaf6 d'lqmsf ;fy} ;dtfjfbl ;dfhsf] lgdf{0flt/ cufl8 a9\g /fhosf] ;+3Lo k'gm;/rgfsf] ca ljsnk 5}g egg] s'/f klg dw];l tyf kxf8l hghflt Pj+ blntx?sf] dgdf 3/ ul/;s]sf] 5. ;+3Lo zf;gsf] a9\bf] cfsf+iff hgtfsf] o;} a'emfonfo{ clejoqm ub{5. s] xf] /fhosf] ;+3Lo ;+/rgf < s'g} b]zdf ;+3Lo zf;g eg]sf] To; b]zsf] ;+k e'tfnfo{ If]qLo / s]gb Lo :t/df kl/eflift u/l ljefhg ug'{ xf]. ;+k e'tfsf] o:tf] ljefhg b]zsf] d"n sfg"g ;ljwfgaf6} epsf] x'g5. b]zsf] zf;g s]gb Lo x]gf]{;\ M Heroes and Builder's of Nepal by Rishikesh Sah tyf dsjfgk'/sl ;]g /fhfsl 5f]/L OGb s'df/l;+u uf]/vfnl /fhf k[yjlgf/fof0fsf] ljjfx / PsbGt xfyl tyf gf}nvf xf/sf] P]ltxfl;s k s/0f.

;/sf/ / /fho cyjf k b]z h:tf /fhg}lts OsfOx?df /x]sf] k fgtlo ;/sf/x?af6 ul/g5. s]gb Lo / k fgtlo ;/sf/sf sfo{ If]q / clwsf/ 5'6\ofOPsf x'g5g\ tyf b'a}sf] cf cfkm\gf] Joj:yflksf / Gofokflnsfx? x'g5g\. ol ;a} ofjt\ s'/fx? ;+ljwfgåf/f kl/eflift x'g5g\. o;sf] 7Ls ljkl/t PsfTds zf;g k 0ffnL epsf] b]zdf zlqmsf ;Dk"0f{ >f]t s]lgb t /x]sf] Pp6} dfq ;/sf/ x'g5. ;+3Lo k 0ffnLdf sfg"gsf] lgdf{0f s]gb Lo / k flgto Joj:yflksfx?af6 ul/g5. gful/sx?n] cfkm\gf] k fgtsf sfg"gx?sf ;fy} b]zsf s]gb Lo sfg"gx?sf] klg kfngf ug'{ kb{5. pbfx/0fsf nflu cd]l/sfsf] s}lnkmf]l{gof /fhosf jfl;gbfn] cd]l/sl sf u ]; / s}lnkmf]l{gofsf] Joj:yflksf b'a}n] agfpsf] sfg"g dfgg' kg]{ x'g5. To:t} cd]l/sl s]gb Lo ;/sf/ / s}lnkmf]l{gofsf] k flgto ;/sf/ b'a}sf] r'gfjdf p;n] dtbfg ug]{5 / b'a}åf/f ;+rflnt ljsf; lgdf{0f / cgo sfo{qmdx?df lgh ;xeful x'g]5g\. s}lnkmf]l{gofsf] gful/ssf] x}l;otn] kfpg] ;'ljwfsf ;fy} cd]l/sl gful/sn] kfpg] ;'ljwf ;d]t lghn] kfpg]5g\. o:tf] k 0ffnLdf k flgto ;/sf/n] kfpsf] :jtgqtf / :jfoqtfsf] :t/ ljlegg b]zdf km/s km/s x'g5g\. of] cfk;l ;xdltåf/f to ul/g5. ;fdfgotof s]gb Lo ;/sf/n] ;Dk"0f{ b]z;+u ;DaGw /fvg] d'2fx? dfq x]g]{ ub{5. ;]gf, ljb]z dfldnf, 7"n 7"Nff /fhdfu{ / pbf]u, df}lb s gllt cflbsf] sfo{ s]gb Lo ;/sf/sf] xftdf x'g5. ;+3Lo zf;gsf] cjwf/0ffsf] hgd efiff, ;+:s[lt, /xg ;xg, e"uf]n cyjf ttsflng /fhg}lts kl/l:yltsf] dfusf] cfwf/df l;dfgf hf]l8psf ljlegg b]zsf gful/sx?sf] Psa4 ep/ a:g], ;fd"lxs lxtsf s'/fx?df ;+o'qm lg0f{o / sfo{gllt c+ufng] k j[ltsf] ljsf;af6 epsf] xf]. :j?ksf] lx;fan] dfq x]g]{ xf] eg] xfd f kf}/fl0fs rqmjtl{ /fhfx?sf] ljzfn ;fd fhox?nfo{ klg ;+3Lo :j?ksf] Pp6f k sf/sf]?kdf JofVof ug{ ;lsg5 hxf pqm ;fd fho cgtu{t /xg] b]zx? ;d f6sf] cwlgtf :jlsf/ ub}{ s]xl jflif{s s/ a'emfpg] uy]{. t/ jf:tljs zf;g -;d f6sf] cfklq gx'g] s'/fx?df_ :yfglo /fhfx?n] g} rnfp y]. d'un ;fd fho, cf}klgj]llzs sfnsf ;fd fhox? klg o:tf] pbfx/0f cgtu{t kg{ ;Qm5g\. afoansflng wfld{s zf;gsf] If]qnfO{ wfld{s ;+3Lo :j?ksf]?kdf lng ;lsg5 hxf wd{u'?x? zf;gnfo{ k efjsf/l?kdf lgb]{lzt ug]{ uy]{. Pp6f wd{u'?sf] wfld{s zf;gdf s}og\ /fhox? ky]{. t/ o:tf pbfx/0fx?nfo{ /fhosf] ;+3Lo ;+/rgfsf]?kdf lng' x'gg. tl ljzfn ;fd fhox?nfo{ ;fd fho egg' g} pko'qm xf]nf / wfld{s zf;g cgtu{t cfpg] /fhox?nfo{ klg wfld{s ;fd fho egg' g} ;xl clejolqm xf]nf. /fhosf] /fhg}lts :j?ksf]?kdf ;+wjfb( Federalism)sf] hgd Pp6} e"uf]n, ;+:s[lt, efiff, /xg ;xg, klx/g cflbsf sf/0fn] ldnbf] h'nbf] /fhox?df tftsflng /fhg}lts, cfly{s, ;'/Iff cflb b[li6n] ljbdfg kl/l:yltjz Psa4 ep/ a:g] cfjzostfsf] af]waf6 epsf] xf]. o;n] /fhox?sf] :jtgq cl:tœj, :jfoqtf / :jfledfgnfo{ :jlsf/]/ ltglx?sf] Pstfn] ag]sf] :j?knfo{ hgfp b5. Federal zabsf] ptklq n}6lg zab fidere af6 epsf] 5 h;sf] cy{ xf] ljzjf; ug'{. ;+3Lo zf;g k 0ffnL cgtu{t /x]sf k fgtx? :jfoq /x] klg s]gb Lo ;/sf/n] ;a} k fgtx?sf nflu enf] ug]{ ljzjf;sf ;fy cfkm\gf s]xl dxœjk"0f{ clwsf/x? s]gb df ;'Dk]sf x'g5g\. ha{h:tl jf cwlgtf cyjf k/fhosf] ;+3Lo dfgotfdf :yfg 5}g. ;+3Lo :j?k epsf] b]zsf] k d'v rl/q p;sf] s]gb Lo / k flgto ;/sf/df zlqmsf] ljt/0f / ltglx?sf] alrdf x'g] ug]{ ;dgjo / ;+of]hg xf]. If]qLo jf s]gb Lo s'g} klg ;/sf/ dgf]dfgfl lsl;daf6 zlqmsf] k of]u ug{ kfp b}g. zlqmsf] ceof;sf] If]q ;+3Lo ;+ljwfgn] :ki6;+u kl/eflift u/]sf] x'g5 k f/dedf /fhox?sf] dha"t s]gb Lo ;+of]hg cyf{t s]gb Lo ;/sf/sf] jsfnt ug]{x?nfo{ ;+3jfbL -Federalist_ / dha"t /fho tyf sdhf]/ s]gb Lo ;/sf/sf] jsfnt ug]{x?nfo{ -Anti-federalist_ elggyof] t/ nf]stflgqs b]zx?df b'a}sf] Jojxfl/s kif ;dfg b]lvpsf] x'gfn] clxn] cfp/ o:tf] leggtfsf] cgto epsf] 5. ;+3Lo :j?k / nf]stgq M ;+3Lo :j?ksf] pknlawd"ns ceof;sf nflu b]zdf ax'njfbl nf]stgq x'g} k5{. km]l/ nf]stgqdf ;+3Lo :j?k eof] eg] To;n] ax'njfbl nf]stgqnfo{ yk phf{ k bfg ub}{ hfg5. o;/l /fhosf] ;+3Lo ;+/rgf / ax'njfbl nf]stgq Ps csf{sf nflu dlnnf] e"ld x'g\. ;+3Lo :j?kdf hgtfnfo{ k fkt x'g] bf]x/f] gful/stfsf sf/0f nf]stgqdf hgtfsf] ;xeflutf a9]/ hfg5. b]z ;fgf k flgto /fhg}lts OsfOx?df Albert Dicey and James Bryce, have been influential in the early theory of federalism. Dicey identified two conditions for the formation of a federal state. The first was the existence of a body of countries "so closely connected by locality, by history, by race, or the like, as to be capable to bearing, in the eyes of their inhabitants, an impress of common nationality." The second condition is "the desire for national unity and the determination to maintain the independence of each man's separate State".

ljeflht /xgfn] klg /fhg}lts / cfly{s / ljsf;;+u ;DalGwt ceof;x?df hgtfsf] a9l ;xeflutfsf] :jfefljs jftfj/0f agb\5. hgtf cfkm";+u ;DalGwt s'/fx?af/]sf] lg0f{o k lqmofdf ;dfj]lzt x'g] a9l cj;/ kfp b5g\. PsfTds zf;g k 0ffnLdf h:t} ;fdfgotof ;+3Lo zf;g k 0ffnLdf ;/sf/n] hgtfsf] clwsf/nfo{ 5]Sg] jf k ltalgwt ug]{ sfd ug{ ;Qm}g. df}lns xsx?nfo{ k ltalgwt ug]{ clwsf/ k fo;m s]gb Lo ;/sf/;+u dfq x'g5 / Tof] klg ljz]if kl/l:yltdf dfq. o:tf] clwsf/ k of]u ug]{ cfjzostf o'4 afx]s cgo a]nfdf lj/n} kb{5. k flgto ;/sf/;+u o:tf] clwsf/ g} x' b}g. ;+3Lo zf;g k 0ffnL epsf] b]zsf hgtf;+u Pp6f /fhoaf6 cfkm"nfo{ pko'qm x'g] /fhodf a;fo{+ ;g]{ clwsf/ x'g5 cyf{t j;f]jf; ;DaGwL /f]hfo{sf ljsnkx? x'g5g\. o;sf cnfjf k fgt k fgtdf ljsf; / k ultsf] k lt:kwf{sf sf/0f /fhg}lts g]t[œj / k ltlglwx?df a9l ;lqmotf x'g5. PsfTds zf;g k 0ffnLdf s]gb Lo ;/sf/;+u cl;ldt zlqm x'g5. s]gb Lo ;/sf/n] s'g} gu/ jf cgo k zf;lgs OsfOnfO{ cfkm\gf] s'g} sfg"gl zlqm sfg"gl k lqmofåf/f ljs]lgb t u/]/ lbg ;Qm5 t/ To;nfO{ h'g;'s} a]nf To;} k lqmofnfo{ pn6f] u/l kmsf{pg klg ;Qm5. nf]stflgqs PsfTds ;/sf/x? o:tf] ljs]lgb s/0fdf a9l ljzjf; /fvb\5g\. PsfTds zf;g k 0ffnL Pp6} lsl;dsf] ;+:s[lt, efiff, /xg ;xg, e"uf]n cyf{t Pp6} /fi6«epsf] b]zdf a9l pko'qm / kmnbfol x'g5. h'g b]zsf] hg;+vofnfo{ km/s km/s ;+:s[lt, efiff, /xg ;xg, tyf km/s ef}uf]lns cj:yfx?df ljeflht ug{ ;lsg5 cyf{t h'g b]zdf Ps egbf a9l /fi6«x?sf] pkl:ylt x'g5 Toxf ;se/ tl /fi6«x? 5'l g] u/l k fgtx?sf] lgdf{0f u/l :jfoq ;+3Lo zf;g k 0ffnLnfO{ c+ufng' a9l >]ois/ x'g5. tl k fgtfx?sf ;/sf/ cf cfkm\gf] cfjzostf cg';f/ of]hgf lgdf{0f u/l ljsf;sf sfo{x? ;+rfng u5{g. k fgtlo ;+:s[lt, efiff, /xg ;xg, k/dk/f cflbnfo{ ljrf/ u/l k fgtlo sfg"gx?sf] lgdf{0f x'g5. o;n] ubf{ Psflt/ To; k fgtsf] ;+:s[lt, efiff, /xg ;xg cflbsf] ;+/If0f x'g5 eg] csf]{ tkm{ k fgtlo >f]t ;fwg / s]gb Lo cg'bfgsf] k of]u u/l cfjzostf cg';f/sf] ljsf; gllt, of]hgf cflbsf] th'{df ;Dej x'g5. s]gb Lo ;/sf/ /Iff, ljb]z / cgo k d'v dfldnfx? dfq Jojl:yt ub{5. k fgt k fgtsf] alrdf /xg] b"/l Psflt/ k fgtlo :jtgqtfsf] cg'ej u/fo/x]sf] x'g5 eg] s]gb Lo ;/sf/ tyf cgo s]gb Lo ;+j}wflgs lgsfox? ;a}nfo{ hf]8\g] uf}/jzfnl efjgftds Psa4tfsf] k Tofe"lt lbo /xg5. ;+3Lo zf;g / g]kfnsf] ;Gbe{ M jf:tjdf g]kfnsf] hg;+vofnfo{ gznlo lx;fan] x]g]{ xf] eg] ckjfbsf]?kdf lgu f] (negroid) em fu8 afx]s o;sf] ;Dk"0f{ hg;+vof d+uf]n (mongoloid) tyf cfo{ (caucasus) d"naf6 lgld{t 5. t}klg kxf8l cfo{x? h;nfo{ cr]n v; ;d"xsf] egl elgg5 ;Qf k fkt epkl5 nueu @#& jif{ klxn]b]lv cfkm"nfo{ cfo{ -ef/tlo_ d"negbf km/s b]vfpg] k otg ub}{ cfpsf]n], ltgsf] cfkm\g} dfgl;stfdf To; k rf/sf] udel/ c;/ kl/;s]sf]n] / g]kfnegbf aflx/sf ljb]zl ;dfh klg ol v; ;d"xnfo{ dw];sf cfo{ d"nsf gful/sx?egbf km/ssf] egl a'em\g yfn]sf]n] jq{dfg kl/k]iodf g]kfnsf] ;Dk"0f{ j;f]jf;nfo{ rf/ efudf af 8]/ cwoog ug'{ pko'qm x'g] 5. tl x'g\ M!=;]tfdu'/fnL cyf{t kxf8l hghflt, @= v; cyf{t kxf8l cfo{d"nsf] hg;+vof #= dw];l cyf{t dw];sf] cfo{d"nsf] hg;+vof tyf $=sf7df08f}+ pktosfdf s]gb Lt /x]sf] g]jf/ hg;+vof. o; ljefhgnfo cln km/s zabdf v; ljåfgx?n] klg :jlsf/]sf 5g\. 8f= xs{ u'?ªsf] zabdf g]kfn b]zsf] p7fg sf7df08f}+ pktosfaf6 epsf] xf]. g]jf/x?n] d+uf]n d"nsfnfo ;]+Ú -ef]6]_, ss];o{ d"nsfnfo{ v]+ú-v;_ tyf dw];sfnfo{ d:of{ú gfd lbpsf lyp. k[yjl gf/fo0f zfxsf] kfnfb]lv uf]/vf /fhosf] lj:tf/ k f/de epkl5 v; hfltx?dwo]sf] zf;s ju{ a f d0f, If]qL, 7s'/Lsf] klxnf] lzsf/ ;]tfdu'/fnlx? ep. ;aegbf a9l k lt/f]w klg ;]tfdu'/fnlx?af6 g} x'g] ul/psf] x'gfn] Psflt/ zfxj+zlo /fhf Pj+ pgsf Ifqwf/Lx?n] logsf] bdglt/ Wofg s]gb Lt u/] eg] csf]{lt/ ltg} zf;sju{sf] k d'v 36s kxf8l a f d0fx?sf] cu'jfo{df wd{, ;+:s[lt, efiff tyf ;fdflhs dfgotfx?nfo{ cltqmldt ug]{ l;nl;nf cf/de ul/of]. k[yjl gf/fo0f zfxn] ls/ft ;]tfdu'/fnlx?sf] wfld{s dfgotf bdg ug{ cfkm\gf] lj:tfl/t /fhonfo{ cl;n lxgb':yfgfú eg]. kl5 lj=;=!(!) df hflte]bjfbl d'n'sl P]g nflbof]. pqm P]gn] ;a} hflt, hghflt, ;d'bfonfo{ tfufwf/l, dtjfnl / tnnf] hftsf?kdf jul{s[t uof]{. o;/l ls/ft du'/fnlx?nfo{ klxn] ;}Goann] To;kl5 ;f+:s[lts / wfld{s?kdf / cgtdf hfltjfbl lje]bl d'n'sl P]gsf] k of]u u/]/ dfgl;s?kdf k+u' agfpg] sfd eof]. o;/l dfgl;s?kdf ;]kf{, tfdfª, du/, u'?ª, /fo{, lnda'. x]gf]{;\ M /f]wl jif{ # c+s (, @)^@ sf7df08f}+

cfkm\gf] cg's"n 9fln;s]kl5 ljb f]xsf] IfL0f ;DefjgfnfO{ klg Go"g ug{ ol v; zf;s ;d"xn] kxf8sf ;Dk"0f{ hg;+vof u}/ef/tlo d"nsf] epsf] klg k rf/ ug{ yfn]. o;af6 pglx?nfo{ b'o6f kmfobf eof]. w]/} xb;dd ;]tfdu'/fnl / dw];sf] hg;+vofnfo{ d"nsf] cfwf/df s'/f u/l ljeflht ug{ ;kmn ep eg] csf]{lt/ zf;g / jr{:jsf nflu cfkm\gf] cflb d"nnfo{ la;]{/ cfkm"nfo{ ;]tfdu'/fnl em}+ kxf8l cflbjf;lsf]?kdf Toxf sf /}yfg]x?alr :yfg agfpg ;s]. o; k lqmofn] blif0fdf Psbd km/s /fi6«sf]?kdf /x]sf] x'gfn] ljb f]xsf] kof{kt ;Defjgf af]s]sf] dw];nfo{ cnu ynu /fvg v; zf;s ;d"xnfo{ yk ;xof]u eof]. ol ;a} sfo{kl5 v; zf;sju{n] zf;s v; hfltx?sf ;fy} tnnf] v; hfltnfo{ ;d]t lnp/ kxf8sf ;a} If]qx?df a;fo{+ ;/fo{+ u/l u/fo To;/L g} hg;+vofnfo{ ;Gt'lnt ug]{ sfd u/] h;/l /fhf dx]gb n] cfkm\gf] zf;gsfndf dw];sf] hg;+vof ;Gt'lnt ug{ kxf8l hg;+vofnfo{ dw];sf] h+un km/fgl u/fp/ j;f]jf; u/fpg] sfd u/]sf lyp. jf:tjdf Tof] pgsf k"j{hx?n] ;]tfdu'/fnlx?sf] la?4 ul/psf] hg;+vof ;Gt'ngsf] if8ogqsf] gof ;+:s/0f dfq lyof]. o; ;Gbe{df Pp6f s'/f c? ljrf/0flo 5. klzrdl kxf8l g]kfnsf] kl/l:ylt s]xl dfqfdf legg 5. pqm If]qdf jf;f]jf; ug]{ hg;+vofsf] ld>0f k"jl{ kxf8l g]kfn h:tf] 5}g. ck]iffs[t kxf8l a f d0fsf] hg;+vof sd 5, If]qL 7s'/Lx? a9l 5g\.!*%& df k yd ef/tlo :jtgqtf cfgbf]ngtfsf ef/tdf c+u ]h zf;g la/4 ef/tlo ;}lgsx?n] ljb f]x u/l :jtgqtfsf] n8fo{+ z'? ubf{ g]kfnsf v; zf;sx?n] ef/tlo :jtgqtfsf+ifl ;}lgsx?nfo{ bafpg g]kfnaf6 pnn]vglo ;}lgs ;xof]u u/] jfkt k fkt gof d'n'sdf hg;+vof ;Gt'nLs/0fsf] k lqmof kl5 dfq z'? epsf]n] klzrdl kxf8l g]kfnsf] l:ylt cln km/s /x]sf] xf]. sf7df08f} pktosfdf k[yjlgf/fo0f zfxaf6 lslt{k'/ / cgo :yfgdf epsf] g[z+; sfo{x?n] ubf{ g]jf/x?df ptkgg ljt[i0ff tyf ;Defljt ljb f]xnfo{ bafpg zfxj+zlo tyf v; zf;s ;d"xn] Psflt/ ;}lgs tfstdf nuftf/ a[l4 ub}{ To;sf] k"0f{ lgogq0f If]qL / 7s'/Ldf l;ldt /fv] eg] csf]{]lt/ k zf;lgs sfo{x?df dwodjul{o g]jf/x?nfo{ a9l df}sf k bfg u/]/ pglx?nfo{ bë kfg]{ glltsf] cjndjg u/]. b/af/ ;fdflhs / wfld{s cfof]hgx?df g]jf/x?;+u glhlsg] nuftf/ sf]lzz u/l /x\of]. dnnsflng g]kfndf dw];;+u ljsl;t sf7df08f} pktosfsf] ;DaGwnfO{ Go"g ug]{ /0fgLlt k lt ol v; zf;sju{ Tolts} ;+j]bgzln lyp. dw]; ol ;a} lqmofsnfkdf cnu ynu /flvof]. dw];sf] cfkm\gf] e"ld, ;+:s[lt / efiffk ltsf] df]x Pj+ a;fo{ ;/fo{k lt Go"g?lrnfO{ Wofgdf /fvb} zfxj+zlo /fhf Pj+ v; zf;sju{n] ;se/ dw];af6 s/ / cgg ;+sng ug]{ t/ kxf8l Onfsf;+u ;Dks{df cfpg glbg] /0fgLlt cëfn]sf lyp. rf/sf];] emf8l dw]; / kxf8sf] alrdf To;} klg 7"nf] k fs[lts af/sf]?kdf sfo{ ul//x]sf] lyof]. dw];n] ljb f]x gu/f];\ u/] bdg ug{ ;xof]u xf];\ eg]/ c+u ]hx?nfo{ v'zl kfg]{ x/]s sfddf ol v; zf;sx?n] k"/f Wofg lb b} cfp. hok sfzgf/fo0f, /fddgf]x/ nf]lxof / ltgsf ;fylx? ;Kt/L / dxf]q/ldf n's]/ cfp bf /f0ffx?n] ltgnfo{ kqm]/ c+u ]hx?nfo{ lhddf nufpg] k"/f sf]lzz u/]sf lyp. ;Kt/Ldf lu/km\tf/ hok sfz gf/fo0f / pgsf ;fylx?nfo{ /f0ffx?sf] r+u'naf6 5f]8fpg dw];lx?n] ;z:q cfqmd0f ug'{ k/]sf] lyof] eg] dxf]q/lsf] dxb}of ufp df Toltv]/ a:g' epsf] /fddgf]x/ nf]lxof nufotsf pgsf ;fylx?nfo{ ;'/lift :yfgdf ;fg{ Toxf sf dw];lx? ;kmn epsf lyp. o;/l kxf8sf ;]tfdu'/fnl / ljlegg hfltx?;+u z'?b]lv e]befjk"0f{ Jojxf/ ul/p klg ltgx?nfo{ dfgl;s?kdf bldt u/]/ v; zf;s ;d"xn] lgdf{0f ug{ vf]h]sf] Pp6f gof /fi6«df ;d]6\g] k of; ul/ps} xf] t/ dw];;+u ;b}j km/s / k/flht /fi6«sf]?kdf Jojxf/ epsf] 5. dw];df a:g] yf?, cjwl, d}lyn, /fhj+zl ;a}nfo{ ef/tlo d"n eg]/ 5'6\ofOof] hals kf}/fl0fs sfnsf /fhf hgs, hfgsl, uful{, d}q]ol, of1jnso, ci6fjqm, ef/åfh, ;'sb]j, cflbsf syfx?nfo{ afb u/]/ x]bf{ klg @%)) jif{egbf klxn] slknj:t'df uf}td a'4 tyf nueu To;} a]nfdf hgsk'/sf] a]nf ufp df df h}g d'lg ========sf] hgd eo;s]sf] lyof]. dw];lx?nfo{ g]kfnsf] ;a}egbf k'/fgf / cflbjf;l k dfl0ft ug{ o;egbf a9l s'g} k df0fsf] cfjzostf 5}g. h] ep klg oxf 5nkmn g]kfnsf] efjl ;+/rgfsf] af/]df eo/x]sf] lyof] / xfdln] g]kfnsf jfl;gbfx?nfo{ km/s km/s b[li6sf]0fn] x]g]{ k of; ul//x]sf lyof}+. dfly pnn]lvt tyox?af6 g]kfnnfo{ oxf sf jfl;gbfx?sf] cfwf/df lgdg If]qsf?kdf ljeflht ug{ ;Qm5f}+ d"ntm dw];lx?sf] j;f]jf; epsf] dw];, d"ntm v; / ;]tfdu'/fnl ldl>t ep/ j;f]jf; ug]{ k"jl{ kxf8, gof d'n'ssf] klzrdl kxf8 tyf d"ntm g]jf/x?sf] ynf] sf7df08f}+ pktosf. o;/l ;+:s[lt, efiff / j;f]jf;sf] lx;fan] g]kfnsf] k fgtlo ljefhg ug]{ xf] eg] dw];, k"jl{ kxf8,] klzrdl kxf8 tyf sf7df08f}+ pktosf u/l rf/j6f k fgtsf] lgdf{0f ul/g' pko'qm x'g] b]lvg5. t/ o; lg0f{odf k'ug'egbf klxn] xfdlnfo{ c? s;f}6lx?sf] s;ldf o; ;+j]bgzln s'/fnfo{ s:g'

cfjzos x'g]5. To;sf/0f g]kfndf k fgtlo zf;gsf] cfjzostfsf jf:tljs sf/0fx?af/] cwoog ug'{ Tolts} h?/l 5. lsg rflxg5 g]kfndf ;+3Lo k 0ffnL < g]kfndf ;+3Lo zf;gsf] cfjzostf 5 t/ of] To;} n} n}df jf s'g} b]zsf] gssn ug{sf] nflu kss} xf]og. /fhglltdf nfu]sfx?sf nflu a9l egbf a9l cj;/sf] vf]hl ug{ jf s;}sf] cx+ t'li6sf nflu klg oxf k flgto ;+/rgfsf] lgdf{0f ul/g' cfjzos 5}g. hfltsf cfwf/df ljeflht ep/ cem} hflto c;dfgtfsf] cdfgjlo kl8fsf] kvf{nsf] dha"tlsf nflu jf g]kfnlx?sf] phf{ cgfjzos tyf d"9tfk"0f{ hflto ågådf aaf{b ug{ klg lgzro g} oxf k fgtlo ljefhg ug'{ k/]sf] xf]og. nueu @#& jif{b]lv sfod /x]sf] v; zf;s ;d"xsf] jr{:j ;dfkt u/l ;dfgtfdf cfwfl/t ;dfhsf] lgdf{0fsf] lbzfdf cu ;/ x'g, ;Dk"0f{ g]kfnlx?sf nflu ljsf;sf ;dfg cj;/ tyf ;xeflutfsf] jftfj/0f lgdf{0f ug{ Pj+ g]kfnl g]kfnlsf alrdf ljsf;, cj;/, ;xeflutf, ;fwg >f]t, cflbsf ;Gbe{df clxn];dd eo/x]sf] e]befjn] ubf{ ptkgg b'/fj ;dfkt u/l ;a} If]qsf g]kfnl gful/sx?nfo{ :jlg0f{osf] ;Dej;Dd a9l cj;/ blo Pstfsf] alnof] cfwf/ v8f ug{ g]kfndf k flgto zf;g k 0ffnLsf] cfjzostf 5. ;+3Lo zf;gsf] cfjzostfsf s]xl dxœjk"0f{ sf/0fx?nfo{ lgdgfg';f/ ;"rla4 ug{ ;lsg5 d"n, efiff, wd{, ;+:s[lt cflbsf cfwf/df e]befjk"0f{ l:yltdf /x]sfx?nfo{ ;Ddflgt pkl:yltsf] cfef; u/fp b}+ /fhg}lts, cfly{s / cgo dfldnfx?df :jlg0f{osf] clwsf/ k bfg ug{. ljlegg If]qdf JofKt v; zf;s ;d"x cyf{t kxf8l a f d0f, If]qL 7s'/L / g]jf/sf] jr{:jnfo{ lgolgqt u/l ;dtfdf cfwfl/t ;dfhsf] lgdf{0flt/ cufl8 a9\g. ca :yflkt x'g] nf]stflgqs u0ftgq g]kfndf ;dfj]zls/0fsf lgldq a9l cj;/ / k j]zåf/ pknaw u/fpg. ljsf;sf] :t/df clxn] b]lvpsf] /fhosf] kifkft / lje]bk"0f{ nufgl sf] cgto u/l k fgtflo :t/df of]hgf / ljsf;sf] /0fgLltsf] lgdf{0f tyf b]z / k fgtsf] ;fwg >f]tsf] clwstd pkof]u ug{. gful/sx?nfo{ clxn]sf] e]befjk"0f{ jftfj/0faf6 d'lqmsf] k Tofe"lt u/fp b} of]uotfg';f/ cj;/sf] k flktsf] k 0ffnLsf] ljsf; ug{. efiff, ;+:s[lt, ;flxto nufot cfkm\gf] klxrfg tyf cf cfkm\gf] uf}/jzfnl Oltxf; / k/dk/fsf] ;+/If0f ug{. o;/l g]kfndf ;+3Lo zf;gsf] cfjzostf b]zsf] k ult, gful/ssx?sf] ;dfg clwsf/, x/]s If]qsf gful/sx?sf] ;;Ddfg uf}/jzfnl klxrfg / /fhg}lts cfly{s ;fdflhs cj;/sf] ljt/0fdf e]befj/lxt Jojxf/sf] Uof/G6Lsf nflu cfjzos 5. lsgeg] a f d0f, If]qL 7s'/L / g]jf/ afx]s kxf8sf ;]tfdu'/fnl, blnt / cgo hflt tyf To;eGbf klg a9l ;Dk"0f{ dw];sf gful/sx?;+u jq{dfg PsfTds zf;g k 0ffnLn] /fhg}lts cfly{s ;fdflhs cj;/sf] ljt/0fdf lje]bk"0f{ gllt / zf]if0f sfod ub}{ cfpsf] 5. o;sf] lgbfgsf] ;Defjgf o; jq{dfg PsfTds zf;g k 0ffnLdf 5}g. To;sf/0f a f d0f, If]qL 7s'/L / g]jf/ afx]s kxf8sf ;]tfdu'/fnl, blnt, cgo hflt tyf ;Dk"0f{ dw];sf gful/sx?nfo{ g]kfndf ;+3Lo zf;gsf] ckl/xfo{ cfjzostf x'g upsf] 5. o; ;DaGwdf Pp6f csf]{ s'/f klg ljrf/0flo 5. Pp6f b]zleqsf] s'g} Ps ;d'bfo jf If]qsf jfl;gbf jf cgo s'g}] lx;fan] km/s 5'6\ofOP/ e]befjk"0f{ cj:yfdf afrg afwo ul/psf] hg;+vofsf] ;d:ofnfo{ ;Daf]wg u/l ljzj;glo ;dfwfgsf] af6f] lbob}+g eg] b]zsf] zflgt / l:y/tf vnalng5. o:tf] e]befjdf k/]sf] If]q cnufjjfblt/ tflgg ;S5. o:tf]df If]q, d"n, efiff, wd{, ;+:s[lt cflbsf cfwf/df b]znfo{ :jfoqtf k fkt k fgtx?df ljefhg u/l hgtfnfo{ :jlg0f{osf] clwsf/ lbp/ dfq b]zsf] PstfnfO{ ;'b[9 ug{ ;lsg5. g]kfnsf] jq{dfg l:ylt o:t} 5. x]gf]{;\ g]kfnsf] ljlegg lhnnfdf ljut %& jif{df epsf] k lt JolQm nufglsf] tuof+s / o; ;DaGwL cgo ;"rgfx?.

g]kfndf k fgtlo ljefhg ;DaGwL s]xl k d'v k :tfjx? M 8f= xs{ u'?ën] g]kfndf ljs]gb Ls/0fsf] ;DaGwdf n]vg' epsf] Pp6f zf]w k jgwdf b]zsf] jq{dfg k zf;lgs ljefhgx? pko'qm g/x]sf] 7x/ ub}{ b]znfo{ @% lhnnfx?df ljeflht u/]/ tl lhnnfx?df ljs]gb Ls/0fsf] gllt cgtu{t a9l clwsf/ k bfg ug]{ l;kmfl/; ug'{ epsf] 5. ;+3Lo zf;gsf] dfusf] jq{dfg kl/k]iodf To; zf]w k agwsf] ca Tolt ;fgble{stf gb]lvp klg To; ljefhgsf] k :tfjaf6 8f= u'? dw]; / dw];lk lt k"jf{u xl tyf dw];sf] efiff, ;+:s[lt / dw];lsf] /fhg}lts, ;fdflhs tyf cfly{s ljifox?df cfd ;xeflutfsf] la/f]wl /x]sf] :ki6 x'g5. sf7df08f}+ pktosfnfo{ jxf n] PsLs[t ug]{ wf/0ff /fvg' epsf] 5. lrq g+=! uf]ljgb Gof}kfg]n] /fhosf] k'gm;+/rgfsf] af/]df cfkm\gf] ljrf/ /fvb} æhflto ;dfgtf, ;fdflhs Gofo / ;dfg ljsf; cj;/sf nflu dfq xf]og, g]kfnsf] efjl ;d[l4 / ;d'ggltsf nflu klg g]kfnnfo{ k b]zx?df ljeflht ug'{ / hflto :jfoqtfsf cfwf/df ;+3fTds Joj:yfsf] :yfkgf ug'{ cfjzos / pko'qm x'g5æ egg'x'g5. jxf n] hflto cfwf/df g]kfnsf] ljefhg ug'{ epsf] t/ Pp6} Oltxf;, /xg ;xg, ;+:s[lt / ljut jif{x?df /fhoaf6 Pp6} lsl;dsf] lje]bl Jojxf/ v]kb} cfpsf] dw];nfo{ $ 6'qmfdf ljeflht ug'{ epsf] 5. sf7df08f}+ pktosfsf] ;Gbe{df eg] jxf sf] ljrf/ :jtgq k fb]lzs PsLs[t pktosfsf] cl:tœjsf] kifdf g} 5. lrq g+= @ x]gf]{;\ lxdfn kflifs -!^ @( kmfu'g @)%*_ ljs]gb Ls/0fsf] h'lqm M lhnnf ;'b[9ls/0f krrl; lhnnsf] gof g]kfn. ax'hflto ;+3fTds /fho / ;dfj]zl nf]stflgqs zf;hg k 0ffnL uf]ljgb Gof}kfg], g]kfnsf] ;Gbe{df /fhosf] k'gm;+/rgf M ;Dkfbs ;Ltf/fd tfdf+u.

g]skf dfcf]jfbln] g]kfnsf] ;+3Lo ;+/rgfsf] vfsf k :t't ub}{ hflto cfwf/df g]kfnsf] k fb]lzs ljefhgsf] ljrf/ cufl8 ;f/]sf] 5. sf7df08f}+nfo{ cgo k :tfjx? em}+ o; vfsf cgtu{t klg :jtgq k b]zsf]?kdf k :tfljt ul/psf] 5 t/ dw];nfo{ h;sf] e"uf]n, Oltxf;, ;+:s[lt, e]if, /xg ;xg cflb Ps 5 To;nfO{ dw]; / yf?jfg egl b'o{ efudf ljeflht ug{ vf]lhpsf] 5. jul{o rl/qdf ljzjf; ug]{ tyf ;fdojfbsf] cfbz{nfo{ dfg]/ lx8\g] g]skf dfcf]jfblåf/f o;/l g]kfnl ;dfhdf ljbdfg hflto ;+/rgfnfo{ cfwf/ dfg]/ ul/psf] k fb]lzs ljefhg tyf hflto :jfoq zf;gsf] k :tfjnfo{ sltkon] z+sfsf] b[li6n] b]v]sf 5g\. o; k :tfjnfo{ /fho / ;dfhdf s]xl v; hfltx?sf] jr{:j tyf lje]bl glltsf sf/0f dw]; / kxf8l hflt hghfltdf ptkgg cfqmf];nfo{ /fhg}lts ;dy{gdf?kfgt/0fsf] k of; eg]/ x]g]{x? klg 5g\. t} klg dfcf]jfblx?n] k :t't u/]sf] k fb]lzs ljefhgsf] k :tfj Pp6f /fhg}lts bnåf/f ;+3Lo :j?ksf] ;DaGwdf k :t't klxnf] k :tfj xf]. o;n] g]kfnsf] ;+3Lo zf;gk lt dfcf]jfblsf] jrgj4tfnfo{ clejoqm u/]sf] 5. dfcf]jfblx?sf] k :tfjdf ( j6f k b]zsf] snkgf 5. dw];nfo{ cgfjzos?kdf b'o{ efudf af 8\g] wf/0ff /flvpsf] 5. ;Dk"0f{ dw];sf] Pp6f Oltxf;, /xg ;xg tyf e]ifdf ;dfgtf, ;f+:s[lts Ps?ktfsf ;fy} Pp6} ef]uf]lns cjl:ylt epsf] x' bf o;sf] ljefhg lrq a'em\bf] b]lvgg. yf? dw];l hg;+vofsf] Pp6f c+u xf]. dw];sf] ljefhgsf] k :tfjn] dfcf]jfblx? klg ;Dk"0f{ dw]; Pp6} k b]zsf]?kdf /flvof];\ egg] s'/fsf] la/f]wl b]lvg5g\ hf] k[yjlgf/fo0f zfxsf] kfnfb]lv dw];k lt /flvg] ul/psf] z+sf tyf 8/sf] cjz]if h:tf] a'lemg5. a9l k b]zsf] ;+Vofn] b]zsf] :yfol vr{ a9fpg] x' bf ( j6f k b]zdf b]zsf] ljefhg gu/l ;f+:s[lts / ljsf;sf] ;Gt'ng sfod ug{ $ % j6f k b]z / ;f] cgtu{t :jzfl;t k v08x?sf] Joj:yf pko'qm x'g] b]lvg5. lrq g+= # dfcf]jfblx?sf] wf/0ff;+u ldnbf] h'nbf] x'g] u/l cd/]z gf/fo0f emfn]!) j6f k b]z / dw];sf] rf/j6f efusf] l;kmfl/; ug'{ epsf] 5. jxf n] eflifs l:yltnfo{ a9l dxœj lbg' epsf] 5. yf?, cjwl, ef]hk'/l, ldlynf, ls/ft, g]jf/, tfdf, td'jfg, du/f t tyf dxfsfnl s0ff{nl k b]zx?df g]kfnsf] ljefhg u/l ;+3fTds zf;g Joj:yf ckgfpg' pko'qm x'g] jxf sf] ljrf/ 5. To:t} g/xl/cfrfo{n] gblx?sf] cfwf/df!= d]rlb]lv sf]zl;dd, @= sf]zlb]lv afudtl;dd, #= afudtlb]lv gf/fo0fl;dd, $= gf/fo0flb]lv /fktl;dd tyf %= /fktlb]lv dxfsfnl;ddsf] k fb]lzs ljefhgsf] k :tfj /fvg' epsf] 5. dw]; ef}uf]lns cjl:ylt, :yfglo klx/g / xfjfkfgl cflbsf] b[li6n] ;dfg epsf] pnn]v u/] klg jxf åf/f dw];sf] kf r efudf ljefhgsf] k :tfj a'eml g;sg' 5. 8f= lktfda/ zdf{ ol ;a} k :tfjx?egbf km/s pq/ b]lv blif0f;ddsf] k fb]lzs ljefhgsf] k :tfj k :t't ug'{ epsf] 5. jxf sf] k :tfj clxn] ljsf; If]qsf] ljefhgegbf km/s 5}g. To:tf] k b]z / lhnnfx?nfo{ a9l k[yjlgf/fo0f zfxn] dw];lnfo{ b/af/ tyf kmf}h;+u cnu /fvg] wf/0ff JoQm u/]sf lyp. x]gf]{;\ g/xl/ cfrfo{ k fb]lzs cjwf/0ff, g]kfnsf] ;Gbe{df /fhosf] k'gm;+/rgf M ;Dkfbs ;Ltf/fd tfdf+u. lktfda/ zdf{sf] gof g]kfn - efjl g]kfnsf] gful/s kxn @, @)^#sf] nf]stflgqs u0ftgq g]kfnsf] /fhgllts k fb]lzs :j?k ljifos k]gn ax;df k :t't cjwf/0ff _

egbf a9l :jfoqtf lbg'kg]{ jxf sf] wf/0ff 5. o;n] b]zdf /x]sf] s]xl v; hfltx?sf] jr{:j tyf dw]; Pj+ kxf8l hghfltsf] zf]if0f ptkl8gnfo{ dxœj lbpsf] tyf ;Daf]wg u/]sf] b]lvgg. lrq g+= $ k/d]gb s'df/ eut pktosfx?sf] cfwf/df hddf tlgj6f k b]zsf] snkgf cl3 ;fg'{ epsf] 5. jxf n] sf]zl, u08sl / s0ff{nl tlg gblx/sf] l;+lrt k b]znfo{ dxœj lb+b} k b]zsf] ljefhg / ol tlgj6f k b]zsf] /fhwfglsf]?kdf pbok'/, lrtjg / ;'v]{tnfo{ l;kmfl/; ug'{ epsf] 5. lrtjgn] ;+3fO{sf]?k lng ;Sg] jxf sf] egfo{ 5. g]kfndf s]xl v; hfltx?sf] jr{:j tyf kxf8l hflt Pj+ hghflt tyf dw];lsf] ptkl8g, zf]if0f / cfklqhgs lje]bsf] l:ylt g/x]sf] ep k/d]gb sf] snkgf Hofb} pko'qm cy{ /fvyof] t/ clxn]sf] l:yltdf o:tf] ljefhgn] dw]; tyf kxf8l hghfltx?nfo{ ;Daf]wg ug]{ 5}g. lrq g+= % lgisif{ / ;'emfj M http://www.paramendra.com

nf]stflgqs ;+3Lo u0ftgq g]kfnsf] :j?ksf af/]df ;Dk"0f{ b]zel/ ax; hf/l 5. w]/} ;'emfj / wf/0ffx? cfo;s]sf 5g\ t/ clwsf+zdf g]kfnsf] ;d:ofnfo{ k"0f{tm hflto ;d:ofsf]?kdf a'em\g] / JofVof ug]{ k of; epsf] 5. sltko ljåfgx? ;d:ofsf] ulx/fonfo{ /fd /L a'em] tfklg cgttm hflto ;dfwfgd} cfp/ ;+s'lrt x'g' epsf] 5. sltkon] b]zsf] ljefhg gbl / pktosfsf] cfwf/df ug'{ kg]{ dfgotf /fvb\5g t sltkon] pq/ blif0fnfo{ ;d]6]/ k fgtfx?sf] lgwf{/0fdf hf]8 lbpsf 5g\. ;fdfgotof kxf8l hghflt / blntsf] lxtnfo{ Wofgdf /fvg]x? hflto cfwf/df k fgt agfpg] wf/0ff /fv]sf] b]lvg5 eg] v; zf;s ;d"x dwo]sfx? /fi6«jfbsf] s'/f u/]/ pq/ blif0fnfo{ ;d]6]/ k fgt jf k b]z lgwf{/0f ug]{ wf/0ff JoQm ub{5g\. ol b'a}n] dw];nfo{ dxœj lbpsf 5}gg\ / o;nfo{ hflto cfwf/df 6'qmf 6'qmfdf ljeflht ug]{ k :tfj /fvb5g\. dw];nfo{ v; ;d"xsf zf;sju{n] dfq xf]og kxf8l blnt / hghfltn] klg gsf/ftds b[li6n] x]g]{ u/]sf] efg x'g5. gbl jf pktosfsf] cfwf/df k fgtlo ljefhgsf] s'g} cy{ 5}g lsgeg] o;n] b]znfo{ ljeflht / klxn]egbf ;fgf] /fhg}lts OsfOeGbf a9l c? s]xl lbg ;Qm}g. To:t} pq/ blif0fnfo{ ldnfp/ agfopsf k fgtx? If]qLo ljsf;df ;Gt'ngsf] clei6 k bfg ug{ ;Qm}g. o;n] jq{dfg v; zf;s ;d"xnfo{ g} kmfobf k' ofpg] 5. of] ;d"x clxn]egbf klg a9l tfstj/ ep/ lg:sg] 5. ;+3Lo zf;g dw]; / kxf8l hghflt tyf blntx?sf] cfjzostf xf] To;sf/0f ;+3Lo ;+/rgf dw]; / kxf8l hghflt tyf blntx?nfo{ g} Wofgdf /fv]/ lgwf{l/t x'g' kb{5. dw]; x/]s lsl;dn] - e"uf]n, efiff, ;+:s[lt / j;f]jf;sf] cfwf/df_ km/s 5. gznlo b[li6sf]0fn] o;nfo{ @#& jif{b]lv km/s d"nsf] egb} s07 kmf]/]/ egg] ul/psf] 5. To:t} sf7df08f}+ pktosfsf g]jf/x? klg 5g\. dw];lx? g]kfnsf zx/l If]qx?df cln cln b]vf k/] klg kxf8l e"efudf a;fo ;/]sf 5}gg\. g]jf/x?df klg a;fo ;g]{ k j[lt ck]iffs[t sd} b]lvg5. To;sf/0f dxfef/tegbf blif0fsf] e"v08 cyf{t dw]; / sf7df08f}+ pktosf cyf{t g]jf/l k b]znfo{ l; f] dw]; / sf7df08f}+ pktosfsf]?kdf /fv]/ kxf8l / lxdfnl If]qsf] ljefhg Toxf sf] blnt / hghfltx?nfo{ a9l cj;/ kfog] lsl;daf6 ul/g' cfjzos x'g]5. kxf8l / lxdfnl If]qdf lj:tf/} pq/ cyf{t lxdfnlt/ hg;+vof sd x' b} upsf] tyf k"jl{ / dwo kxf8df ;]tfdu'/fnlsf] afx'no / tyf v; hfltx?sf] j;f]jf; /x]sf] x'gfn] k"jl{ / dwo kxf8sf] If]qkmnnfO{ ;Gt'lnt ug{ tlg k v08x?df ljeflht u/l Pp6f k b]z agfog' kb{5. klzrdl kxf8df If]qL 7s'/L tyf blnt hghfltsf] afx'no / ;]tfdu'/fnlsf] j;f]jf; /x]sf] x'gfn] klzrdl kxf8nfo{ Pp6f k b]z tyf hg;+vof / If]qkmnsf] ;Gt'ng ldnfpg b'o{ k v08x?df ljeflht ug'{ plrt xf]nf. lrq g+= ^ k :t't gs;fdf dw];sf] e"efu 5'6\ofpg xfnsf] blif0l lhnnfx?sf] ;LdfgfnfO{ cfwf/ dflgpsf] 5. jf:tjdf dw];sf] l;dfgf dxfef/tegbf blif0fsf] e"v08 sfod ug'{ k5{.

dw]; / sf7df08f}+ pktosfnfo{ cnu k b]z agfo{ af sl kxf8l e"efunfo{ k"jl{ / klzrdl kxf8sf?kdf ljeflht ul/g' a9l pko'qm b]lvg5. dw];nfo{ efiff, hflto afx'no tyf uf}/jzfnl Oltxf;sf] cfwf/df lj/f6, ldlynf, slknj:t' tyf cjw k v08x?df, k"jl{ kxf8nfo{ ls/ft, ;}n' / lqz'nl k v08x?df / klzrdl kxf8nfo{ wf}nflu/l / s0f{fnl k v08x?df / sf7df08f} pktosfnfo{ Pp6} k v08 -sector_df ljeflht u/l k b]zx? leqsf ljlegg hflt, hghflt tyf efiffefiflx?sf] 5' } ;Ddflgt :yfg lglzrt ul/g' kb{5. o;/l ;Dk"0f{ g]kfnnfo{ k"jf]{q/, klzdf]q/, dw]; / sf7df08f}+ u/l hddf $ j6f k b]zdf / tl rf/j6f k b]zx?nfo{!) j6f k v08x?df ljeflht ul/g' a9l pko'qm xf]nf. nf]stflgqs ;+3Lo u0ftflgqs g]kfnsf] /fhg}lts k zf;g -Political governance _ M hgtfk lt lhdd]jf/ gx'g] zfxj+zlo /fhtgqsf] xfdl;+u nfdf] cg'ej 5. /fhf jf cgo s'g} klg k sf/sf] /fi6«k d'v hf] hgtfk lt k ToIf?kdf lhdd]jf/ x' b}g To;af6 g]kfnsf] enf] ;Dej 5}g. hxf ;Dd /fhtgqsf] s'/f 5 o;sf] s'g}klg ;+:s/0f ca g]kfnl hgtfnfo{ :jlsfo{ x'g] 5}g. hgcfgbf]ngsf] Ph]08f / dd{ ljkl/t x'g] o:tf] s'/fsf] rrf{ ;d]t u}/d'gfl;a 5. To:t}!)$ alif{o /f0ff k wfgdgqlx?sf] tfgfzfxl zf;gdf g]kfnsf] 6f6 kn6]s} xf]. To; sfnf] cjlwnfo{ g]kfnsf] ;Gbe{df cgwsf/sf] o'u eg] klg x'g5. k hftflgqs ;/sf/sf lgjf{lrt k wfgdgqlx? dwo] clwsf+z If]qd'vL g} b]lvp. k ltlglw;efdf ax'dtsf] cfwf/df rng] ;+;blo k wfgdgqlo k 0ffnLsf cju'0fx? dwo] kf6l{d'vl, If]qd'vL / k ltlglw;efsf ;b:ox?sf] df]ntf]nsf] bafadf k wfgdgql /xg' k/]sf] afwotf xfdln] b]v]sf 5f}+. sdhf]/ ax'dtsf] cl:y/tf / To;n] k ltudgjfblx?n] kfpg] u/]sf] df}sfnfo{ klg xfdln] ef]ub} cfpsf 5f}+. dha"t / ;+tf]ifhgs ax'dtsf k wfgdgqlx?sf] gftfjfbl em'sfj / cgo cdfgo k j[ltx?;+u g]kfnl hgtf kl/lrt g} 5g\. ctpj casf] ;+3Lo u0ftflgqs g]kfndf k ToIf lgjf{rgåf/f lgjf{lrt tyf s]gb Lo Joj:yflksfk lt k ToIf?kdf lhdd]jf/ /fi6«klto k4ltsf] cfjzostf 5. o:tf] k4ltn] lxdfn, kxf8, dw]; ;Dk"0f{ b]zsf] ;d:of a'em\g ;Sg] g]t[œjbfol ;d"xsf] ljsf; ug]{5. o:tf] k4ltdf g]kfnsf] dw];, kxf8sf] hghflt tyf blnt Pj+ kxf8l a f d0f If]qL 7s'/L / g]jf/ nueu a/fa/ hg;+vof epsf] tlgj6} ;d"xsf] dg lhtg ;Sg] dfq g]kfnsf] ;Qfdf k'ug x'g ;Sg] 5g\. s'g} Pp6f ;d"xsf] af]nafnf c;dej h:t} x'g]5. To;sf/0f dw]; / kxf8sf] hghflt tyf blntdfly x'g] lje]b b' t ultdf cgto x' b} hfg]5. /fi6«klt s]gb Lo Joj:yflksfk lt ;fd"lxs?kdf cfkm\gf] dgqlkl/ifb ;lxt lhdd]jf/ x'g]5. s]gb Lo Joj:yflksf k ltlglw;ef / /fi6«lo;ef u/l b'o{ ;bgftds x'g]5. klxnf]sf] r'gfj aflnu dtflwsf/åf/f x'g]5 eg] csf]{df /fhg}lts bnx?n] jf :jtgq cyjf ltgsf ;d"xn] k fkt dtsf] k ltzt cg';f/ ljlegg If]qdf ljlzi6 of]ubfg lbg] tyf ljlegg hflt jf ju{sf] k ltlglwœj ug]{ JolQmx?nfO{ dgf]lgt ug{]5. k ltlglw;ef / /fi6lo;efsf] Joj:yfksLo clwsf/ ;+ljwfgåf/f kl/eflift x'g]5. s]gb Lo ;/sf/sf] sfdsfh g]kfnl / k b]zsf d'vo efiffx?df x'g]5. o:tf] k of]hgsf nflu s]gb Lo Joj:yflksfn] cfjzostf cg';f/ cgo efiffnfo{ ;d]t dfgotf lbg ;Sg]5. k b]z :t/df k ToIf lgjf{rgdf lgjf{lrt k fb]lzs Joj:yflksfsf] g]tf k fb]lzs ;/sf/sf] d'vodgql x'g]5 hf] k fb]lzs Joj:yflksfk lt ;fd"lxs?kdf cfkm\gf] ;Dk"0f{ dgqlkl/ifbsf ;b:ox? ;lxt lhdd]jf/ x'g]5g\. k fb]lzs Joj:yflksf klg b'o{ ;bgftds x'g]5. klxnf] k b]z;efsf] lgjf{rg k b]zsf aflnu gful/sx?n] k ToIf dtbfgaf6 ug]{5g\ eg] k fb]lzs hflto;efdf /fhg}lts bnx?n] jf :jtgq cyjf ltgsf ;d"xn] k fkt dtsf] k ltzt cg';f/ ljlegg If]qdf ljlzi6 of]ubfg lbg] tyf ljlegg hflt jf ju{sf] k ltlglwœj ug]{ JolQmx?nfO{ dgf]lgt ug]{5. k fb]lzs Joj:yflksfnfO{ ;]gf, ljb]z dfldnf h:tf ljifox?df afx]s k b]z;+u ;DalGwt cgo ;a} ljifodf sfg"g agfpg] clwsf/ x'g]5. k b]zdf ;aegbf a9l af]lng] efiff k b]zsf] d'vo efiff x'g]5. k b]zdf af]lng] cgo efiffx?nfo{ klg k fb]lzs Joj:yflksfn] ;/sf/l sfdsfhsf lgldq dfgotf lbg ;Sg]5. k b]zsf] d'vo efiff, g]kfnl tyf dfgotf k fkt k fb]lzs efiffx?df ;/sf/l sfdsfh x'g]5g\. k v08sf] k zf;g k b]z ;/sf/af6 lgo'qm lgsfon] ug]{5 t/ To; lgsfodf lgo'qm x'g] JolQm To;} k v08sf gful/s x'g]5g\. Goflos Joj:yf -Judiciary_ M Gofokflnsf k"0f{?kdf :jtgq x'g]5. k v08 cbfnt, k fb]lzs cbfnt / ;jf]{rr cbfnt u/l tlg txsf cbfntx? x'g]5g\. k v08df cfjzostf cg';f/sf] ;+Vofdf tyf k b]zx?df!! k fb]lzs cbfntx? x'g]5g\. /fi6«lo Goflos ;ldltn] k v08 :t/df GofowLzx?sf] lgo'lqm ug]{5. t/ o:tf] lgo'lqm ubf{ k v08 :t/ s} gful/sx?alr k lt:kwf{ u/fpg' kg]{5. k fb]lzs Gofofnosf GofowLzx?sf]

rog k v08x?sf GofowLzx?af6 tyf ;jf]{rr cbfntsf GofowLzx?sf] 5gf}6 k fb]lzs Gofofnosf GofowLzx?af6 ul/g]5. ;]gf / k x/l -Army & Police_ M nf]stflgqs ;+3Lo u0ftflgqs g]kfnsf] ;]gf s]gb Lo Joj:yflksfsf] cwlg /xg]5. ;]gfsf] jq{dfg :j?knfo{ k"0f{tm /fi6«lo :j?kdf?kfgtl/t ul/g]5. ;]gfdf egf{sf] sf]6f k b]zx?sf] hg;+vofsf] k ltztaf6 lgwf{l/t ul/g]5. k b]zsf] egf{ sf]6fdf ;DalGwt k b]z s} gful/s egf{ x'g kfpg] 5g\. ;z:q s]gb Lo an - Armed Police Force_ s]gb Lo ;/sf/sf] cwlg x'g]5. ;z:q s]gb Lo andf egf{sf] sf]6f k b]zx?sf] hg;+vofsf] k ltztaf6 lgwf{l/t ul/g]5. k b]zsf] egf{ sf]6fdf ;DalGwt k b]z s} gful/s egf{ x'g kfpg] 5g\. hgkb k x/l k fb]lzs ;/sf/sf cwlg x'g]5g\. o;df ;DalGwt k b]z s} gful/s egf{ x'g kfpg] 5g\. nf]s ;]jf cfof]u -Public Service Commission_ M lgikif k lt:kwf{ dfkm{t nf]s ;]jf cfof]uaf6 sd{rf/lx?sf] 5gf}6 x'g]5. s]gb Lo ;/sf/sf / k fb]lzs ;/sf/sf u/l sd{rf/lx? b'o ju{df ljeflht /xg]5g\. s]gb Lo ;/sf/sf sd{rf/lx?df k fb]lzs hg;+vofsf] k ltztsf] cfwf/df cf/if0fsf] Joj:yf x'g]5. k fb]lzs ;/sf/sf sd{rf/lx?df k b]zsf gful/s dfq egf{ x'g kfpg]5g\. /fi6«lo ;+:yfgx?df egf{sf] k lqmof s]gb Lo ;/sf/sf sd{rf/lx? em}+ x'g]5. dlxnf / blnt tyf hghfltsf nflu cfjzos 7fg] ;DalGwt Joj:yflksfx?n] cf/if0fsf] Joj:yf ug{ ;Sg]5g\. lbuf]zflgt, nf]stflgqs u0ftgq tyf dw];l / kxf8l blnt hghflt;+u /fhoåf/f zfxj+zlo /fho lj:tf/kl5 lg/gt/ eo/x]sf] lje]bk"0f{ Jojxf/, gllt / lqmofsnfksf] cgto ;Dk"0f{ g]kfnl hgtfsf] dxfg hgcfgbf]ng @)^# dfkm{t k :t't dfux? x'g\. o;sf] k flkt ;z:q ågåsf] ;dflkt u/l clejolqm / la/f]wsf zflgtk"0f{ t/lsfdf c6"6 ljzjf;, k lt:kwl{ nf]stflgqs u0ftgq tyf :jfoq ;+3Lo zf;g dfkm{t dfq ;Dej 5. jf:tljs ;dfj]zls/0fsf] af6f] klg oxl g} xf]. dfly k :t't ul/psf ljrf/x? o;} efjgfn] clek] l/t 5. wgojfb M cd/]z gf/fo0f emf ;+3Lo zf;g Joj:yfsf] cfwf/df /fhosf] k'gm;+/rgf. uf]ljgb Gof}kfg] ax'hflto ;+3fTds /fho / ;dfj]zl nf]stflgqs zf;hg k 0ffnL, g]kfnsf] ;Gbe{df /fhosf] k'gm;+/rgf M ;Dkfbs ;Ltf/fd tfdf+u. 8f= xs{ u'?, lxdfn kflifs -!^ @( kmfu'g @)%*_ ljs]gb Ls/0fsf] h'lqm M lhnnf ;'b[9ls/0f krrl; lhnnsf] gof g]kfn g/xl/ cfrfo{ k fb]lzs cjwf/0ff, g]kfnsf] ;Gbe{df /fhosf] k'gm;+/rgf M ;Dkfbs ;Ltf/fd tfdf+u. k/d]gb s'df/ eut, Federalism for NepaL : Three States, http://www.paramendra.com lktfda/ zdf{ gof g]kfn, - efjl g]kfnsf] gful/s kxn @, @)^#sf] nf]stflgqs u0ftgq g]kfnsf] /fhgllts k fb]lzs :j?k ljifos k]gn ax;df k :t't cjwf/0ff _ l/;ls]z zfx Heroes and Builder's of Nepal /f]wl jif{ # c+s (, @)^@ sf7df08f}. zltn emf ;+ljwfg;efs] ljifod] cfjzos aft. ;Ltf/fd tfdf+u, ;Dkfbs g]kfnsf] ;Gbe{df /fhosf] k'gm;+/rgf