United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. International. Hydrological Programme MỤC LỤC

Transcription

1 International United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization Hydrological Programme Tài liệu này được hỗ trợ xuất bản một phần trong khuôn khổ dự án Đối thoại nước Mê-kông do Tổ chức Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) điều phối và Bộ Ngoại giao Phần Lan tài trợ, với sự giúp đỡ của Quỹ vì nước Danone & Evian. MỤC LỤC Toàn cảnh quản lý nước và đất ngập nước Quản lý nước, đất ngập nước và khu RAMSAR Ai quản lý nước?...3 Các thách thức đối với quản lý nước... 4 Một số quan điểm quản lý nước... 7 Chúng ta có thể làm gì? Ramsar & UNESCO...13 Tài liệu tham khảo... 13

2 Khu Ramsar Horicon Marsh, Hợp chủng quốc Hoa Kỳ, Ảnh: Jack Bartholmai NGÀY ĐẤT NGẬP NƯỚC THẾ GIỚI Đất ngập nước duy trì nguồn nước

3 TOÀN CẢNH QUẢN LÝ NƯỚC VÀ ĐẤT NGẬP NƯỚC Hàng ngàn người đã sống mà không có tình yêu, nhưng không ai có thể sống mà không có nước". W.H. Auden Quản lý nước truyền thống ở một khu ramsar ở Algeria Ảnh: Ammar Boumezbeur to support agriculture istockphoto Tất cả sự sống trên hành tinh này đều phụ thuộc vào nước. Năm 2013, Năm Quốc tế Hợp tác về nước của Liên Hợp Quốc, Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc công nhận nước có tầm quan trọng thiết yếu đối với phát triển bền vững, sức khỏe và sự thịnh vượng của loài người. Nhận thức này không phải là mới - Leonardo da Vinci đã gây chú ý về tầm quan trọng của nước khi ông cho rằng Nước là động lực của thế giới tự nhiên. thách thức lớn trong thế kỷ 21. Nước là nguồn tài nguyên thiên nhiên thiết yếu cho tất cả các hoạt động kinh tế xã hội và môi trường. Các mục tiêu phát triển thiên niên kỷ, công ước Ramsar và nhiều sáng kiến quốc tế, quốc gia (như sáng kiến nền kinh tế xanh của UNEP; Mục tiêu đa dạng sinh học Aichi) tất cả đều nhấn mạnh tầm quan trọng giải quyết các vấn đề quản lý nước theo cách tổng hợp, hợp tác và toàn diện. Hồ Burullus - Khu ramsar ở Hy Lạp Ảnh: G. Mikhail Sự phát triển của những nền văn minh vĩ đại cổ nhất ở các thung lũng sông Nile, sông Tigris-Euphrates, sông Hằng và sông Hoàng Hà đều phụ thuộc vào cách quản lý nước và các lợi ích từ nước. Tuy nhiên, lịch sử nhân loại rất ít thấy các ví dụ về các nền văn minh đã từng phát triển mạnh trong lịch sử mà ngày nay chỉ còn là những báu vật khảo cổ được tìm thấy dưới cát sa mạc. Trong một số trường hợp, sự sụp đổ của các nền văn minh là do sai lầm trong quản lý nước hoặc không đánh giá đúng sự cân bằng giữa khai thác và sử dụng khôn khéo. Xã hội loài người ngày nay tiếp tục cố gắng để chinh phục và đi ều khiển nước. Tuy nhiên, nước không thể điều khiển. Cũng như ở các nền văn minh sông nước cổ đại, quản lý tổng hợp đất, nước và con người vẫn còn là một Về cơ bản, nước thực hiện sự kết nối. Từ đầu nguồn tới biển và thông qua vòng tuần hoàn nước bất tận, nước kết nối tất cả các điểm của trái đất. Công ước Ramsar công nhận đất ngập nước đóng vai trò quan trọng trong sự kết nối này và sử dụng khôn khéo đất ngập nước là điều cần thiết để thực hiện quản lý nước bền vững. Chủ đề của Ngày Đất ngập nước Thế giới 2013 là Quản lý nước và đất ngập nước. Ramsar đã luôn đặt mối quan hệ giữa nước, con người và đất ngập nước ở vị trí nòng cốt. Đất ngập nước chứa đựng nguồn tài nguyên có giá trị lớn về kinh tế - xã hội, văn hoá và khoa học, mất đất ngập nước là không thể khôi phục được. Đất ngập nước cung cấp các dịch vụ hệ sinh thái thiết yếu, hoặc những lợi ích của tự nhiên cho con Hệ thống tưới tiêu quy mô lớn phục vụ nông nghiệp Ảnh: istockphoto người, bao gồm cả thực hiện các chức năng như đơn vị điều tiết và cung cấp nước. Vì vậy, quản lý nước và "sử dụng khôn khéo đất ngập nước" có mối quan hệ gắn bó chặt chẽ. Mục tiêu chính của ngày Đất ngập nước Thế giới 2013 là nâng cao nhận thức của người dân về sự phụ thuộc lẫn nhau giữa nước và đất ngập nước, nhấn mạnh các biện pháp đảm bảo sự chia sẻ nước công bằng giữa các nhóm lợi ích khác nhau và để thấy rằng nếu không có đất ngập nước thì sẽ không có nước. 1

4 QUẢN LÝ KHU RAMSAR, ĐẤT NGẬP NƯỚC VÀ NƯỚC Tiếp cận nguồn nước sạch và đủ là một nhu cầu cơ bản của sự sống con người. Chúng ta vẫn đánh giá thấp vai trò quản lý nước cơ bản của đất ngập nước trong quá trình cung ứng và điều tiết nước phục vụ con người. Các tác động từ thay đổi mục đích sử dụng đất, chuyển hướng dòng nước và xây dựng cơ sở hạ tầng đang tiếp tục đẩy nhanh sự suy thoái, làm mất các vùng đất ngập nước. Nguồn nước sạch đang giảm đối với 1 đến 2 tỷ người trên toàn thế giới và tình trạng này sẽ gây ảnh hưởng tiêu cực đến sản xuất lương thực, sức khỏe con người và phát triển kinh tế. Đây là nguyên nhân dẫn đến xung đột xã hội ngày càng tăng. Công ước Ramsar từ lâu đã công nhận sự phụ thuộc lẫn nhau giữa nước và đất ngập nước. Phần mở đầu của Công ước đã nêu rõ đất ngập nước là nhân tố điều tiết cơ bản của chế độ nước. Từ sau Hội nghị các Bên tham gia năm 1996, Ramsar đã công nhận rộng rãi rằng nước không chỉ đóng vai trò sống còn trong việc duy trì các chức năng sinh thái quan trọng của đất ngập nước mà đất ngập nước còn được xem như là thành phần thiết yếu của hạ tầng quản lý nước tổng thể. Do đó, Quản lý nước và khái niệm sử dụng khôn khéo của RAMSAR có tầm quan trọng sống còn cho một tương lai bền vững. Để sử dụng khôn khéo, việc duy trì đặc điểm sinh thái của đất ngập nước, cần phải có cách tiếp cận dựa trên hệ sinh thái và hoạt động ở quy mô lưu vực trong quá trình đưa ra quyết định và quản lý. Quản lý đất ngập nước nhằm hỗ trợ quản lý nước ở quy mô lưu vực sông và cung cấp nước (và ngược lại) là việc cần thiết. Nếu không có sự quản lý phù hợp đất ngập nước, sẽ không đảm bảo được chất lượng và lượng nước vào những thời điểm, thời gian cần đến. Công ước Ramsar nói gì về đất ngập nước và nước? Công ước đã đưa ra hàng loạt các hướng dẫn chính thức liên quan đến nước trong Sổ tay Hướng dẫn Sử dụng nước Khôn khéo. Sổ tay số 8 - Hướng dẫn liên quan đến nước: Khung tổng hợp các hướng dẫn liên quan đến nước của Công ước (xuất bản lần thứ 4) công nhận đất ngập nước là khởi nguồn mà từ đó con người khai thác nước và là thành phần quan trọng và thiết yếu của tuần hoàn nước duy trì việc cung cấp nước cho chúng ta. Một thông điệp quan trọng cho ngày Đất ngập nước Thế giới năm 2013 là chúng ta cần xem xét lại quan điểm của chúng ta về vai trò đất ngập nước trong quản lý nước và thừa nhận rằng đất ngập nước là nguồn cung cấp nước cho nhu cầu của xã hội con người. Áp phích của Ngày Đất ngập nước Thế giới năm 2009, tập trung vào quản lý lưu vực sông 2 NGÀY ĐẤT NGẬP NƯỚC THẾ GIỚI Đất ngập nước duy trì nguồn nước

5 Vòng tuần hoàn nước là sự tồn tại và vận động của nước trên mặt đất, trong lòng đất và trong bầu khí quyển của Trái Đất Rob McInnes AI QUẢN LÝ NƯỚC? Tất cả chúng ta đều là nhà quản lý nước, không phải chỉ có các công ty nước và cơ quan chính phủ. Mỗi lần chúng ta mở vòi nước hay mua thực phẩm mỗi chúng ta phải chịu trách nhiệm cho một phần nhỏ trong chu trình quản lý nước rộng hơn. Ở cấp độ cơ bản nhất, mỗi cơ thể con người trên hành tinh này có chứa hơn 60% nước. Vòng tuần hoàn nước kết nối hệ sinh thái biển, hệ sinh thái dưới đất, hệ sinh thái nước, hệ sinh thái trên cạn, và hệ sinh thái không khí. Nước chuyển động xung quanh hành tinh của chúng ta thông qua các tương tác phức tạp chẳng hạn như mưa, bốc hơi, thấm, dòng chảy bề mặt và bể nước ngầm. Đất ngập nước có thể chiếm các vị trí quan trọng trong mọi giai đoạn của các tương tác này. Từ việc trực tiếp lấy nước từ nước ngầm đến việc gián tiếp tác động tới chu trình không khí toàn cầu, các hoạt động của con người đều tác động đến vòng tuần hoàn nước bất tận này. Việc thay đổi một thành phần của hệ thống có thể dẫn đến hậu quả ngoài ý muốn ở các thành phần khác trong chu trình kết nối đó. Xã hội loài người chịu trách nhiệm quản lý nước và quản lý đất ngập nước. Trách nhiệm quản lý nước là của các ngành, các cấp chính phủ, các quốc gia và của từng cá nhân và phải được công nhận là một hoạt động cần sự hợp tác và hội nhập từ cấp địa phương đến cấp quốc tế. Liên kết giữa nước và đất ngập nước là mối liên kết cơ bản. Công ước Ramsar nhận ra rằng cần phải cải thiện khẩn cấp tình trạng quản lý nước và làm thế nào để đất ngập nước được xem xét trong các chiến lược quản lý nước tổng hợp. Không nên xem đất ngập nước là đối thủ cạnh tranh của nước mà phải xem chúng là nhân tố thiết yếu của hạ tầng nước trong quản lý nước. Đất ngập nước đóng vai trò là nơi cung cấp nước, chế biến nước và làm sạch nước. Đất ngập nước cũng là đối tượng sử dụng nước: Chúng cần một lượng nước đầu vào nhất định để đảm bảo lượng nước đầu ra, chưa đề cập đến các sản phẩm và dịch vụ khác của đất ngập nước cung cấp cho con người. Vai trò của đất ngập nước trong vòng tuần hoàn nước là không thể thiếu để quản lý nguồn nước từ các hồ địa phương đến các lưu vực sông xuyên quốc gia. Chỉ khi tất cả chúng ta là các nhà quản lý, chúng ta mới thấy trách nhiệm của việc sử dụng khôn khéo đất ngập nước để giữ nguồn nước phục vụ cho loài người. 3

6 THÁCH THỨC TRONG VIỆC QUẢN LÝ NƯỚC Phân tích các nguồn nước ngọt 0,3% Nước ao, hồ, sông, suối Tổng nguồn nước trên thế giới 2,5% Nước ngọt Băng, tuyết trên núi Nước mặn 30% Nước ngầm Tổng lượng nước trên trái đất và các nguồn nước ngọt. Nguồn: Chương trình Môi trường Liên Hiệp Quốc (UNEP) KHÁI QUÁT CÁC THÁCH THỨC Tổng lượng nước trên trái đất là khoảng 1,4 tỷ km 3. Lượng nước ngọt là khoảng 35 triệu km 3, hay chiếm khoảng 2,5% tổng khối lượng nước. Chỉ có 0,3% nguồn nước ngọt chứa trong sông và hồ của chúng ta. Tổng lượng nước ngọt có thể sử dụng cho các hệ sinh thái và con người là khoảng km 3, chiếm ít hơn 1% tổng lượng ngọt. Mỗi ngày, một người cần lít nước sạch, không chứa các hóa chất và vi khuẩn độc hại sử dụng cho mục đích ăn, uống và vệ sinh. Tuy nhiên, trong 50 năm từ 1950 đến 2000, tăng trưởng dân số của con người đã làm giảm lượng nước sạch hiện có trên đầu người tới 60%. Hiện nay 884 triệu người (12,5% dân số toàn cầu) đang sống mà không có nước uống an toàn và 2,5 tỷ người (2/5 tổng dân số) không có điều kiện vệ sinh đầy đủ. Quản lý nước bền vững là mối quan tâm toàn cầu quan trọng - và là vấn đề của sự sống và cái chết đối với một lượng lớn người dân. Ngoài ra nhu cầu cá nhân, chẳng hạn như nước để uống, nấu nướng và vệ sinh, chúng ta sử dụng một lượng nước lớn cho các nhu cầu khác - như sản xuất thực phẩm, giấy, vải cotton,... Chỉ riêng ngành nông nghiệp, lượng nước sử dụng chiếm tới 65-70% lượng nước sử dụng trên toàn cầu và thường là đối tượng sử dụng nước có giá trị tương đối thấp, hiệu quả sử dụng kém và được trợ cấp ở mức cao. Để thực hiện quản lý nước thành công, cần phải hiểu sử dụng nước ở hai phương diện trực tiếp và gián tiếp từ quan điểm của cả người tiêu dùng và nhà sản xuất hàng hóa và sản phẩm. Hiểu rõ dấu chân nước của một cá nhân, một cộng đồng hay một doanh nghiệp hoặc tổng lượng nước ngọt dùng cho sản xuất hàng hoá và dịch vụ phục vụ cho họ là yếu tố cần thiết của quản lý nước bền vững. Rõ ràng, cùng với nhu cầu vật chất của chúng ta trong thế giới hiện đại này, dấu chân nước của chúng ta ngày càng trở nên không bền vững. Sử dụng nước đã tăng gấp hai lần so với tốc độ tăng dân số trong thế kỷ qua. Mặc dù không có sự khan hiếm nước với tỷ lệ đó ở cấp độ toàn cầu, nhưng số lượng các khu vực bị thiếu nước thường xuyên ngày càng tăng. Đến năm 2025, 1,8 tỷ người sẽ sống ở các quốc gia hoặc khu vực bị thiếu nước nghiêm trọng, và 2/3 dân số thế giới có thể sống trong tình trạng thiếu thốn nước. Tình hình sẽ trở nên nghiêm trọng khi tốc độ đô thị hóa ngày càng gia tăng, gây áp lực lớn đối với các nguồn nước và đất ngập nước lân cận. Làm thế nào để chúng ta đảm bảo được nguồn tài nguyên nước quý giá vừa có thể đáp ứng cho dân số ngày càng tăng mà vẫn bảo vệ được tương lai các hệ sinh thái mà nguồn nước đang phụ thuộc? Câu trả lời chính là các chức năng sinh thái cơ bản của đất ngập nước có là nhân tố quan trọng điều tiết chế độ nước. Đất ngập nước là hạ tầng nước tự nhiên của trái đất, cung cấp nguồn nước sạch và lưu trữ nước ngọt. Mất và suy thoái đất ngập nước sẽ trực tiếp ảnh hưởng đến nguồn cung nước và cuộc sống con người. Vấn đề khan hiếm nước và an ninh nước không chỉ giới hạn trong ngành nước, mà thực sự là vấn đề của xã hội, vai trò của đất ngập nước trong việc bảo đảm nguồn cung cấp nước cũng là một vấn đề lựa chọn của xã hội. Chính quyền và người dân có thể ảnh hưởng đến các quyết định trong tương lai. 4 NGÀY ĐẤT NGẬP NƯỚC THẾ GIỚI Đất ngập nước duy trì nguồn nước

7 Khối lượng nước ngọt, mét khối/người/năm, năm Nguồn: FAO, Nations unies, Viện tài nguyên thế giới (WRI) PHILIPPE REKACEWICZ FEBRUARY 2008 Khan hiếm Căng thẳng Dễ bị tổn thương Không có số liệu Khan hiếm và căng thẳng về nước trên toàn cầu; Ảnh: Philippe Rekacewicz do GRID-Arenda ủy quyền và xuất bản Thông thường vấn đề quản lý nước vượt quá phạm vi một quốc gia đơn lẻ và mà là vấn đề xuyên biên giới. Ví dụ, các lưu vực nước xuyên biên giới chiếm hơn 40% diện tích bề mặt châu Âu và châu Á. Tại châu Phi có hơn 60 con sông xuyên biên giới và lưu vực sông liên quốc gia chiếm 60% diện tích của châu lục này. Vòng tuần hoàn nước bao trùm cả chu trình nước từ địa phương đến toàn cầu. Ranh giới quản lý nước không phải lúc nào cũng trùng với các ranh giới địa chính. Hợp tác liên quốc gia là vấn đề rất quan trọng khi lưu vực sông trải rộng vượt qua địa giới hành chính các quốc gia (và địa phương). Nước là cơ sở cho tất cả lĩnh vực của một nền kinh tế hiện đại. Đầu tư vào hạ tầng quản lý nước là lĩnh vực kinh doanh lớn và có thể là một động lực chính của tăng trưởng kinh tế và xóa đói giảm nghèo. Ước tính chi phí để đạt được Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ nước sạch và vệ sinh môi trường có thể lên tới 30 tỷ USD mỗi năm trên toàn cầu. Tuy nhiên, các hệ sinh thái đất ngập nước hầu như vẫn đứng ngoài các công thức tính toán kinh tế về nước. Để hiệu chỉnh bảng cân đối quản lý nước, thì không được bỏ qua đất ngập nước khi xây dựng các chính sách, định hướng thị trường hoặc đánh giá tính khả thi các dự án đầu tư. Nước cần được đặt ở vị trí trung tâm của nền kinh tế xanh và thừa nhận rằng đất ngập nước với vai trò như hạ tầng quản lý nước có thể trở thành giải pháp hiệu quả, bền vững đáp ứng được các mục tiêu đa dạng về chính sách, kinh doanh và khu vực tư nhân. Quản lý nước dưới tất cả các hình thức thì rất phức tạp. Không có giải pháp nào phù hợp cho tất cả các tình huống, nhưng kinh nghiệm cho thấy rằng quá trình quản lý thích nghi với sự tham gia của các bên liên quan sẽ từng bước đạt được kết quả và thành công là công cụ cần thiết để đạt được hiệu quả về kinh tế, xã hội và môi trường. Các quy trình như Quản lý tổng hợp tài nguyên nước (IWRM), kết hợp quản lý lưu vực sông, thay thế phương pháp tiếp cận ngành truyền thống để quản lý đất ngập nước và nguồn nước, có tính đến mức độ phức tạp của vấn đề, chứ không phải bỏ qua hoặc được sử dụng như một lý do để ưu tiên quyết định đầu tư mà không tính đến bảo vệ hạ tầng đất ngập nước tự nhiên. istockphoto Tình trạng căng thẳng về nước, khan hiếm nước có nghĩa là gì? Các nhà Thuỷ văn học thường đánh giá sự khan hiếm nước dựa vào công thức tính giữa lượng nước và số dân. Một khu vực ở tình trạng căng thẳng nước sẽ xảy ra khi lượng cung cấp nước hàng năm trên đầu người thấp hơn 1.700m 3. Khi lượng cung cấp nước hàng năm trên đầu người thấp hơn 1.000m 3, khu vực đó đang đối mặt với tình trạng khan hiếm nước, và thấp hơn 500m 3 là tình trạng "khan hiếm tuyệt đối". scarcity.shtml 5

8 THÁCH THỨC QUẢN LÝ Quản lý nước yêu cầu cách tổ chức quản lý thích hợp. Điều này ngày càng đòi hỏi các quyết định liên quan đến quản lý nước thay lợi ích của chính quyền bằng lợi ích của xã hội. Ở quy mô quốc gia và địa phương, trang bị hạ tầng phù hợp và cung cấp cơ chế quản lý đủ là cần thiết cho việc bảo vệ nguồn nước, bảo đảm phát triển bền vững, và bên cạnh đó là chia sẻ công bằng hơn về các nguồn lợi từ nước. Các tác động kinh tế - xã hội của việc hạn chế tiếp cận nước sạch và vệ sinh môi trường là rất lớn. Ví dụ, ước tính thiệt hại GDP do hạn chế tiếp cận nước sạch và vệ sinh môi trường hàng năm ở Ấn Độ, Ghana, và Cam - Pu - Chia lần lượt là 6,4%, 5,2% và 7,2%. Có những lo ngại thực sự về nguồn nước trên quy mô quốc gia và khu vực, nhưng ở cấp địa phương, thường thất bại thảm hại trong quản lý nước do nghèo đói, thiếu quyết tâm chính trị, bất bình đẳng và sự mất cân bằng quyền lực. Nguồn nước thường được quản lý theo ngành riêng lẻ, chẳng hạn như nông nghiệp, y tế và phát triển, với mỗi ngành chú trọng vào việc đáp ứng các mục tiêu cụ thể, chứ không phải là một phần trong khung làm việc tổng thể, mà ở đó có sự cân đối các mục đích sử dụng nước khác nhau để tối ưu hóa và chia sẻ các lợi ích khác nhau từ nước cho toàn xã hội và nền kinh tế. Sự phân chia trong quản lý nước như thế này làm tăng rủi ro đối với tính bền vững của nguồn nước, có thể dẫn đến hậu quả tiêu cực không lường trước được và gây tổn hại tới việc cung cấp dịch vụ hệ sinh thái đất ngập nước. Quản lý nước và đất ngập nước đúng cách cần có cách tiếp cận tổng hợp, đa ngành và đa lĩnh vực, để thể hiện được bản chất đan xen của nguồn nước. Các đơn vị quản lý, các tổ chức xã hội dân sự, khu vực tư nhân và các cá nhân quan tâm và liên quan đến quản lý nước và đất ngập nước. Các nhà hoạch định chính sách cần phải phối hợp theo cách tổng hợp hơn để chính sách và hành động được lồng ghép tốt hơn, từ đó phản ánh thực tế rõ hơn. Điều này có thể đạt được thông qua việc áp dụng các nguyên tắc và quy trình có sự kết hợp các khía cạnh công bằng, hiệu quả và môi trường. Công ước Ramsar tập hợp các chính sách và hành động thành một công ước quốc tế duy nhất, tập trung vào một hình thái hệ sinh thái cụ thể. Khi áp dụng phương pháp tiếp cận sử dụng khôn khéo, cần sử dụng các chiến lược để bảo vệ, nâng cao sinh kế và nhu cầu của người dân sống trong và xung quanh vùng đất ngập nước, nhờ đó bảo vệ nguồn nước cho họ và các thế hệ tương lai. 6 NGÀY ĐẤT NGẬP NƯỚC THẾ GIỚI Đất ngập nước duy trì nguồn nước

9 10 countries share the Nile River basin 2011 Google MỘT VÀI QUAN ĐIỂM QUẢN LÝ NƯỚC QUẢN LÝ NƯỚC XUYÊN BIÊN GIỚI Khoảng 40% phần trăm dân số của thế giới trong các lưu vực sông và hồ có phạm vi từ hai quốc gia hoặc nhiều hơn, và hơn 90% dân số sống ở các quốc gia có chung lưu vực sông. Trên toàn thế giới có 263 lưu vực nước xuyên quốc gia, chiếm 60% lượng cung nước ngọt, là nơi sống của 3 tỷ người phân bố trên 145 quốc gia. Ngoài ra, 2 tỷ người phụ thuộc vào nước ngầm và có khoảng 300 tầng nước ngầm xuyên biên giới. Cũng như các lưu vực liên quốc gia, có rất nhiều vùng đất ngập nước, hệ thống hồ xuyên biên giới và thậm chí những thách thức này cũng có thể có ở các quốc gia có hệ thống liên bang hùng mạnh. Các vực nước xuyên biên giới luôn tồn tại sự phụ thuộc lẫn nhau về thủy văn, xã hội và kinh tế giữa các cộng đồng xã hội. Sử dụng nước ở thượng nguồn phục vụ cho nông nghiệp, năng lượng, công nghiệp và dân sinh có thể dẫn đến xung đột về nước đối với cộng đồng ở hạ lưu, gây áp lực lên nguồn nước và đe dọa việc duy trì các đặc tính của hệ sinh thái cũng như cung cấp các dịch vụ hệ sinh thái. Các thỏa thuận về quản lý nguồn nước xuyên biên giới và cơ cấu tổ chức có sự tham gia của các quốc gia và các bên liên quan thường được triển khai thông qua chương trình Quản lý tổng hợp tài nguyên nước. Đây là vấn đề rất cần thiết để giải quyết xung đột và đạt thỏa thuận về quản lý nước. Vậy đây có phải là tin tốt? Ở cấp quốc tế, nước dường như là lý do của sự hợp tác liên quốc gia hơn là sự xung đột với 105 lưu vực trong số 263 lưu vực chung giữa các nước có hiệp định hợp tác quản lý nước. Nghị quyết Đại hội đồng LHQ về "Luật về tầng nước ngầm xuyên biên giới" và các điều khoản dự thảo kèm theo (UNGA Res. A/63/124) là một ví dụ về công cụ luật pháp quốc tế về nước hướng dẫn cho các nhà hoạch định chính sách xây dựng các hiệp định song phương và đa phương nhằm chia sẻ hòa bình các tầng nước ngầm xuyên biên giới. Ramsar đóng vai trò quan trọng nhấn mạnh nhu cầu quản đất ngập nước ở cấp lưu vực sông, thông qua Công ước cung cấp các công cụ cần thiết cho các nước thành viên thực hiện thành công yêu cầu này. Ramsar cũng chính thức giải quyết nhu cầu của các nước thành viên công nhận khu Ramsar chung như khu xuyên biên giới để cùng nhau phối hợp và hợp tác quản lý thông qua việc chia sẻ thông tin, chuyên gia, và xây dựng kế hoạch quản lý. KHU RAMSAR XUYÊN BIÊN GIỚI Năm Năm đỉnh điểm của sự hợp tác trong hơn nửa thế kỷ qua, đã công bố ba (03) khu Ramsar xuyên biên giới Neusiedler See-Seewinkel (Áo), Fertö và nyrkai-hany (Hungary). Đầu thế kỷ 20, các kênh sâu đã được đào nhằm thoát lũ từ hồ đến vào sông Raab và để giảm thiểu dao động mực nước hồ theo mùa. Năm 1956, Ủy ban Quản lý nước Áo-Hung được thành lập để quản lý hoạt động một cửa thoát nước mới xây Tobias Salathé dựng nhằm hạn chế biến động mực nước hồ. Cách tiếp cận xuyên biên giới này là cần thiết cho việc quản lý cửa thoát nước này và đa số các kênh thoát nước ở Hungary và 80% các hồ ở Áo. Trong khi, sự cần thiết của hợp tác xuyên biên giới trong quản lý nước đã được công nhận, thì sự cần thiết của hợp tác xuyên biên giới về bảo tồn thiên nhiên cũng vừa được công nhận. Việc quản lý các khu bảo tồn hiện nay chủ yếu được phối hợp chặt chẽ giữa hai (02) vườn quốc gia: một (01) ở Hungary (được thành lập năm 1991) và một (01) ở Áo (được thành lập năm 1993). Nguy cơ về mất môi trường sống và các mối đe dọa đối với các loài nguy cấp được quản lý thông qua việc trao đổi dữ liệu khoa học, thay đổi hiện trạng sử dụng đất, sự kiểm soát sự phát triển của cây dọc theo bờ hồ... Quản lý nghề cá bền vững là một lĩnh vực khác nằm trong sự hợp tác này. Thông qua Ủy ban này, hợp tác xây dựng kế hoạch quản lý xuyên biên giới vẫn được tiếp tục, tạo thuận lợi cho các hoạt động tổng hợp khác trong nghiên cứu, giáo dục, quản lý và du lịch sinh thái. 7

10 QUẢN LÝ NƯỚC TRONG NÔNG NGHIỆP Nông nghiệp là ngành sử dụng nước lớn nhất. Gần 70% lượng nước ngọt được sử dụng cho nông nghiệp và sản xuất lương thực. Để bắt kịp với nhu cầu ngày càng tăng về thực phẩm, người ta ước tính rằng sẽ phải cần thêm 14% nước ngọt phục vụ cho mục đích nông nghiệp trong vòng 25 năm tới. Thách thức hiện nay của chúng ta là tăng hiệu quả sử dụng nước trong nông nghiệp và giảm thất thoát nước và nước thải từ đồng ruộng. Các số liệu về dấu chân nước toàn cầu của các loại cây trồng cho thấy ca cao, cà phê và hạt điều là các loại cây trồng háo nước nhất: khi trồng ở khu vực có lượng mưa thấp có thể tác động tiêu cực đáng kể tới nguồn nước. Lúa cung cấp thức ăn cho hơn một nửa dân số thế giới và cung cấp 20% lượng calo trên toàn thế giới. Tuy nhiên, áp lực về cung cấp nước đe dọa tới cây lúa và các loại cây trồng quan trọng khác. Kỹ thuật sử dụng nước trong nông nhiệp còn lạc hậu như tưới quá mức, kỹ thuật tưới tiêu không phù hợp và thiếu cách khai thác nước và lưu trữ nước mưa cũng có thể dẫn đến tác động tiêu cực đến đặc điểm sinh thái của đất ngập nước và các dịch vụ hệ sinh thái. Ngoài nhu cầu nước cho nông nghiệp, các hoạt động canh tác nông nghiệp có thể gây tác động bất lợi khác lên dòng nước thông qua việc phân tán ô nhiễm theo dòng chảy bề mặt. Ở thành phố New York, các cơ quan có thẩm quyền phải chi tiền cho các chủ đất ở vùng núi Catskill nhằm cải thiện tình trạng quản lý đất đai và để giảm nước thải và ngăn chặn chất dinh dưỡng của đất bị rửa trôi vào dòng nước, sự đầu tư này giúp tránh được việc phải xây dựng một nhà máy xử lý nước mới. Kinh phí chi trả cho chủ đất là tỷ USD, trong khi tổng chi phí xây dựng một nhà máy xử lý nước lên tới 6-8 tỷ USD và cộng thêm chi phí vận hành hàng năm khoảng triệu USD. Nước cần thiết cho nông nghiệp và tác động của nông nghiệp lên chất lượng nước là các vấn đề quản lý chính trong việc duy trì lương thực, thực phẩm và an ninh nước. Đất ngập nước và quản lý đất ngập nước là rất cần thiết để đạt được cân bằng giữa cung cấp thực phẩm, nước, duy trì các đặc tính sinh thái và các dịch vụ hệ sinh thái. DẤU CHÂN NƯỚC ( M 3 / TẤN) CỦA CÁC CÂY TRỒNG PHỔ BIẾN GIAI ĐOẠN Coca: Điều: Water Footprints Đậu lăng: Ô liu: Đậu nành: Lúa: Táo: 822 Cam: 560 Mâm xôi: 413 Khoai tây: 287 Việt quất: NGÀY ĐẤT NGẬP NƯỚC THẾ GIỚI Đất ngập nước duy trì nguồn nước

11 Vacaresti Urban Wetland, Romania Helmut Ignat QUẢN LÝ NƯỚC ĐÔ THỊ Lần đầu tiên trong lịch sử loài người, số người sống ở các thành phố nhiều hơn ở nông thôn - Xu hướng này vẫn còn tiếp tục trong suốt thế kỷ XXI. Một vài dự báo cho rằng 80% dân số thế giới sẽ sống trong khu vực đô thị vào năm Tương đương khoảng 6,4 tỷ người. Sự phát triển đô thị không có kế hoạch đã diễn ra mạnh mẽ ở các khu vực ven đô và các khu định cư không chính thức, nơi không có nguồn cung cấp đầy đủ nước và dịch vụ vệ sinh đe dọa chất lượng cuộc sống của cư dân. Sự phát triển đô thị không kiểm soát được và thiếu kế hoạch có thể gây áp lực lên nguồn tài nguyên thiên nhiên cả trong và ngoài khu vực đô thị. Đất ngập nước có tiềm năng hoạt động như hạ tầng quản lý cơ bản và kiểm soát các tác động do đô thị hóa ngày càng tăng. Vai trò giáo dục nâng cao nhận thức cho các nhà lập quy hoạch vùng và đô thị về các giá trị của đất ngập nước để khu đô thị - đất ngập nước kết hợp có thể đóng vai trò điều tiết và cung cấp nước để đạt được một tương lai bền vững. Trong những năm gần đây, Công ước Ramsar đã hợp tác chặt chẽ với UN-Habitat, một tổ chức do Hội đồng Liên hợp quốc thành lập để thúc đẩy các thành phố và thị trấn phát triển bền vững về mặt xã hội và môi trường, đáp ứng mục tiêu cung cấp đủ nơi ở cho tất cả mọi người. Cùng với UN-Habitat, chúng ta đang giải quyết các vấn đề cụ thể liên quan đến đô thị hóa và đã đưa ra các quy tắc cho việc quy hoạch và quản lý đất ngập nước ở khu vực đô thị và ven đô thị. Rõ ràng, những điều này đã thừa nhận đất ngập nước là hạ tầng tự nhiên trong quy hoạch đô thị và là một thành phần của quản lý tài nguyên nước. Để thúc đẩy phương pháp tiếp cận này, Hội nghị các Bên tham gia Công ước lần thứ 11 (COP11) của Ramsar vào tháng 7 năm 2012 đã thông qua Nghị quyết XI.11 về Nguyên tắc lập kế hoạch và quản lý các vùng đất ngập nước đô thị và ven đô thị. ĐẤT NGẬP NƯỚC ĐÔ THỊ CUNG CẤP CÁC DỊCH VỤ SINH THÁI CÓ GIÁ TRỊ CHO CỘNG ĐỒNG ĐỊA PHƯƠNG Ảnh: Sinthala Vilaysom, IUCN Lao Nằm trong vùng ven thành phố Viêng Chăn, Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào, đầm lầy That Luang cung cấp các nguồn tài nguyên quan trọng và đất nông nghiệp cho cộng đồng địa phương cả trong thành phố và các vùng nông thôn tiếp giáp. Đầm lầy cũng có vai trò tích cực trong việc chống lũ thông qua việc giữ lại dòng nước chảy tràn từ thành phố và xử lý nước thải công nghiệp, nông nghiệp và sinh hoạt. Sản phẩm và dịch vụ do đầm lầy That Luang cung cấp có giá trị xấp xỉ 5 triệu USD mỗi năm (tính theo thời giá năm 2004). Duy trì nguồn lợi này phụ thuộc vào việc quản lý nước tổng hợp và có trách nhiệm của chính quyền địa phương và các bên liên quan. 9

12 CÁC VẤN ĐỀ LƯU GIỮ NƯỚC Nhiều yếu tố đã ảnh hưởng đến nhu cầu lưu trữ nước ngày càng tăng trong những năm gần đây, bao gồm nền kinh tế toàn cầu và khu vực, dân số và biến đổi khí hậu. Một trong những cách tiếp cận đã được đề xuất là sử dụng giải pháp công trình như xây dựng đập. Lượng nước được lưu trữ trong đập đã tăng 400% kể từ năm 1960; lượng nước trữ trong hồ chứa ngày nay cao gấp 3 đến 6 lần lượng nước ở các sông tự nhiên. Đất ngập nước có thể trở thành lựa chọn cho việc lưu trữ nước hay không? Các loại đất ngập nước khác nhau có chức năng khác nhau trong việc lưu trữ nước. Ví dụ, đồng bằng ngập lũ thường có thể chứa một lượng nước lớn trên bề mặt, trong khi các loại đất ngập nước khác như đất ngập nước đầu nguồn thường có khả năng lưu giữ rất ít. Đất ngập nước nhân tạo cũng là một lựa chọn để nâng cao khả năng lưu giữ nước của đất ngập nước tự nhiên, nhưng việc tối đa hóa khả năng trữ nước cần phải cân nhắc đến những tác động đối với các dịch vụ hệ sinh thái khác như sản xuất nông nghiệp và kiểm soát lũ. Vấn đề quan trọng là một số vùng đất ngập nước có thể là rất quan trọng cho việc lưu trữ nước và đóng góp vào nhu cầu dự trữ nước cần phải được xem xét trong quá trình ra quyết định. CÁC DỰ ÁN CHUYỂN HƯỚNG DÒNG NƯỚC Trong những thập kỷ gần đây, chuyển hướng dòng nước ở quy mô lớn đã trở thành công cụ được nhiều quốc gia sử dụng để giải quyết tình trạng khan hiếm nước. Nhiều quốc gia đã đề xuất hoặc đang thực hiện các dự án như thế này, hiện vẫn còn nhiều tranh cãi về các hậu quả tiêu cực có thể xẩy ra đối với con người và môi trường. Trong một số trường hợp, quy mô của các dự án đang ở mức báo động. Ví dụ như ở Trung Quốc, ở các tỉnh dọc theo sông Hoàng Hà, ở phía đông bắc, và trong tam giác Bắc Kinh-Thiên Tân-Hà Bắc, có hàng chục công trình chuyển hướng dòng nước đang thực hiện. Đến cuối năm 2012, người ta ước tính Trung Quốc đã dành hơn 32 tỷ USD để chuyển hướng dòng chảy của các con sông ở đây theo hướng chảy về vùng đất khô cằn ở phía bắc. Chuyển hướng dòng nước cũng có sức tàn phá ngay cả ở quy mô địa phương nơi xây dựng kênh mương nhỏ phục vụ tưới tiêu, nước có thể được chuyển từ cộng đồng và hệ sinh thái đất ngập nước tới khu vực khan hiếm nước dẫn đến tình trạng thiếu nước phục vụ người dân, sinh kế của họ, đa dạng sinh học đất ngập nước và các dịch vụ hệ sinh thái đất ngập nước của họ. Hậu quả lâu dài của việc chuyển hướng dòng nước cần được tính toán cẩn thận trước khi xây dựng dự án nhằm đánh giá đúng chi phí, lợi ích và đảm bảo rằng không xẩy ra các tác động bất lợi đối với con người và môi trường. istockphoto 10 NGÀY ĐẤT NGẬP NƯỚC THẾ GIỚI Đất ngập nước duy trì nguồn nước

13 CHÚNG TA CÓ THỂ LÀM GÌ? CẤP ĐỘ TOÀN CẦU Công ước Ramsar đã kêu gọi chính phủ các quốc gia công nhận đất ngập nước là khởi nguồn của nước để con người khai thác và chúng là thành phần chính, quan trọng của vòng tuần hoàn nước đóng vai trò duy trì nguồn cấp nước cho chúng ta. Sổ tay hướng dẫn Sử dụng Khôn khéo của Công ước Ramsar đã đưa ra nhiều hướng dẫn tìm giải pháp để tích hợp đất ngập nước vào chương trình quản lý nước vì lợi ích của tất cả các thành phần xã hội. Thách thức chính là liệu có đảm bảo được rằng các hướng dẫn của Ramsar được lồng ghép vào các chính sách quốc gia, địa phương, và đảm bảo rằng quản lý nước trên tất cả các khía cạnh xã hội, kinh tế, môi trường được thực hiện đúng cách. CẤP ĐỘ VÙNG Nhiều tổ chức về nước và cơ quan quản lý lưu vực sông đã đánh giá không đầy đủ về lợi ích và giá trị kinh tế - xã hội của đất ngập nước, chẳng hạn như việc cung cấp nguồn thủy sản, điều tiết lũ lụt hay tầm quan trọng to lớn hơn về kinh tế - xã hội. Quản lý nước thành công vẫn cần hoạt động hợp tác, toàn diện và tổng hợp. Cơ cấu quản lý phù hợp và chính sách tổng hợp, gồm các sáng kiến như quản lý tổng hợp tài nguyên nước (IWRM), cần được thiết lập để đảm bảo các quyết định quản lý nước được thực hiện đúng mà không gây tổn hại đến sinh kế và con người thế hệ hiện tại và tương lai. CẤP ĐỊA PHƯƠNG Quản lý nước là trách nhiệm của tất cả chúng ta. Hành động cấp địa phương nhằm tái chế, tái sử dụng và bảo tồn nước là hoạt động cơ bản của quản lý nước bền vững, không nên đánh giá thấp. Các bên liên quan cấp địa phương đóng vai trò trực tiếp trong việc triển khai các sáng kiến quản lý nước lớn hơn, thông qua các sáng kiến của địa phương như thu gom nước mưa và thiết kế vườn thân thiện với nước hay đơn giản chỉ là giảm sử dụng nước hoặc phát triển đất ngập nước ở địa phương. Tương tự như vậy, các bên liên quan được khuyến khích để đảm bảo rằng những kinh nghiệm và mối quan tâm của họ được đưa vào các quyết định quản lý nước. Sức mạnh thay đổi có thể đạt được thông qua hành động cấp cơ sở mà chúng ta không nên đánh giá thấp. QUẢN LÝ NƯỚC BẮT ĐẦU TỪ NHÀ: NGƯỜI TIÊU DÙNG CÓ THỂ LÀM GÌ? Dấu chân nước Người tiêu dùng có thể trực tiếp giảm lượng nước sử dụng bằng việc lắp đặt thiết bị vệ sinh tiết kiệm nước, sử dụng vòi tắm tiết kiệm nước, tắt vòi nước trong thời gian đánh răng, giảm lượng nước sử dụng cho tưới cây trong vườn, không vứt thuốc, sơn, chất ô nhiễm vào bồn rửa, Họ cũng có thể ủng hộ hoạt động bảo vệ và phục hồi các hệ sinh thái đất ngập nước. Tuy nhiên, người tiêu dùng cũng có dấu chân nước gián tiếp và lượng nước gián tiếp này lớn hơn rất nhiều so với lượng nước sử dụng trực tiếp. Để giảm dấu chân nước gián tiếp, người tiêu dùng phải đối mặt với hai lựa chọn căn bản. Lựa chọn thứ nhất là chuyển từ việc mua các sản phẩm có dấu chân nước lớn hơn sang sản phẩm khác có dấu chân nước thấp hơn. Lựa chọn thứ hai là vẫn tiếp tục mô hình tiêu thụ nước đó, nhưng chọn sản phẩm có dấu chân nước tương đối thấp hoặc có dấu chân nước ở ở khu vực mà không có sự khan hiếm nước cao. Sự lựa chọn như vậy cần được cung cấp thông tin và điều quan trọng là người tiêu dùng đặt ra thách thức đối với các nhà sản xuất và yêu cầu về tính minh bạch của sản phẩm từ các doanh nghiệp và chính phủ. Chỉ khi có thông tin về tác động của sản phẩm đối với vòng tuần hoàn nước thì người tiêu dùng có khả năng đưa ra lựa chọn đúng những gì những gì họ mua. org/?page=files/yourwaterfootprint 11

14 Canh tác ở Maravant, thuộc lưu vực của evian Pháp. Ảnh: Jean-Jacques Beley DOANH NGHIỆP ĐÓNG VAI TRÒ QUẢN LÝ NƯỚC Bảo vệ môi trường đã trở thành một trong những ưu tiên của Tập đoàn Danone và Evian trong nhiều thập kỷ. Năm 1998, họ quyết định hợp tác với Ramsar nỗ lực thúc đẩy hoạt động bảo tồn và sử dụng khôn khéo đất ngập nước và quản lý tài nguyên nước. Sự hợp tác này đã hình thành nhiều chương trình rất thành công như Quỹ Danone về Nước. Một số hoạt động cụ thể do tập đoàn Danone và Evian thực hiện: 3. Quan trắc dấu chân nước của các nhà máy: Evian cũng thực hiện giảm tiêu thụ nước tại công xưởng. Nhờ nâng cao nhận thức của nhân viên và áp dụng công nghệ mới, lượng nước cần cho từng công đoạn của sản xuất (làm sạch, rửa, làm mát) đã giảm. Trong vòng 5 năm, Evian đã giảm cường độ sử dụng nước (khối lượng nước sử dụng/khối lượng nước thành phẩm) tới 25% và giảm tiêu thụ năng lượng tới 10%. 1. Bảo vệ tài nguyên nước: Trong vòng 20 năm, Evian đã xây dựng chính sách bảo vệ nguồn nước của tập đoàn, phối hợp với người dân khu vực đô thị và nông thôn trong lưu vực sông để triển khai thành công các hoạt động về quản lý môi trường. Nhờ các hoạt động dài hạn vì mục đích bảo vệ và sử dụng khôn khéo nguồn nước và đất ngập nước, trong năm 2008, vùng nước của Evian được công nhận là khu Ramsar. 2. Giảm tác động môi trường của công ty: Kể từ năm 1995 Evian đã giảm trọng lượng của chai xuống tới 25%, và đã sử dụng nhựa PET tái chế (100% nguyên liệu tái chế) để sản xuất chai. Ngoài ra, Evian đã thay đổi chính sách vận tải bằng việc ưu tiên sử dụng xe lửa, và đã xây dựng nhà ga riêng và tăng hiệu suất lên 20%. Song song với việc thực hiện chứng chỉ ISO14001 (quản lý môi trường), nhà máy sản xuất Evian đã xây dựng trung tâm tái chế chất thải rộng của m² ở xưởng sản xuất đã phân loại và phân loại trên 95% rác thải và tái sử dụng lần thứ 2 cho chúng. 4. Các dự án bảo tồn và phục hồi Đất ngập nước: Năm 2008, tập đoàn đã quyết định thúc đẩy chính sách môi trường của mình bằng thiết lập Quỹ Danone vì Thiên nhiên cùng với Công ước Ramsar và IUCN. Cách tiếp cận sáng tạo này đã được khởi động góp phần quản lý môi trường, phục hồi đất ngập nước, tập trung vào rừng ngập mặn, nơi có khả năng lưu giữ hàm lượng lớn carbon. Sự thành công của chương trình này đã dẫn đến việc thành lập Quỹ sinh kế vào năm 2011, nhằm đầu tư vào các dự án có ý nghĩa về mặt môi trường và xã hội cho các cộng đồng nông thôn. Mục tiêu của Evian về giảm lượng khí thải carbon xuống 40% trong vòng 5 năm ( ) đã đạt được. Trên khắp thế giới, đội ngũ nhân viên Danone và Evian vẫn tiếp tục những nỗ lực để giảm sử dụng năng lượng và sử dụng bao bì, tăng vận chuyển bằng đường sắt, và đặc biệt là để bảo vệ các vùng đất ngập nước nơi cung cấp nguồn nước mà thiên nhiên đã ban tặng cho chúng ta. evian 12 NGÀY ĐẤT NGẬP NƯỚC THẾ GIỚI Đất ngập nước duy trì nguồn nước

15 RAMSAR & UNESCO Năm Năm Quốc tế Hợp tác về Nước của Liên Hợp Quốc, dưới dự điều phối của UNESCO, sẽ cung cấp một diễn đàn duy nhất để kỷ niệm Ngày Đất ngập nước Thế giới năm 2013 và thúc đẩy hơn nữa các hoạt động ở tất cả các cấp để thực hiện quản lý tài nguyên nước theo cách bền vững và hòa bình. Ban Thư ký Công ước Ramsar hân hạnh được hợp tác với UNESCO-IHP trong việc chuẩn bị tài liệu cho Ngày Đất ngập nước Thế giới. Tất nhiên, sự hợp tác giữa Công ước và UNESCO còn tiến xa hơn nhiều so với hoạt động này. UNESCO là nơi lưu giữ hồ sơ xin gia nhập Công ước của từng nước thành viên tham gia Công ước. Trên thực tế, Ramsar và UNESCO hợp tác thông qua Công ước Di sản thế giới của UNESCO (UNESCO s World Heritage Convention), Chương trình Con người và Sinh quyển (MAB) và trong những năm gần đây là Chương trình thủy văn quốc tế (IHP). UNESCO-IHP thông qua mạng lưới và các đối tác của mình chủ động góp phần thực hiện Công ước Ramsar nói riêng bằng việc xác định và kiểm kê các tầng nước ngầm xuyên biên giới và hệ sinh thái phục thuộc vào nước ngầm, đây là các hệ sinh thái có vai trò rất quan trọng trong việc việc bảo tồn và sử dụng khôn khéo đất ngập nước và tài nguyên của chúng. Saintes-Maries de la Mer, Camargue, France Pascale Schnetzer TÀI LIỆU THAM KHẢO Acreman, M. c Wetlands and water storage: current and future trends and issues. Ramsar Scientific and Technical Briefing note no. 2. Gland, Switzerland: Ramsar convention Secretariat. Coping With Water Scarcity: A strategic issue and priority for system-wide action. Un-Water 2006 François Molle and Domitille Vallée. Chapter 9 Managing water competition for water and the pressure on ecosystems. downloads/20_wwdr3_ch_9.pdf Emerton, L. & Bos, e Value: counting eco- systems as an economic part of water infrastructure. IUcn, Gland, Switzerland and cambridge. 88p pdf Global Water Partnership Increasing water security A development imperative. GWP Perspectives Paper. GWP: Stockholm. Hoekstra, A.Y., chapagain, A.K., Aldaya, M.M & Mekonnen, M.M The water footprint assessment manual: Setting the global standard. earthscan: London. downloads/thewaterfootprintassessmentm anual.pd f Kravčík, M., Pokorný, J., Kohutiar, J., Kováč, M. & Tóth, e Water for the Recovery of the climate - A New Water Paradigm. Municipalia: Slovakia. Law on transboundary aquifers (Resolution A/ ReS/63/124 adopted during the 63rd Session United nations General Assembly, new York, 11 December 2008). Text of the Resolution available from Puri, S. and Aureli, A. (eds.) Atlas of Transboundary Aquifers Global Maps, Regional Cooperation and Local Inventories. UneSco-IHP ISARM Programme. UneSco, Paris. Ramsar convention Secretariat, Water- related guidance: An Integrated Framework for the convention s water-related guidance. Ramsar handbooks for the wise use of wetlands, 4th edi-tion, vol. 8. Ramsar convention Secretariat, Gland, Switzerland. Ramsar convention Secretariat, Water alloca- tion and management: Guidelines for the allocation and management of water for maintaining the ecological functions of wetlands. Ramsar handbooks for the wise use of wetlands, 4th edition, vol. 10. Ramsar convention Secretariat, Gland, Switzerland. Ramsar convention Resolution XI.11: Principles for the planning and management of urban and peri- urban wetlands Un-Water 2008.Transboundary Waters: Sharing Benefits, Sharing Responsibilities; Un-Water Thematic Paper. Water in a Green economy - A Statement by Un-Water for the Un conference on Sustainable Development 2012 (Rio+20 Summit). Un-Water 2011 Wetlands International, Wetlands & Water, Sanitation and Hygiene (WASH) understanding the linkages. Wetlands International, ede, The netherlands. WWAP (World Water Assessment Programme) The United Nations World Water Development Report 4: Managing Water under Uncertainty and Risk. Paris, UneSco 13

16 United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization International Hydrological Programme Công ước về các vùng đất ngập nước có tầm quan trọng quốc tế (Công ước Ramsar) Rue Mauverney 28cH-1196 Gland, Thụy Sỹ Tel: +41 (0) Fax: +41 (0) ramsar@ramsar.org Chương trình Thủy học Quốc tế UNESCO (IHP) 1 Rue Miollis Paris cedex 15, Pháp Tel: +33 (0) Fax: +33 (0) ihp@unesco.org