و و آشنايي با مدرس: مهندس امیر مهجوريان مدیر فنی آزمایشگاه مرجع معماری سازمانی سرویس گرا مدیرعامل شركت دانش بنیان كاریز سیستم عضو كمیته ملی معماری سازمانی ایران با سابقه برگزاری دوره های آموزشی و كارگاه های تخصصی برای سازمان ها و مراكز زیر:... بانک پارسیان بانک تجارت بانک سینا شركت پویا)بانک مسکن( بانک ملت شركت ایز ایران شركت ملی پخش فرآورده های نفتی مركز آمار ایران شركت ارتباطات سیار شركت توزیع برق تهران سازمان فاوا شهرداری اصفهان شركت برق منطقه ای فارس شركت آزمایشگاه مکانیک خاک گروه انتخاب)اسنوا( گروه پیشگامان شركت آبفا كرمان وزارت فناوری ارتباطات و اطالعات معاونت نظارت راهبردی ریاست جمهوری سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی شركت راه آهن جمهوری اسالمی ایران شركت توانیر سازمان گسترش صنایع یران شركت ملی پتروشیمی ایران شركت سپاسد شركت برق منطقه ای تهران شركت ایران ترانسفو شركت انفورماتیک ایریسا مركز گسترش انفورماتیک ایران شركت مپنا بویلر شركت بیمه ایران شركت ایساكو شركت صنعت نفت آبادان و... نوزدهمین کنفرانس انجمن کامپیوتر ایران همایش فاوا در صنعت نفت گاز پاالیش و پتروشیمی دوازدهمین کنفرانس بین المللی کامپیوتر ایران ششمین کنفرانس مدیریت فناوری اطالعات و ارتباطات اولین کنفرانس کاربردی معماری سازمانی اولین کنفرانس نظام اتوماسیون اداری اولین کنفرانس شهرالکترونیک دانشگاه بهشتی تهران...
سواالت کارگاه چرا سیستم های آنگونه که ادعا میشود باموفقیت پیاده سازی نمیشوند تفاوت های نظام های سنتی مدیریت کیفیت با سیستمهای نوین مبتنی بر BPMS BPMS ادبیات و متدهای فرایندی با سرویس گرا چه اشتراکات و تفاوتهایی دارد 3
متامدل معماری سازمانی توگف 4
مقایسه سه مدل ساختاری/ فرآیندی/سرویس گرا مدل ساختار سازمانی مدل زنجیره فرایندی مدل ارائه سرویس 5
80 فرایند دور سته 8
فرایند : تعریف کاربر ی مجموعه از فعالیت های بهم پیوسته که با یک یا چند رخداد مشخص شروع شده و تولید یک نتیجه مشخص میانجامد. فرایند می بایست دارای شرایط زیر باشد: به فرآیند دارای رخداد برای شروع است. فرآیند توسط بیش از یک نقش انجام شود )اگر همه فعالیت ها توسط یک نقش انجام شود کل آن یک فعالیت است( چگونگی انجام کار مجری هر فعالیت نیازهای اطالعاتی و ذینفعان مشخص است. تحقق نتیجه فرآیند وابسته به همکاری نقش ها و زنجیره فعالیتهای انجام گرفته است. فرآیندها میتوانند همدیگر را فراخوانی نمایند یک فرآیند خود میتواند شامل چندین زیرفرآیند باشد. هرفرآیند یک هدف و نتیجه مشخصی را دنبال میکند. 7
انواع نما های مدلسازی فرایند 8
نما مدلسازی منتخب: BPMN با توجه به کامل بودن و استاندارد بودن نماد BPMN این نماد پیشنهاد می شود. اما به دلیل جزئیات و پیچیدگی این نماد خصوصا نسخه BPMN 2 یک زیرمجموعه محدود و پرکاربرد از نمادها و عناصر این استاندارد در مدلسازی و معماری سازمانی استفاده میشود 9
نما های مدلسازی منتخب )سا ه شده( 10
نمونه فرایند غیر BPMN 11
نمونه فرایند با نما استاندار BPMN 12
فرایند : قلب کسب و کار سازمان 13
فرایند = عنصر کلیدی کسب و کار سازمان بهبود کارايي سازمان مديريت و بهبود فرايندها 14
تعریف مدیریت فرآیند کسب وکار: ی روش و سیستمی برای تعریف کنترل تحلیل و بهینه سازی فرایندهای کسب و کار BPM پاردایمی است مرکب از مفاهیم مدیریتی و فناوری اطالعات )پلی بین کسب و کار با فناوری اطالعات( BPMS نوع خاصی از نرم افزار می باشد که از تمام چرخه عمر فرآیندهای کسب وکار پشتیبانی می کند. 15
رخه عمر و مراحل مدیریت فرایندهای کسب و کار پیاده سازی و اجرا مدلسازی و طراحی پیاده سازی فرآیندها و قوانین كسب و كار در سیستم اجرای فرآیندهای مکانیزه در سازمان توسعه فرآیندهای جدید با تركیب مولفه های موجود مدلسازی و مستندسازی فرآیندهای كسب و كار شبیه سازی فرایندها قبل از اجرا طراحی فرم ها و گزارشات مورد نیاز دیده بانی و مدیریت تحلیل و بهینه سازی ارزیابی نتایج حاصل از دیده بانی فرایندها بهبود فرایندها و رفع گلوگاه ها بهینه سازی بر مبنای تجارب موفق جهانی همراه با توجه به وضعیت واقعی سازمان تعامل همه جانبه كاربران و مدیران با سیستم دیده بانی شاخص های كلیدی كارائی فرایندها توسط مدیران سازمان مدیریت موثر و اعمال كنترل بر روی فرآیندهای در حال اجرا 16
بازمهندسی فرایندها Re-Engineering( )Business Process به معنای تغییر ساختاری در طرز تفکرات موجود و ایجاد تغییرات ناگهانی و بنیادین در كسب وكار سازمان ها)فرایندها ) است تا بدین ترتیب موجب بهبود سریع كارایی و سوداوری سازمان شود. سعی می كند ایده ها و ساختارهای جدیدی بنیان نماید تا اینکه ساختارهای موجود را بهبود دهد. سعی می كند از تجارب موفق سازمان های پیشرو استفاده نموده و عینا در سازمان پیاده سازی نماید. فرض می كند فرایندهای فعلی از اساس اشتباه هستند و هیچ كارایی ندارند لذا آنها را به كنار می گذارد و از نو فرایندهای مورد نیاز را طراحی می كند 17
اهداف BPR بهبود سریع كیفیت محصوالت و خدمات ارائه تغییر بنیادین قوانین سازمان كاهش زمان اجرای فرایندها كاهش ناگهانی هزینه اجرای فرایندها شده به مشتریان 18
شعار کلیدی بازمهندسی فرایندها DO Immediately Or Die 19
20
آيا هر دو فرايند هستند 21
خدمت/سرویس تعريف قديمي: در راستای رضایت خاطر ذینفعان سازمان خدمات از کسب و کار)فرایندها( سازمان استخراج شدهاند. این خدمات دارای ذینفع هستند هر خدمت شامل مراحلی است و ارزشی را برای خدمت گیرنده در برداشته تا موجبات رضایتش را فراهم آورد. خدمت از دید شخص خارج از واحد ارائه دهنده خدمت مطرح میشود)نگاه بیرونی به سازمان(. منظور از ذینفع فرد حقیقی یا حقوقی است که از سازمان خدمت میگیرد. مثالهای از سرویس: سرویس وام سرویس دریافت وجه سرویس واریز وجه سرویس اعالم موجودی 23
ا ول سرویس گرائی ذينفعان با چه چیز سرو کار دارند و نه چگونه استاندارد و شفاف بودن ورودی و خروجي مخفي سازی پیچیدگي داخلي از ديد ذينفعان تاکید ذينفع بر کنترل کیفیت نتیجه بجای کنترل مراحل انجام امکان شناسائي آسان و انتخاب بین سرويس دهنده ها قابلیت استفاده مجدد سرويس ها قابلیت ترکیب پذيری سرويس ها استقالل سرويس ها از ابزار و فناوری 24
نقش هم نواسازی )Orchestration( ر معماری سرویس گرا 25
تبدیل مدل کاریگرافی به مدل ارکستریشن 26
پارا ایم سرویس گرائی ر سازمان الیه کسب و کار سازمان سرویس گرا (SOE) الیه سیستم های اطالعاتی (SOA) معماری سرویس گرا الیه زیرساخت و شبکه زیرساخت سرویس گرا (SOI) 27
نسخه جدید FEA Practical Guide 28
الیه های معماری سازمانی سرویس گرا 29
ساختار سازمانی وظیفه محور )مثال بخش فاوا( فرایندهای فاوا: برنامه ریزی طراحی و توسعه سرویس... کنترل و ارزیابی معاونت فاوا مشکالت اساسی ساختارهای وظیفه ای: اداره محاسبات اداره... ابری)!( ساختار اداره آمار و ناکارآمد و اداره امنیت غیرمنعطف تناقض با اطالعات اصول فرایندی و سرویس گرایی نیاز به تغییرات ساختاری با ظهور فناوری های جدید نامتناسب با نیازمندی مدیران سازمانی سختی و پیچیدگی مدیریت فرایندها اداره نرم افزار اداره شبکه اداره سخت افزار o o o o o شركت های سرویس دهنده............ 30
ساختار سازمانی سرویس محور )مثال فاوا( بخش معاونت فاوا Planning & Architecture Development Operation Monitoring & Feedback شركت های سرویس دهنده... Information Software Information Software Information Software Information Software... Infrastructure Infrastructure Infrastructure Infrastructure...... Security Security Security Security Transparency Multichannel Reusability Partner connectivity Customer Fit Loosely coupled Adaptation 31
ساختار سازمانی سرویس گرا مديريت سازمان )رهبر ارکستر( SLA SLA SLA Process Process Process Technol ogy People Technol ogy People Technol ogy People معاونت ج معاونت ب معاونت الف 32
تاثیر معماری سازمانی سرویس گرا ر : ساختار تشکیالتی و مدیریت سازمان ساختار تشکیالتی و مدیریت سازمان بانگاه وظیفه محور ساختار تشکیالتی و مدیریت سازمان بانگاه فرایند محور ساختار تشکیالتی و مدیریت سازمان بانگاه نوین سرویس گرا ساختار سازمانی وظیفه-محور ساختار سازمانی ماتریسی ساختار سازمانی سرویس-محور ارتباط عمودی)رئیس-مرئوس( ب نی پستهای سازمان وابستگی)زنجبره( بین واحدهای سازمان استقالل و خودمختاری نسبی واحدها ارزیابی عملکرد پرسنل/واحدسازمانی ارزیابی نتیجه فرایند ارزیابی عملکرد مبتنی بر سرویس)نتیجه( نگاه به تغییرات به عنوان تهدید مدیریت و کنترل تغییرات نگاه به تغییرات به عنوان فرصت تمرکز بر مدیریت و بهبود عملکرد واحدهای سازمانی/ پرسنل تمرکز بر مدیریت و بهبود فرایندها تمرکز برطراحی وبهبود معماری سازمان )سرویس فرایند داده سیستم فناوری( 33
معماری سرویس گرا ر حوزه سیستم های اطالعاتی ERP Finance HR Legacy New composite applications Integration Layer Suppliers Process automation B2B Customers Strategic partners 34
تاثیر SOA بر کاهش پیچیدگی Application Application Application Application Application Application Application Application تاثیر استفا ه از معماری سرویس گرا ر تسهیل اتصال بین سیستم های اطالعاتی App App App App Service Service Service Service Service Service Service Service App App App App 35
تحقق ا ول سرویس گرائی ر SOA ذينفعان با چه چیز سرو کار دارند و نه چگونه Service Model استاندارد و شفاف بودن ورودی و خروجي WSDL مخفي سازی پیچیدگي داخلي از ديد ذينفعان Port تاکید ذينفع بر کنترل کیفیت نتیجه بجای کنترل مراحل انجام امکان شناسائي آسان و انتخاب بین سرويس دهنده ها QoS UDDI قابلیت استفاده مجدد سرويس ها Platform-Independent قابلیت ترکیب پذيری سرويس ها Orchestration (bpel) استقالل سرويس ها در عین قابلیت فراخواني توسط ذينفعان مختلف Loosely Coupled 36
زیرساخت سرویس گرا SONA (Service Oriented Network Architecture) TOGAF Architects Guide to SONA Cisco Network Architecture SONA Support and Optimize SOA. NGN(Next Generation Networking) with SOA IaaS PaaS SaaS Cloud Computing 37
رایانش ابری و مجازی سازی
تفاوت رویکر فرایندمحور ر برابر سرویس محور كاهش زمان كاهش پیچیدگی بهبود كیفیت طراحی فرآیند محور مدیریت تغییرات مشتری محوری طراحی سرویس محور تركیب پذیری سرویس افزایش تولید كاهش هزینه انعطاف پذیری قابلیت استفاده مجدد 39
سیستمهای مدیریت فرایندهای کسب و کار )BPMS( همه راهها در حال منتهی شدن به سیستم مدیریت فرآیندهای سازمانی به عنوان هسته سیستم های سازمانی آینده هستند. BPM این سیستم ها كه از سال 2005 به بعد در حال فراگیر شدن هستند اكثر مبتنی بر تکنولوژی و پروتکل های معماری سرویس گرا هستند. SOA دلیل استفاده این سیستم ها از معماری سرویس گرا قابلیت باالی انعطاف پذیری و استفاده مجدد این معماری است كه در مباحث مدیریت فرایندهای كاری مورد نیاز است. 41
42 ظهور BPMS
ماژول های ا لی BPMS تعریف فرم های الکترونیک و سرویس ها مدلسازی و شبیه سازی فرایندها امنیت و مدیریت ابزار BPMS موتور قوانین کسب و کار آدابتورهای یکپارچه سازی تحلیل فرایندها داشبورد الکترونیک تخصیص وظایف و مجوز دهی موتور اجرای فرایندها پورتال کاربران 43
یا اوری رخه BPM پیاده سازی و اجرا مدلسازی و طراحی دیده بانی و مدیریت تحلیل و بهینه سازی 44
فاز مدلسازی و طراحی پیاده سازی و اجرا مدلسازی و طراحی دیده بانی و مدیریت تحلیل و بهینه سازی 45
فاز پیا ه سازی و اجرا پیاده سازی و اجرا مدلسازی و طراحی دیده بانی و مدیریت تحلیل و بهینه سازی 46
فاز یده بانی و مدیریت پیاده سازی و اجرا مدلسازی و طراحی دیده بانی و مدیریت تحلیل و بهینه سازی 47
فاز تحلیل و بهینه سازی پیاده سازی و اجرا مدلسازی و طراحی دیده بانی و مدیریت تحلیل و بهینه سازی 48
BPMS تحقق رخه BPM به کم نظم پذیری و ضمانت اجرایی پیاده سازی و اجرا مدلسازی و طراحی مستندسازی و تعریف فرایندها قابلیت پایش و مانیتورینگ دیده بانی و مدیریت تحلیل و بهینه سازی 49
نوع فرایند و نحوه برخور با آن منطق کارکردی/ فرایندی/ اطالعاتی بلوغ باال پایین/ صنعتی/ اداری نوع فرایند تکنولوژی محور یا انسان محور حجم و تواتر اجرا تغییرات کم یا زیاد 50
با تشکر از وقت و حوصله شما عزيزان امیر مهجوريان Mahjoorian@IEAF.ir Mahjoorian@KarizSystem.ir 51