Mô phỏng nước dâng do bão kết hợp với thủy triều khu vực ven bờ Thừa Thiên Huế

Transcription

1 Tạp chí Kho học ĐHQGHN, Kho học Tự nhiên và Công nghệ 9, Số S (3) 6-6 Mô phỏng nước dâng do bão kết hợp với thủ triều khu vực ven bờ Thừ Thiên Huế Đỗ Đình Chiến, Phùng Đăng Hiếu, Dư Văn Toán, Nguễn Thọ Sáo* 3 Viện Kho học Khí tượng Thuỷ văn và Môi trường, 3/6 Nguễn Chí Thnh, Hà Nội, Việt Nm Viện Nghiên cứu quản lý Biển và Hải đảo, 5 Trung Kính, Hà Nội, Việt Nm 3 Trường Đại học Kho học Tự nhiên, 334 Nguễn Trãi, Thnh Xuân, Hà Nội, Việt Nm Nhận ngà tháng 4 năm 3 Chấp nhận xuất bản ngà 9 tháng 4 năm 3 Tóm tắt. Bài báo trình bà kết quả kiểm nghiệm mô hình nước dâng do bão kết hợp với thuỷ triều vùng ven bờ và ứng dụng tính toán cho khu vực ven bờ Thừ Thiên Huế. Mô hình được phát triển dự trên hệ phương trình nước nông phi tuến và si phân hoá theo phương pháp SMAC kết hợp với sơ đồ CIP có độ chính xác bậc b cho thành phần phi tuến. Trước hết mô hình kiểm chứng cho bài toán thuỷ triều toàn biển Đông có tính đến hiệu ứng ngập vùng đất thấp do triều. Su đó, mô hình hiệu chỉnh và kiểm chứng cho bài toán nước dâng do tác động củ gió, áp kết hợp với thuỷ triều. Ngập lụt do nước dâng bão được tính toán cho khu vực ven bờ Thừ Thiên Huế dưới tác động củ cơn bão Xngsne năm 6. Kết quả trong nghiên cứu nà đã cho thấ mô hình toán có tính đến hiệu ứng ngập vùng đất thấp cho phép tính toán tốt mực nước do động dưới tác động củ triều và gió. Kết quả nghiên cứu cũng cho thấ ngập lụt khu vực phí trong đầm phá Tm Ging chủ ếu do mư lũ đổ về còn nước dâng bão chủ ếu có tác động làm ngăn cản thoát lũ và do đó làm gi tăng khả năng gâ ngập củ mư lũ. Từ khoá: Nước dâng bão, Thuỷ triều, Ngập lụt. Mở đầu * Ven bờ biển Thừ Thiên Huế là một khu vực rất đặc biệt, trải dài khoảng 7 km, dọc bờ biển là một khu vực đầm phá giàu nguồn lợi hải sản và tiềm năng nuôi trồng thủ sản co. Tài liệu cho thấ, bão và ATNĐ là những thiên ti xuất hiện ở Thừ Thiên Huế không nhiều, trung bình hàng năm chỉ,6 cơn nhưng khi đã có tác động thì thường gâ r hậu quả khá nghiêm * Tác giả liên hệ. ĐT: E-mil: sont@vnu.edu.vn 6 trọng. Trong quá khứ đã ghi nhận những trận bão gâ thiệt hại lớn thí dụ như: bão CECIL đổ bộ vào Vĩnh Linh (Quảng Trị) ngà 6//985 với sức gió cấp 3 đã gâ thiệt hại cho hi tỉnh Quảng Trị, Thừ Thiên Huế. Bão đã làm đổ 4. ngôi nhà, phòng học, cơ sở tế, 6 cột điện co thế, hàng nghìn tàu thuền bị đắm, 84 người bị chết, người mất tích, người bị thương. Đâ là cơn bão trong năm mới xả r một lần. Ngà 8//99 một cơn bão có tên là ED đã ảnh hưởng đến Thừ Thiên Huế với tốc độ gió km/giờ đã làm 8

2 Đ.Đ. Chiến và nnk. / Tạp chí Kho học ĐHQGHN, Kho học Tự nhiên và Công nghệ 9, Số S (3) người chết và thiệt hại nhiều tài sản. Bão Xngsne đổ bộ vào Đà Nẵng ngà //6 gâ r gió cấp, ở các huện phí nm Thừ Thiên Huế và ngập lụt trên toàn tỉnh với tổng thiệt hại lên tới gần 3 nghìn tỷ đồng và làm người chết. Bão Ketsn năm 9 đổ bộ vào Quảng Nm cũng gâ ngập lụt lớn cho khu vực Thừ Thiên Huế và gâ thiệt hại đáng kể [, ]. Do đó, việc thiết lập được một mô hình tính toán nước dâng bão cho khu vực ven bờ Thừ Thiên Huế rất có ý nghĩ thực tiễn, cho phép tính toán cảnh báo nước dâng bão cho khu vực nà. Mô hình được tính toán kiểm nghiệm với một số trường hợp bão quá khứ và so sánh với số liệu đo mực nước thực tế dưới tác động củ triều và gió mù tại khu vực ven bờ Thừ Thiên Huế. Su đó nước dâng và ngập lụt dưới tác động củ bão Xngsne (6) được tính toán thử nghiệm để xâ dựng bản đồ ngập lụt do nước dâng cho khu vực ven bờ Thừ Thiên Huế.. Hệ phương trình củ mô hình toán Mô hình toán sử dụng trong nghiên cứu là mô hình đã được phát triển dự trên hệ phương trình nước nông phi tuến với cách xấp xỉ thành phần phi tuến theo phương pháp CIP và si phân ẩn. Hệ phương trình cơ bản như su: Phương trình bảo toàn động lượng: U U U U V g t x x V V V U V g t x P x ( h ) sx bx fv M () x P s b fu M () ( h ) Phương trình bảo toàn khối lượng: ( h ) U ( h ) V t x (3) trong đó: U, V là các thành phần vận tốc trung bình độ sâu theo phương x và phương, tương ứng; là độ dịch chuển củ mặt nước theo phương đứng; P là áp suất khí quển bề mặt; g là gi tốc trọng trường; f là thm số Coriolis; h là độ sâu nước ên tĩnh; sx, s là các thành phần ứng suất gió mặt; bx, b là các thành phần ứng suất m sát đá; rối. M x, M là các thành phần m sát nhớt Các thành phần m sát đá và nhớt rối được xác định như su: bx C b U U V, b C b V U V (4) sx w C U U V, s w C V U V (5) M M x U U Dx D, x x V V Dx D (6) x x với D, x D phương x và phương. là các hệ số nhớt rối theo Các điều kiện biên áp dụng cho bài toán được chọn là: tại biên cứng sử dụng điều kiện biên không thấm; tại biên lỏng là điều kiện phát xạ tự do. Hệ số m sát gió được lấ theo Wilson (96) đã được nhiều tác giả trên thế giới sử dụng và kiểm nghiệm là tốt. (7) C w 3. (.9.8W ) W.8.8 W W Trong đó W là tốc độ gió m trên mặt biển đo bằng m/s.

3 8 Đ.Đ. Chiến và nnk. / Tạp chí Kho học ĐHQGHN, Kho học Tự nhiên và Công nghệ 9, Số S (3) Phương pháp số và cách giải Do có ảnh hưởng củ vùng đất thấp bị ngập nước do nước dâng nên việc giải hệ phương trình nước nông trên cho bài toán ngập lụt cần được thực hiện với sơ đồ toán ổn định co. Trước hết t lự chọn vị trí các biến đặt trên hệ lưới so le: các biến U, V được đặt tại các cạnh củ ô lưới chữ nhật còn biến được xác định tại tâm củ ô lưới (như sơ đồ Akgw-C). Phương trình () và () được viết lại dưới dạng đơn giản như su: U t V t F( U, V, h,...) g x G( U, V, h,...) g (7) trong đó hàm F và G chứ đựng các thành phần còn lại trong phương trình () và (). Ở đâ sử dụng phép si phân tương tự như phương pháp SMAC (Simplified Mrker nd Cell Method) cho phương trình (6) và (7). Đối với bước thời gin cho trước n trường vận tốc dự đoán cho bước thời gin tiếp theo được xác định hiện thông qu các phương trình bảo toàn động lượng gọi là bước : n ( n)* n U U t g F( U, V, h,...) (8) x n ( n)* n V V t g G( U, V, h,...) (9) Chỉ số dấu so ở trên cho biết trường vận tốc dự đoán bn đầu (predicted velocit) ở bước thời gin n. Trường vận tốc dự đoán nà có thể si lệch so với trường vận tốc thực do có sự th đổi củ do động mực nước ở thời điểm mới, do đó vận tốc ở thời điểm n được xác định từ trường vận tốc dự đoán bn đầu: V và U n n ( n)* U t g () x V ( n)* t g () n n () Từ phương trình bảo toàn khối lượng thấ nếu nhân các vế củ phương trình (), () với đại lượng ( h ) và lấ đạo hàm tương ứng theo x và theo rồi cộng lại t thu được phương trình Poisson cho gi số như su: ( n)* ( n)* U H V H gt H H (3) t x x x n trong đó H ( h ) Nếu lấ xấp xỉ si phân cho đạo hàm thời gin củ và sử dụng phương trình () t thu được phương trình su: ( n )* ( n)* U H V H gt H H (4) t x x x Si phân hoá phương trình (4) cho các đạo hàm không gin trên lưới so le với ẩn là độ tăng mực nước sẽ nhận được một hệ phương trình đại số tuến tính với m trận đối xứng có hệ số trên đường chéo chính xác định dương. Hệ phương trình đại số tuến tính nà có thể giải lặp bằng phương pháp SOR h CG rất hiệu quả. Nghiên cứu nà đã sử dụng phương pháp BiCGSTAB (Bi-Conjugte Grdient củ vn der Vort (99). Với phép si phân như trên, có thể tóm lược qui trình giải nghiệm như su: Bước : tính toán trường vận tốc dự đoán bn đầu sử dụng phương trình (8) và (9). Trong đó các thành phần bình lưu phi tuến, nhớt, Coriolis và m sát được xác định theo các sơ đồ tuỳ chọn, ở đâ đã sử dụng phương pháp xấp xỉ CIP có độ chính xác bậc 3 củ Ybe và Aoki (99) [3].

4 vi do Đ.Đ. Chiến và nnk. / Tạp chí Kho học ĐHQGHN, Kho học Tự nhiên và Công nghệ 9, Số S (3) Bước : giải hệ phương trình đại số tuến tính cho từ phương trình (4) với các giá trị H và ( n)* U, Bước 3: các giá trị ( n)* V đã biết từ bước. n U, n V và n ở bước thời gin cần tìm được xác định từ phương trình (), () và (). Bước 4: gán các giá trị bước thời gin n cho bước n rồi tiếp tục qui trình cho các bước thời gin tiếp theo. Biên tính toán củ Miền là biên được lấ và nội su theo kết quả củ tính toán Miền. Biên tính toán củ Miền 3 là giá trị được nội su từ kết quả tính toán Miền. 5 5 Mien Mien Mien 3 4. Kết quả và thảo luận Miền tính, biên tính Miền tính: Khu vực tính toán bo gồm 3 miền, toàn biển Đông, khu vực biển ven bờ Miền Trung và khu vực biển ven bờ tỉnh Thừ Thiên Huế. Mục tiêu là mô phỏng thống nhất được hệ thống diễn biến thuỷ triều củ biển Đông, từ đó làm biên cho các miền nhỏ hơn để có thể chi tiết hoá tính toán cho khu vực ven bờ Thừ Thiên Huế. Các khu vực tính toán được trình bà trên hình. Chi tiết lưới các miền tính toán như su: Miền : Toàn khu vực biển đông có lưới tính 8 phút, đị hình sử dụng là đị hình chi tiết phút được lấ từ NOAA. Khu vực ven bờ được chồng gép bằng đị hình đo đạc từ hải đồ :. cho toàn vùng ven bờ (kế thừ từ dự án Xâ dựng bản đồ ngu cơ ngập lụt do sóng thần vùng ven bờ biển Việt Nm ) [3]. Miền : Khu vực biển bo Miền Trung với lưới tính phút. Miền 3: Khu vực ven bờ Thừ Thiên Huế với lưới tính 5 m. Đị hình được lấ từ các bản đồ :5.. Khu vực tính được xo -35 độ so với hướng đông để tiện cho tính toán. Biên tính: Biên tính toán củ Miền là hằng số điều hoà thủ triều củ 8 sóng chính từ lưới toàn cầu ¼ độ được cung cấp từ chương trình TOPEX/Poseidon kinh do Hình. Các miền tính lồng nhu cho bài toán thuỷ triều và nước dâng bão. Kết quả hiệu chỉnh, kiểm nghiệm với thuỷ triều, mực nước tổng cộng Việc tính toán nước dâng bão kết hợp với thuỷ triều ven bờ Thừ Thiên Huế đòi hỏi có giá trị thuỷ triều trên các biên củ miền tính, do đó trước hết cần tính toán đúng thuỷ triều biển Đông. Việc hiệu chỉnh và kiểm nghiệm bài toán thuỷ triều toàn biển Đông nhằm khẳng định tính đúng đắn củ mô hình toán đã phát triển và sẽ làm cơ sở cho việc tính toán nước dâng bão. Các kết quả hiệu chỉnh hệ số m sát đá thực hiện theo hàm tỉ lệ độ sâu và được thiết lập trên mô hình toán. Kết quả mô hình được so sánh với chuỗi số liệu tại các trạm đo ven bờ trên dọc bờ biển nước t, nơi có số liệu nhiều năm và có hằng số điều hoà hoặc bảng thuỷ triều. Trên hình, 3 và 4 trình bà so sánh giữ tính toán và số liệu thực đo hoặc theo hằng số điều hoà tại các trạm Trường S, Qu Nhơn và Vũng Tàu.

5 mực nước (m) mực nước (m) mực nước(m) Đ.Đ. Chiến và nnk. / Tạp chí Kho học ĐHQGHN, Kho học Tự nhiên và Công nghệ 9, Số S (3) 6-6 HSDH Thời gin (giờ) (tính từ 7h // tại Trường S) Hình. So sánh do động triều tại Trường S Số liệu thực đo Thời gin (giờ) (tính từ 7h // tại Qu Nhơn) Hình 3. So sánh do động triều tại Qu Nhơn HSDH Thời gin (giờ) (tính từ 7h // tại Vũng Tàu) Hình 4. So sánh do động triều tại Vũng Tàu. Trên các hình vẽ, do động mực nước triều trong toàn bộ một tháng tại các trạm đo và kết quả tính toán rất phù hợp cả về ph và biên độ. Đặc biệt tại các điểm Trường S và Qu Nhơn si số giữ tính toán từ mô hình và kết quả thực đo và kết quả hằng số điều hoà là rất nhỏ, cỡ centimét. Như vậ, việc mô phỏng triều biển Đông bằng mô hình toán lấ các biên triều theo hằng số điều hoà toàn cầu sẽ cho phép tính toán và dự báo triều trên toàn biển Đông và khu vực ven bờ với si số khá nhỏ. Điều nà cho thấ dự báo được biên cho khu vực tính toán ven bờ cụ thể là khu vực biển Miền Trung và Thừ Thiên Huế.

6 Mực nước (m) Mực nước (m) Đ.Đ. Chiến và nnk. / Tạp chí Kho học ĐHQGHN, Kho học Tự nhiên và Công nghệ 9, Số S (3) 6-6 Hình 5 trình bà so sánh do động mực nước tính toán trong gió mù Đông Bắc và số liệu thực đo từ ngà 6// đến /3/ (thực hiện đo đạc trong đề tài cấp tỉnh mã số TTH.-KC.8). Hình vẽ cho thấ, kết quả tính toán mực nước tổng cộng trong các ngà từ 6// đến /3/ tại hi điểm đo ven bờ rất phù hợp với số liệu khảo sát thực tế tại hi điểm đo TA (phí trái củ cử Thuận An toạ độ 7,695E, 6, N) và TA (toạ độ 7,57433E, 6,64783N). Như vậ, mô hình toán kết hợp cả triều và gió cho khu vực ven bờ Thừ Thiên Huế là tin cậ để có thể thực hiện tính toán nước dâng trong điều kiện thực tế Thời gin (giờ) (so với giờ ngà 6//) Thời gin (giờ) (so với giờ ngà 6//) Hình 5. So sánh do động mực nước tính toán và thực đo ven bờ Thừ Thiên Huế ) tại điểm đo TA; b) tại điểm đo TA. Kết quả tính toán so với số liệu thực đo về mực nước tại hi điểm ven bờ Thừ Thiên Huế cho thấ sự phù hợp ng cả trong điều kiện có gió mù đông bắc tác động. Điều nà chứng tỏ mô hình đã phát triển trong nghiên cứu nà có khả năng tính toán do động mực nước tổng cộng dưới tác động củ triều và gió. Kết quả tính toán nước dâng do bão cho các cơn bão quá khứ Đối với mô phỏng nước dâng bão, trường gió, áp là nguồn lực rất qun trọng để có thể mô phỏng tốt nước dâng ven bờ. Trường gió, áp đầu vào được lấ từ kết quả mô phỏng và phân tích cơn bão quá khứ, sử dụng mô hình WRF [4, 5]. Các cơn bão được sử dụng để hiệu chỉnh

7 Nước dâng bão (m) Nước dâng bão (m) Đ.Đ. Chiến và nnk. / Tạp chí Kho học ĐHQGHN, Kho học Tự nhiên và Công nghệ 9, Số S (3) 6-6 hệ số gió cho mô hình nước dâng là XANGSANE (6), KAITAK (5). Các cơn bão sử dụng kiểm chứng lại mô hình cho khu vực là SONTINH () và VICENTE (5). Trên Hình 6 và Hình 7 trình bà kết quả tính toán nước dâng trong cơn bão XANGSANE và KAITAK. Trên hình vẽ so sánh kết quả tính toán nước dâng tổng cộng so với số liệu đo đạc thực tế tại các trạm hải văn ven bờ trong thời gin bão đổ bộ. Kết quả tính toán và thực đo khá phù hợp, si số giữ thực đo và tính toán trong khoảng cm. Trong hi cơn bão sử dụng tính toán, việc hiệu chỉnh hệ số.5 BÃO SANGXE gió m sát mặt trong công thức củ Wilson (96) được chọn so cho nước dâng cực đại phù hợp giữ tính toán và thực đo. Su khi hiệu chỉnh cho thấ, hệ số gió theo Wilson hơi nhỏ và cần đư thêm vào một hệ số nhân lớn hơn. Kết quả cuối cùng phù hợp nhất cho thấ hệ số nà tăng khoảng 3% so với công thức nguên bản củ Wilson (96). Hệ số nà su đó đã được áp dụng để tính toán kiểm chứng cho cơn bão là VICENTE (5) và SONTINH () để kiểm tr với kết quả đo đạc tại 4 điểm có số liệu nêu trên..5 HỘI AN SƠN TRÀ CỬA VIỆT ĐỒNG HỚI Các điểm đo BÃO KAITAK.5 HỘI AN SƠN TRÀ CỬA VIỆT ĐỒNG HỚI Các điểm đo Hình 7. Nước dâng tổng cộng cực đại trong bão KAITAK (5). Các kết quả kiểm chứng cho cơn bão SONTINH và cơn bão VICENTE được so sánh với số liệu nước dâng cực đại tổng cộng tại các trạm đo và trình bà trên Hình 8 và Hình 9. Hình vẽ 8 và 9 cho thấ kết quả tính toán khá phù hợp với thực đo, si số tuệt đối với nhỏ hơn cm, cùng bậc với bước hiệu chỉnh. Với cơn bão SƠN TINH (), kết quả tính toán và thực đo hơi có khác biệt, có trạm giá trị tính toán lớn hơn thực đo, có trạm tính toán lại nhỏ hơn thực đo nhưng vãn trong phạm vi nhỏ hơn cm, chấp nhận được. Đối với bão VICENTE(5) đ phần kết quả tính toán thiên co hơn thực đo đôi chút, si số khá nhỏ cỡ cm với những điểm có nước dâng cực đại hơn m, còn với các điểm nước dâng cực đại nhỏ hơn m thì si số nhỏ hơn cm. Như vậ, với bão VICENTE(5) kết quả tính toán nước dâng bão là rất tốt.

8 Mực nước (m) Nước dâng bão (m) Nước dâng bão (m) Đ.Đ. Chiến và nnk. / Tạp chí Kho học ĐHQGHN, Kho học Tự nhiên và Công nghệ 9, Số S (3) BÃO SƠN TINH.5 HỘI AN SƠN TRÀ CỬA VIỆT ĐỒNG HỚI Các điểm đo BÃO VICENTE.5 HỘI AN SƠN TRÀ CỬA VIỆT ĐỒNG HỚI Các điểm đo Hình 9. Nước dâng tổng cộng cực đại trong bão VICENTE (5). Các kết quả tính toán trên cho thấ mô hình xâ dựng đã mô phỏng được nước dâng bão, đặc biệt là giá trị cực đại củ nước dâng bão trên nền thuỷ triều thực. Trên Hình và là do động mực nước bo gồm cả triều và nước dâng tại các điểm Cử Việt và Sơn Trà. Trên các hình nà cho thấ mô hình đã mô phỏng khá phù hợp giữ diễn biến mực nước thực đo và tính toán trong khi bão tác động trên nền thuỷ triều Thời gin (giờ) Hình. Do động mực nước tổng cộng trong khi bão KAITAK(5) tác động tại trạm Cử Việt.

9 Mực nước (m) 4 Đ.Đ. Chiến và nnk. / Tạp chí Kho học ĐHQGHN, Kho học Tự nhiên và Công nghệ 9, Số S (3) Thời gin (giờ) Hình. Do động mực nước tổng cộng khi bão KAITAK(5) tác động tại trạm Sơn Trà. nước dâng ngập lụt cho khu vực Thừ Thiên Huế được thử nghiệm tính toán với cơn bão Xngsne (6). Đâ là cơn bão mạnh đổ bộ vào Đà Nẵng và đã gâ ngập lụt lớn cho Thừ Thiên Huế. được thực hiện với trường khí tượng phục hồi theo mô hình WRF [3, 4]. Kết quả tính toán phân bố nước dâng ven bờ được trình bà trên Hình. Trên Hình 3 là bản đồ phân bố ngập lụt do nước dâng bão (không tính đến mư lũ đổ về đầm phá). Kết quả tính toán đối với bão Xngsne (6) cho thấ mức độ nước dâng bão trong khu vực ven bờ Thừ Thiên Huế cỡ từ,m đến,5m. Tu nhiên, diện ngập lụt do nước dâng bão phí trong khu vực ven đầm phá lại không lớn so với thực tế ngập lụt tại Thừ Thiên Huế đã xả r. Điều nà cho thấ, nước dâng bão có thể không phải là nguên nhân chính gâ ngập lụt phí trong đầm phá mà chủ ếu do mư lũ đổ về. Nước dâng bão chỉ có tác động ngăn cản thoát lũ khỏi đầm phá và làm gi tăng ngập lụt phí trong do mư lũ. 5. Kết luận Mô hình tính toán nước dâng bão có tính đến ngập lụt vùng đất thấp và có kết hợp với thuỷ triều đã được phát triển và tính toán kiểm nghiệm trong một số điều kiện cụ thể. Kết quả hiệu chỉnh mô hình cho thấ, mô hình có khả năng không chỉ mô phỏng tốt thuỷ triều trên biển Đông và ven bờ mà còn tính toán nước dâng trong bão khá tốt. Hệ số gió lấ theo công thức Wilson (96) cần gi tăng thêm khoảng 3% thì phù hợp cho bài toán nước dâng khu vực ven bờ. Kết quả tính toán cũng cho thấ, việc kết hợp tính nước dâng bão trên nền thuỷ triều và sử dụng kết quả dự báo trường khí tượng từ mô hình WRF cho phép tính toán mực nước tổng cộng khá phù hợp và có khả năng tính toán dự báo nước dâng bão. nước dâng và ngập lụt ven bờ đã thực hiện thử nghiệm cho khu vực ven bờ Thừ Thiên Huế dưới tác động củ cơn bão Xngsne (6). Kết quả xâ dựng được bản đồ ngập lụt do nước dâng bão.

10 Đ.Đ. Chiến và nnk. / Tạp chí Kho học ĐHQGHN, Kho học Tự nhiên và Công nghệ 9, Số S (3) Hình. Bản đồ phân bố nước dâng bão cực đại (bão XANGSANE (6)). Hình 3. Bản đồ ngập lụt do nước dâng bão (bão XANGSANE (6)). Lời cảm ơn Nội dung trình bà trong bài báo phần lớn là kết quả củ đề tài KHCN cấp tỉnh mã số TTH.-KC.8 được ngân sách nhà nước tỉnh Thừ Thiên Huế đầu tư. Qu đâ, các tác giả bài báo xin trân trọng cảm ơn sự tài trợ đó. Tài liệu thm khảo [] Website củ tỉnh Thừ Thiên Huế, [] Niên giám thống kê tỉnh Thừ Thiên Huế, 5 [3] Báo cáo tổng kết dự án Xâ dựng hệ thống bản đồ ngu cơ ngập lụt ven bờ biển Việt Nm do sóng thần 7. [4] Báo cáo tổng kết đề tài cấp nhà nước Xâ dựng mô hình dự báo các trường khí tượng thuỷ văn Biển Đông Việt Nm 4. [5] Báo cáo tổng kết đề tài KC.8.5/6-. 9.

11 6 Đ.Đ. Chiến và nnk. / Tạp chí Kho học ĐHQGHN, Kho học Tự nhiên và Công nghệ 9, Số S (3) 6-6 Numericl simultion of storm surge with tide for the costl re of Thu Thien Hue province Do Dinh Chien, Phung Dng Hieu, Du Vn Ton, Nguen Tho So 3 Vietnm Institute of Meteorolog, Hdrolog nd Environment, 6 Nguen Chi Thnh, Hnoi, Vietnm Reserch Institute for Mngement of Se nd Islnd, 5 Trung Kinh, Hnoi, Vietnm 3 VNU Universit of Science, 334 Nguen Tri, Thnh Xun, Hnoi, Vietnm The pper presents results of verifiction for numericl model on simultion of tide nd storm surge, nd the ppliction for costl re of Thu Thien Hue province. The numericl model is bsed on the Nonliner Shllow Wter Eqution nd descretized b using the SMAC method nd 3 rd order ccurc CIP scheme for the convective terms. Firstl, the model ws verified for the problem of tide on the Est Se. Then, the model ws clibrted nd verified for the problem with the contribution of wind nd tmosphere pressure s the driving forces on the wter surfce. The low lnd inundtion in the costl re of Thu Thien Hue due to storm suger nd tide ws computed in the cse for the ction of tphoon Xngsne 6. The results of present stud showed tht the numericl model including the effects of lowlnd inundtion llowed to well reproduce the time vrition of wter level under the ction of both tide nd wind. The results of this stud lso showed tht the flood inside the Tm Ging Lgoon mostl due to the hev rin resulted b tphoon. Se level rise due to storm surge hs mostl contributed to the resistnt effect on the se wrd wter flow from the Lgoon, then resulted in the positive contribution to the flood of the re during tphoon lnding. Kewords: Storm surge, Tide, Inundtion. Ai là tác giả liên hệ, ĐT, Emil?