Research Paper A Content Analysis of the Concepts and Images of the Physical Aging Primary School Textbooks in Iran

Transcription

1 Summer Vol 13. Num 2 Research Paper A Content Analysis of the Concepts and Images of the Physical Aging Primary School Textbooks in Iran Zahra Eftekhari¹, *Farhad Nosrati Nejad², Robab Sahhaf³, Nosaybeh Zanjari 3 1. Department of Social Welfare, Student Research Committee, University of Social Welfare and Rehabilitation Sciences, Tehran, Iran. 2. Department of Social Welfare, University of Social Welfare and Rehabilitation Sciences, Tehran, Iran. 3. Iranian Research Center on Ageing, University of Social Welfare and Rehabilitation Sciences, Tehran, Iran. Use your device to scan and read the article online Citation: Eftekhari Z, Nosrati Nejad F, Sahhaf R, Zanjari N. [A Content Analysis of the Concepts and Images of the Physical Aging Primary School Textbooks in Iran (Persian)]. Iranian Journal of Ageing. 2018; 13(2): :: Received: 27 Aug 2017 Accepted: 06 Jan 2018 A B S T R A C T Key words: Old age, Textbooks, Content, Concept and image analysis, Elementary school, Iran Objectives This study has two purposes. The first purpose is to analyze the concept of old age in the textbooks of the primary schools after the Islamic Revolution (1979). The second purpose is to study the type of images used in these textbooks to depict the elderly people in physical terms. Methods & Materials This research is a descriptive Research to analyze the content of the books. The data is collected from a statistical population of all the primary schools textbooks used after the Islamic Revolution. Of them, the ones which were taught in 1979, 1996, 2006, and 2015 were selected as the samples because these books were subject to change in those years. The context units were Lessens and of analysis was the contents and pictures in which the concept of old age is presented. Results The findings of this research show that the textbooks depict aged people as those with wrinkles (52.1%), grey or white hair (44.4%), upright stature (57%), and maintain good physical health (43%). These older adults are healthy (73.2%) and independents (72.5%). Most of them (64.1) never used any healthcare aids, and in case of health care tools, only spectacles are depicted. Conclusion The results showed that the textbooks depict a positive image of the physical health of the older people. The picture in the textbooks shows elders natural status and their physical conditions in the old age. It is interesting to mention that during the first year post the Islamic Revolution, the illustrations showed the older adults as young. It s natural considering the rise of maximum life expectancy in the recent decades, and it also reflects the realities of old age. Extended Abstract 1. Objectives T he purpose of this study was to analyze concepts and images depicting elderly in the textbooks during the initial period of post-islamic Revolution - from 1979 to Identifying the positive and negative impact of images showing elderly from a physical point of view in the elementary school textbooks was also taken into account. It was predicted that the elderly population will increase at an ever-increasing rate. Therefore, planning for the aging population was important before the situation becomes critical. In the study by Sanagoo et al. [1], identification of the physical status of the elderly has been the most important tools to realize goals and the missions of society, and the educational system by correcting textbooks and curriculum. Hence, this was * Corresponding Author: Farhad Nosrati Nejad, PhD Address: Department of Social Welfare, University of Social Welfare and Rehabilitation Sciences, Tehran, Iran. Tel: +98 (912) farhad.nosrati@gmail.com 154

2 Summer Vol 13. Num 2 important to set goals and missions of the society to support the elderly. 2. Methods and Materials This is a descriptive research study; therefore, it has been conducted using content analysis method. The statistical population included all elementary textbooks such as Persian, Religious Education, Math, Art, Social Education, Quran, Science, Gifts of Heaven, and Thinking as well as the research from 1978 to Among the textbooks, those published in the years 1979, 1996, 2006, and 2015 were selected because in those years textbooks were changed. In this study, the subject was texts of the books; therefore, each lesson has been a subject. In other words, the theme was subject analysis and images related to old age. To measure the physical dimensions of aging, variables referring to the physical appearance of the elderly such as their face, hair, facial hair, stature and stance s fitness, cleanliness of their wardrobe, and clothing preferences were included. Physical appearance in terms of face implied wrinkles and folds; hair focused on the extent of the graying of hair; facial hair meant the general condition of the face, which included the degree of hair graying instances such as white or gray, salt and pepper : and the black or blond facial hair of the elderly; stature (height): straight or curved (humpy); height comparison referred to features such as being taller, having the same height, or short height; physical ability meant level of physical strengths such as high, moderate, or poor. Type of physical dependence referred to features such as being dependent or independent. Health condition meant healthy or diseased. Assistive Equipment meant relying on health tools such as spectacles, hearing aids, canes, or walker. Data were collected using a researcher-made checklist and Jessica L. Danowski s [2] checklist. Meanwhile, this article has been confirmed by the Ethics Committee of the University of Social Welfare and Rehabilitation Sciences. 3. Results The results of this study showed that aging concepts were used maximum in third and fifth-grade textbooks and minimum in the sixth and fourth-grade books. Most of the concepts were included in the Persian Book and Social Education and the least in Art and Science books. The textbooks analyzed mostly depicted the elderly as those with wrinkles (52.1%), gray or white hair (44.4%), straight posture (57%), and high physical strength (43%). In other words, elderly people were defined as healthy and physically independent (72.5%) (73.2%). These textbooks generally (64.1%) depicted elderly who did not use any health tools and in cases of those who used it, they only used spectacles (14.1%). It is worth mentioning that facial appearance of the elderly is shown with wrinkles and creases. The highest percentage of wrinkles has been observed in the textbooks used in Also, the hair and facial hair of most elderly are shown as white, and this feature is frequently repeated in the textbooks of But despite the head and face status, the stature of about 57 percent elderly people is shown as straight and the highest degree of elderly people with straight posture has been shown in the textbooks of As we move closer to 2015, stature straightness lessens. In terms of physical strength, most of the elderly are physically strong and independent. The textbooks of 2015 showed elderly population with the highest percentage of physical strength, while 2006 textbooks had the highest percentage of independent ones. From the health perspective, most of the elderly population is shown as healthy in the textbooks of 2006 and as we move closer to 2015, the percentage of healthy elderly people plummets. Noticeably, most of the elderly people had not used any health tool and those who were dependent on such tools they were mostly using glasses and canes, respectively. 4. Conclusion The finding of this study is that the textbooks published in the early post-revolution years used natural images and portrayed elderly people in a positive light. It is worth mentioning here that images of the aging population in the early years are different from the recent ones, in the sense that the images of the early years of the revolution generally shows the elderly as middle-aged people or, in other words, depicted them as young. But as we moved closer to the present, these images were closer to the reality of aging population. These pictures are not only appropriate but also relates to the reality of old age in the country. This is because life expectancy increased from approximately 52 years to about 70 years in the recent years. So, it is natural that the appearance of current the aging population would be different from those in the past. 155 Eftekhari Z, et al. Concepts and Images of the Physical Aging Primary School Textbooks in Iran. Iranian Journal of Ageing. 2018; 13(2):

3 Summer Vol 13. Num 2 Ethical Considerations Compliance with ethical guidelines This article was confirmed by the Ethics Committee of University of Social Welfare and Rehabilitation Sciences of Tehran. Funding This article was extracted from the master thesis of Zahra Eftekhari in the Department of Social Welfare, University of Social Welfare and Rehabilitation Sciences of Tehran. Conflict of interest The authors declare no conflict of interest. Acknowledgements We appreciate Dr. Mir-Taher Mousavi, who introduced the writers to the research organization's professors, as well as the professors of the Organization for Research and Educational Planning, Mr. Qureshi and Dr. Abolfazl Bakhtiari, who provided the opportunity to use the textbooks for this study and provided information to the authors on changes in the textbooks. Eftekhari Z, et al. Concepts and Images of the Physical Aging Primary School Textbooks in Iran. Iranian Journal of Ageing. 2018; 13(2):

4 2 شماره 13. دوره تابستان ایران ابتدایی دوره درسی کتابهای در جسمانی بعد از سالمندی تصاویر و مفاهیم محتوای تحلیل 3 زنجری نسیبه 3 صحاف رباب 2 نژاد نصرتی فرهاد * 1 افتخاری زهرا ایران. تهران توانبخشی و بهزیستی علوم دانشگاه دانشجویی تحقیقات کمیته اجتماعی رفاه گروه 1- ایران. تهران توانبخشی و بهزیستی علوم دانشگاه اجتماعی رفاه گروه 2- ایران. تهران توانبخشی و بهزیستی علوم دانشگاه سالمندی تحقیقات مرکز شهریور 05 دریافت: تاریخ 1396 دی 16 پذیرش: تاریخ کلیدواژهها: کتابهای سالمندی محتوا تحلیل درسی دوره تصاویر و مفاهیم ایران ابتدایی این از اسالمی انقالب از بعد ابتدایی دوره درسی کتابهای در سالمندی تصاویر و مفاهیم محتوای تحلیل حاضر پژوهش از هدف اهداف داشتهاند. سالمندی به دیدی چه جسمانی نظر از کتابها این که است بوده نظر درسی کتابهای تمامی آماری جامعه است. شده انجام محتوا تحلیل روش با که است توصیفی پژوهشی حاضر پژوهش ها روش و مواد دلیل شدهاند. انتخاب و سالهای کتابهای آنها میان از که است انقالب از بعد ابتدایی دوره و درس متن هر زمینه واحد پژوهش این در کردهاند. تغییر کتابها که بودند مقاطعی سالها این که بود این یادشده سالهای انتخاب توانبخشی و بهزیستی علوم دانشگاه اخالق کمیته در مقاله این ضمن در است. بوده سالمندی با مرتبط تصاویر و مضامین تحلیل واحد است. رسیده تأیید به چینوچروک دارای چهره با افرادی صورت به سالمندان بیشتر بررسیشده کتابهای در کرد مشخص پژوهش این نتایج ها یافته تصویر ) 43 درصد( زیاد جسمانی توان با و ) 57 درصد( صاف قامتی دارای ) 44/4 درصد( سفید یا خاکستری موی با ) 52/1 درصد( عموما سالمندان کتابها این در هستند. ) 73/2 درصد( سالم و مستقل ) 72/5 درصد( جسمانی نظر از عموما که افرادی شدهاند. تصویر به کمکی وسایل با سالمندان که مواردی در و شدهاند تصویر کمکی وسایل از هیچیک از استفاده بدون درصد( )64/1 است. بوده عینک درصد( )14/1 استفادهشده وسیله شدهاند کشیده دیگر بیان به است. شده ارائه درسی کتابهای در سالمندان جسمانی وضعیت از طبیعی تصویری کل در داد نشان نتایج گیری نتیجه است. سالمندی دوره در افراد جسمانی وضعیت با متناسب عموما تصویری است شده ارائه درسی کتابهای در سالمندان از که تصویری روند به توجه با که است شده ارائه سالمندان از جوانتری تصویر اخیر سالهای با مقایسه در انقالب از بعد اولیه سالهای در آنکه جالب است. متناسب نیز سالمندی موجود واقعیت با و طبیعی اخیر دهه در زندگی به امید افزایش مقدمه این از یکی دارد. خاصی ویژگیهای که است دورانی سالمندی نیروهای سن افزایش با است. جسمی قوای نسبی کاهش ویژگیها پوست در تغییراتی دچار سالمند فرد و میکند پیدا کاهش جسمی میشود. عصبی دستگاه و گوارش دستگاه خون گردش و قلب تعریف به میتواند نیز دیگری معیار زمانی سن از غیر گفت میتوان جسمی دگرگونی از است عبارت معیار این کند کمک سالمندی حاصل بهتدریج جسمی پیری استثنایی موارد وجود با زیستی. و میشود پیر جسمی نظر از شخص که لحظهای تعیین و میشود داریم خود از ما که را تصوری جسمی پیرشدن است. قراردادی غالبا ما با را خود رفتار باید که میدهد پیام دیگران به و میدهد تغییر به جسمی تغییرات با پیری به رسیدن صورت هر در کنند. عوض قدرت کاهش و بویایی چشایی شنوایی بینایی قدرت کاهش ویژه. است همراه محرکها برابر در واکنش سرعت و بدنی و اجتماعی مغز ساختمانی شناختی تغییرات با پیرشدن فرایند تنفسی عروقی قلبی از اعم بدن سیستمهای تمام عملکرد نزول نیز عالوه است. همراه دستگاهها دیگر و ایمنی غددی ادراری تناسلی آنها( ظاهری )شکل اندامها در تغییراتی با بلوغ همانند پیری این بر آشکارترین میشود. مشخص بافتها تغذیه به مربوط تغییراتی نیز و اعضای زمینه در که است تغییراتی بیشک سطح این در تغییرات است این واقعیت میپیوندد. وقوع به مو و پوست همچون بیرونی میتوانند سن تناسب به که دارند بسیاری تواناییهای افراد این که در موارد برخی در میشود مشاهده طرفی از کنند. استفاده آنها از رنجبارترین از یکی نمیشود. مناسبی برخورد سالمندان با جامعه سالمندان با رفتار سوء مسئله شده توجه آن به کمتر که مشکالتی مسئول: نویسنده * نژاد نصرتی فرهاد دکتر اجتماعی. رفاه گروه توانبخشی و بهزیستی علوم دانشگاه تهران نشانی: +98 )912( تلفن: farhad.nosrati@gmail.com الکترونیکی: پست 157

5 2 شماره 13. دوره تابستان و خانواده در خشونت اشکال پنهانترین از یکی عنوان به که است میکنند. تجربه را آن مختلف جوامع در سالمندان از بسیاری جامعه سطح در سال 1390 در که کریموی هروی مطالعه در موارد اینگونه مطالعه این نتیجه ]1[. است مشخص کامال دادهاند انجام تهران شهر وجود سالمندان به سوءرفتار زیادی میزان جامعه در است داده نشان شهرستانهایی در است آمده محبی پژوهش در همچنین دارد. این ]2[. دارد وجود سالمندان به سوءرفتار نیز کالله و دزفول مانند و است سالمندی و سالمند به نگرش از ناشی عموما سوءرفتارها و میگیرد شکل مختلف افراد رفتارهای در نگرشهایی چنین وجود ایجاد را او با نامناسب برخورد و سالمند به بیاحترامی خود تبع به و کمال و تجربه از کولهباری سالمند فرد که صورتی در میکند. است. جوان نسل برای اندیشه و فکر منبع و دارد پختگی سالمندان با جوان نسل میان فاصله کنونی عصر مسائل از یکی و تحقیر و بدبینی صورت به جدید نسل با سالمندان مخالفت است. مقاومت صورت به سالمندان با جوانان مخالفت و است دشمنی گاه حس گاهی نیز کودکان همچنین آنهاست. نهی و امر برابر در شوند. پیر ندارند دوست و ندارند سالمندی دوران و پیری به خوبی تنها غمگین ناسالم وابسته افراد را بزرگساالن خردسال بچههای مادربزرگ و پدربزرگ حد در ارتباطیشان دایره و میدانند بیکار و که است نگرشی از ناشی عموما سالمندی از ادراک این ]3[. است یادشده ادراک میشود. ترویج ناخواسته صورت به سالمندان درباره سنین در حتی و قبل سالها از دیگر مفاهیم از بسیاری مانند معموال احساسات فرهنگ به وابسته کامال مفهومی و میگیرد شکل کودکی نگرش و جامعه قالبی تصورات رو این از است. افراد ارزشهای و و رسانهها عموما گذارد. تأثیر آنان زندگی بر میتواند سالمندان به ایجاد کودکان ذهن در را تصورات این درسی کتابهای ویژه به کشور در سالمند جمعیت افزایش به توجه با رو این از میکنند. این دارد سالمندان زندگی روی اجتماعی نگرشهای که تأثیری و دوره درسی کتابهای که است تصویری بررسی دنبال به مقاله میدهد. ارائه سالمندان جسمانی ویژگیهای از ابتدایی اتفاق سالمندی دوره در جسمانی ب عد در که تغییراتی بر عالوه تغییراتی دچار نیز سالمندان اجتماعی و روانی ویژگی میافتد اجتماعی و روانی جسمانی ب عد سه سالمندی رو این از میشود. مطالعه سالمندی جسمانی بعد درباره فقط پژوهش این در که دارد زیادی پژوهشهای آن به نگرش و سالمندی درباره است. شده پزشکان نگرش»وضعیت همکاران و آسایش است. شده انجام کوگان«پرسشنامه از استفاده با سالمندی پدیده به نسبت عمومی نشان آنان مطالعه نتایج کردهاند. بررسی مقطعی مطالعه روش با را سالمندی به نگرش نمره با کاری سابقه و سن بین است داده فقط دریافتند همچنین است. نداشته وجود معنیداری ارتباط داشتند سالمندان به مطلوبی نسبتا نگرش عمومی پزشکان از نیمی در اختالل سبب میتواند افراد رفتارهای بر تأثیر با منفی نگرش و ]4[. شود سالمت خدمت ارائه استان در سالمندان به نسبت مردم»نگرش عنوان با ثناگو مطالعه انجام پیمایش روش با که است توصیفیتحلیلی مطالعهای گلستان«قومیت سن متغیر بین است کرده مشخص مطالعه این است. شده وجود معنیداری ارتباط سالمندی به نگرش چگونگی با تحصیالت و را سالمندان به منفی نگرش بیشترین زیاد تحصیالت با افراد و دارد دانشگاهیان و جوانان و نوجوانان بین منفی نگرش بیشترین دارند. باید مسئوالن افراد این نگرش در اساسی تحول ایجاد برای و است خود مطالعه در همکاران و ریاحی ]5[. دهند انجام اساسی اقدامات گذراندن از پس سالمندان به نسبت پزشکی دانشجویان»نگرش مطالعه روش به پژوهش این کردهاند. بررسی را سالمندی«طب واحد در آموزش نقش است داده نشان پژوهش این نتایج است. توصیفی فرصتهای ایجاد و است مثبت سالمندان به افراد نگرش ارتقای برای آموزشی محتوای غنیسازی و پزشکی دانشجویان برای بیشتر ]6[. است مؤثر آنها از مراقبت و سالمندان به مثبت نگرش ارتقای به که است دیگری مطالعه ]7[ همکاران و زارع قمری مطالعه از مراقبت به اراک پرستاری دانشجویان و مربیان "نگرش بررسی تحلیلی توصیفی روش با پژوهش این است. سالمندان"پرداخته مربیان که است داده نشان پژوهش این نتایج است. گرفته صورت با مقایسه در سالمندان از مراقبت به نسبت تری موافق نگرش پرستاران»نگرش همکاران و همدانیزاده مطالعه داشتند. دانشجویان روش با را سالمند«بیماران از جسمی مراقبتهای ارائه به نسبت داده نشان بررسی این در یافتهها است. پرداخته توصیفیمقطعی نگرش سالمند بیماران از جسمی مراقبتهای ارائه به پرستاران است پژوهش مورد واحدهای کاری عالئق و سن بین و داشتند خنثی سالمند بیماران از جسمی مراقبتهای ارائه به آنها نگرش نوع با برای وسیع برنامهریزی نتیجه در داشت. وجود معناداری رابطه آنها نگرش تقویت برای مداخالت و شاغل پرستاران نگرش ارتقای ]8[. است ضروری است. شده بررسی سالمندی به نگرش نیز خارجی مطالعات در خردساالن شناخت و»نگرشها عنوان با مطالعهای 1 براک مثال برای سال 7 تا 4 کودکان روی سال در سالمند«افراد به نسبت غمگین افراد را بزرگساالن آنها که رسید نتیجه این به و داد انجام معلم دارند زیادی اطالعات که را بزرگساالنی میدانند بیکار و تنها کودکان میشناسند. بدنشان فیزیک روی از را پیر افراد و میدانند دیدگاه و میدانند فعالی افراد را مادربزرگهایشان و پدربزرگها سالمند افراد اشتیاق نشانگر تصاویر همچنین دارند. آنها به مثبتی اینکه دیگر نتیجه خانه. از خارج تا بود خانه داخل کار انجام برای کودکان تماس همچنین شوند. پیر ندارند دوست کودکان سوم دو در و محدود مادربزرگهایشان و پدربزرگها جز به سالمندان با بود. مدارس و کاری محیطهای سالمندی: از جنسیتی»برداشت عنوان با 2 بارت پژوهش نتایج 1. Burke 2. Barret ایران«ابتدایی دوره درسی کتابهای در جسمانی بعد از سالمندی تصاویر و مفاهیم محتوای تحلیل همکاران. و افتخاری»زهرا 158

6 2 شماره 13. دوره تابستان دو هر است داده نشان دانشگاه«دانشجویان خصوص در بررسی نگرش اگرچه مردان تا دارند سالمند زنان از مثبتتری تصویر جنس زودتر سالمندی زنان در که است صورت این به سالمندی از آنها با مقایسه در زنان این بر عالوه میشود. شروع کمتری سنین در و نگرشهای زنان و کردهاند گزارش دیرتر را سالمندی شروع مردان بیشتری سالمندی اضطراب زنان اما دارند. سالمندان به مطلوبتری با مطالعهای در 3 پیچر ]9[. کردهاند بیان مردان با مقایسه در را سه دیدگاه آنها: مادربزرگ( )یا پدربزرگ و»فرزندخوانده عنوان آنها پاسخدادن و فرزندخواندهها والدین با برخورد چگونگی نسل«خانوادههای زندگی و میکند بررسی را مادربزرگها و پدربزرگ به مطالعه این میدهد. توضیح نسل سه منظر از را فرزندخوانده دارای نظر از تنها نه هستند مهم مادربزرگ یا پدربزرگ گرفت نتیجه شده پیشنهاد نمادینشان. نقش نظر از بلکه کاربردی و عملی حمایت و بوده سرگرمی و خوشی مایه که مادربزرگ و پدربزرگ مفهوم است تأیید مورد را آنها است یافته گسترش معاصر انگلیسی فرهنگ در ]10[. کند معرفی مقبول و سالمندی به نگرش ویژه به و سالمندی درباره اینکه وجود با محتوای که مطالعاتی است شده انجام زیادی پژوهشهای کرده بررسی را سالمندی به نگاه نوع نظر از درسی کتابهای درسی کتابهای محتوای که مطالعاتی است. نشده انجام باشند حقوق دینورزی همچون مؤلفههایی اکثرا باشند کرده تحلیل را درباره مطالعهای تاکنون و کردهاند بررسی را هیجانی هوش و بشر است. نشده انجام کشور در ابتدایی دوره کتب در سالمندی سال یک کتابهای فقط ها بررسی این از کدام هر همچنین دوره کتابهای پژوهش این که صورتی در کردهاند تحلیل را تنها است. کرده تحلیل را سال 37 یعنی اسالمی انقالب از بعد پژوهش داده قرار مدنظر را جنسیتی جهتگیری که مطالعهای کتابهای کیفی محتوای»تحلیل هدف با که است مرزوقی کتابهای در جنسیتی«جهتگیری منظر از ابتدایی دوره درسی گرفته صورت فارسی و اجتماعی مطالعات آسمان هدیههای افرادی نقش در معموال زنان داد نشان تحقیق این نتایج است. خردمحور شخصیتی ویژگیهای با مردان و زیردست و احساسی منظر این از پژوهش این ]11[. شدهاند ظاهر دستوردهنده و میشود. انجام کشور در که است پژوهشی اولین و جدید پژوهشی چندبعدی پدیدهای را سالمندی اینکه وجود با حاضر پژوهش است قائل آن برای اجتماعی و روانی جسمانی ابعادی و میداند پرداخته جسمانی منظر از درسی کتابهای در سالمندی نمود به در سالمندان فیزیکی وضعیت تصویرشدن نحوه رو این از است. وضعیت صورت تصویرشدن چگونگی نظر از را درسی کتابهای سالمت وضعیت جسمانی توان قامت حالت سر موی ظاهری کتابهای در را سالمندان کمکی وسایل از استفاده و بیماری یا است. کرده بررسی درسی مطالعه روش محتوا تحلیل روش با که است توصیفی پژوهشی حاضر مطالعه درسی کتابهای تمامی شامل آماری جامعه است. شده انجام است. تا اسالمی( انقالب از 1357 )بعد سال از ابتدایی مقطع و یادشده سالهای میان از آمده وجود به درسی کتابهای در تغییراتی که بودهاند سالهایی این در اصلی مقوله شدهاند. انتخاب نمونه برای دلیل همین به و بود فیزیکی وضعیت زیرمقوله چند به خود که است سالمندی پژوهش صورت موی وضعیت قامت حالت سر موی ظاهری وضعیت صورت وابستگی میزان جسمانی توان دیگران با مقایسه در قد وضعیت نظری صورت به و شده تفکیک جسمانی سالمت وضعیت و جسمانی 1(. شماره )جدول است شده تعریف عملیاتی و رو این از و است درسی متنهای پژوهش این در زمینه واحد مضامین و تصاویر تحلیل واحد است. زمینه واحد یک درس هر زا دادهها جمعآوری روش است. شده گفته مقولههای با مرتبط یادشده مقوالت عملیاتی تعریف اساس بر که بود چکلیستی طریق است شده تدوین 4 دانوسکی چکلیست از بخشی از بهرهگرفتن و چهار از استفاده با و فلیس ضریب طریق از چکلیست پایایی ]12[. 73 آن مقدار و شد انجام کردهاند بررسی را موضوع 33 که ارزیاب و بهزیستی علوم دانشگاه اخالق کمیته در مقاله این بود. درصد. است رسیده تأیید به توانبخشی یافتهها دینی تعلیمات فارسی عناوین با درسی کتاب 112 مطالعه این در و آسمان هدیههای علوم قرآن اجتماعی تعلیمات ریاضی هنر )سال ششم و پنجم چهارم سوم دوم اول مقاطع در پژوهش و تفکر بررسی است( شده اضافه آموزشی نظام به 1391 مهرماه از ششم در سالمندان جسمانی وضعیت با مرتبط مفاهیم بیشترین شد. بوده چهارم و ششم سال در کمترین و پنجم و سوم سال کتابهای تعلیمات و فارسی کتاب به مربوط ترتیب به مفاهیم بیشترین است. بود. علوم و هنر درس به مربوط ترتیب به کمترین و اجتماعی سال به مربوط کمترین و سال به مربوط مفاهیم بیشترین 3 شماره جدول در که همانگونه دروس محتوای نوع است مورد 67 و تصویر مورد 51 متن مورد 24 صورت به میشود دیده متن 91 و تصویر 118 کل در یعنی است شده بررسی تصویر و متن است. شده بررسی 161 بررسیشده تصویری شخصیت 253 از تصاویر بخش در در تصاویر از درصد 63/3 حدود یعنی است. بوده سالمند مورد واژه در کردهاند. استفاده سالمند چهره از خود طراحی است شده تکرار سالمند با مرتبط واژههای بار 453 بررسیشده 4. Jesica L. Danowski 3. Pitcher 159 ایران«ابتدایی دوره درسی کتابهای در جسمانی بعد از سالمندی تصاویر و مفاهیم محتوای تحلیل همکاران. و افتخاری»زهرا

7 2 شماره 13. دوره تابستان زیرمقولهها و مقوالت عملیاتی و نظری تعریف 1. جدول مقوله توضیح اصلی مقوله جسمانی سالمندی را خود جسمانی تواناییهای انسانی سن کالبد افزایش دلیل به که است انسان زندگی از سالمندی دورهای جسمانی نظر از نظری: تعریف رد که است تغییراتی بر تأکید دیگر بیان به دارد. توجه سالخورده افراد جسمانی ویژگیهای به سالمندی از بعد این میدهد. دست از بهتدریج میآید. وجود به سن افزایش با فرد کالبد مثل جسمانی نظر از سالمند ظاهری وضعیت به که پرداختهایم مضامینی شمارش به سالمندی جسمانی بعد سنجش برای عملی: تعریف است. داشته اشاره قامت وضعیت و صورت آراستگی صورت موی ظاهری وضعیت سر موی ظاهری وضعیت صورت ظاهری وضعیت دارای نظیر مشخصاتی به و داشته چینوچروک اندازه چه که نظر این از است بوده سالمند صورت وضعیت صورت ظاهر از منظور صورت: فیزیکی وضعیت است. داشته اشاره سالمند فرد تصویر یا متن در چینوچروک فاقد و زیاد چینوچروک یا سیاه جوگندمی خاکستری یا سفید مانند مصداقهایی شامل که است بوده سالمند موی سفیدی درجه سر موی ظاهر از منظور سر: موی ظاهری وضعیت میشود. سالمند فرد تصویر یا متن در سر بودن مو بدون یا بور سالمند صورت موی بودن بور یا سیاه و جوگندمی خاکستری یا سفید مانند هایی مصداق شامل که صورت موی کلی وضعیت منظور صورت: موی وضعیت میشود. میشود. )قوز( خمیده و صاف قامت شامل )قد(: قامت حالت افراد دیگر از بلندتر که است بوده بلندقدتر سالمندی از منظور است. داشته اشاره کوتاهقد و همقد بلندقدتر نظیر مشخصاتی به دیگران: به نسبت قد وضعیت زا که است بوده سالمندی کوتاهتر از منظور است. بوده دیگر افراد همقد تصویر در که است بوده سالمندی قد هم از منظور است. شده دیده تصویر در بزرگسال است. بوده کوتاهتر دیگر افراد زیرمقولهها سالمندی زیاد جسمانی توان از منظور است. داشته اشاره ضعیف جسمانی توان و متوسط جسمانی توان زیاد جسمانی توان نظیر مشخصاتی به جسمانی: توان کارهای است نتوانسته موارد از برخی در که بوده سالمندی متوسط جسمانی توان از منظور است. بوده خود روزمره کارهای تمامی انجام به قادر که است بوده است. بوده ناتوان و دهد انجام را خود روزمره کارهای نمیتوانسته اصال که است بوده سالمندی ضعیف جسمانی توان از منظور و دهد انجام را خود روزمره روزمره کارهای انجام در که است بوده سالمندی وابسته از منظور است. داشته اشاره مستقل و وابسته نظیر مشخصاتی به جسمانی: توان نظر از وابستگی نوع کمک به نیاز و داده انجام خودش را کارها تمام که است بوده سالمندی مستقل از منظور میدادند. انجام را او کارهای دیگران و بوده وابسته دیگر افراد به کامال است. نداشته کسی او در تصویر یا متن در بیماری عالئم که است بوده سالمندی سالم از منظور است. داشته اشاره بیمار و سالم نظیر مشخصاتی به بیماری: یا سالمت وضعیت است. شده دیده او در تصویر یا متن در بیماری عالئم که است بوده سالمندی بیمار از منظور است. نشده دیده است. کرده اشاره واکر و عصا سمعک عینک نظیر وسایلی به کمکی: وسایل استفاده متن در سالمندان با مرتبط واژههای از درصد 2/3 تنها یعنی عنوان( دارای درس مورد )127 بررسیشده دروس کل در است. شده درباره درس 2 و پدربزرگ به هدیه و پدربزرگ عنوان با درس دو تنها شد. دیده والدین جسمانی منظر از درسی کتابهای در سالمندان وضعیت تصویر با افرادی سالمندان بیشتر بررسیشده کتابهای در سفید یا خاکستری موی ) 52/1 درصد( چینوچروک شدهاند. تصویر ) 57 درصد( صاف قامتی دارای ) 44/4 درصد( از و داشتند زیاد جسمانی توان ) 43 درصد( سالمندان بیشتر عموما سالمندان بودند. ) 72/5 درصد( مستقل جسمانی نظر با سالمندان از 14/1 درصد در تنها و ) 73/2 درصد( سالم تصاویر از ) 64/1 درصد( در شدهاند. داده نشان عینک شدهاند تصویر کمکی وسیله هیچ از استفاده بدون سالمندان 2(. شماره )جدول در سالمندان جسمانی وضعیت تصویرشدن چگونگی تغییرات روند درسی کتابهای در سالمندان تصویرشدن نحوه در که تغییراتی بررسی برای مقاطعی است شده ایجاد مطالعهشده سالهای در درسی کتابهای است. شده بررسی کردهاند تغییر درسی کتابهای که صورت وضعیت تغییرات مقطع چهار در را سالمندان جسمانی تغییرات بخواهیم اگر ایران«ابتدایی دوره درسی کتابهای در جسمانی بعد از سالمندی تصاویر و مفاهیم محتوای تحلیل همکاران. و افتخاری»زهرا 160

8 2 شماره 13. دوره تابستان درسی کتابهای در سالمندان جسمانی وضعیت چگونگی بررسی 2. جدول جسمانی وضعیت صورت فیزیکی وضعیت چینوچروک دارای چینوچروک فاقد کل/درصد جمع * نامشخص 142 )100( 27 )19( 41)28( 74)52/1( تعداد سر موی ظاهری وضعیت خاکستری یا سفید )جوگندمی( خاکستری تاحدی بور یا سیاه موی تاس نامشخص کل/درصد جمع 142)100( 59)41/5( 2)1/4( 9)6/3( 9)6/3( 63)44/4( تعداد )قد( قامت حالت صاف )قوز( خمیده نامشخص کل/درصد جمع 142)100( 26)18/3( 35)24/6( )57(81 تعداد جسمانی توان باال جسمانی توان متوسط جسمانی توان )ناتوان( ضعیف جسمانی توان نامشخص کل/درصد جمع 142)100( 30 )21/1( 10)7( 41)28/9( 61)43( تعداد جسمانی توان نظر از وابستگی نوع توان( کم یا ناتوان ( وابسته مستقل نامشخص کل/درصد جمع 142)100( 21)14/8( 103)72/5( 18)12/7( تعداد بیماری یا سالمت وضعیت سالم بیماری( نوع ( بیمار نامشخص کل/درصد جمع 142)100( 27)19( 11)7/7( )73/2(104 تعداد کمکی وسایل عینک سمعک عصا نامشخص هیچکدام مورد دو دارای عصا( و )عینک کل/ جمع درصد 142)100( 5)3/5( 91)64/1( 13)9/2( 12)8/5( 1)0/7( )14/1(20 تعداد است. بوده متن یا نبوده مشخص مو مانند سالمند جسمانی وضعیت تصویر در که است مواردی به مربوط نامشخص *عدد جدول به توجه با کرد ابراز میتوان کنیم بررسی ذکرشده تصاویر صورت چینوچروک در نمود بیشترین 3 شماره شده دیده 1358 سال در کمترین و سال در سالمندان واضحتر را تصویرها متأخرتر کتابهای اینکه دلیل به است. است. بوده بیشتر اول دورههای در نامشخص موارد دیدهاند سر موی وضعیت تغییرات نشاندهنده 4 شماره جدول اساس بر سر موی ظاهری تغییرات روند هر. است بوده اخیر سالهای در سالمندان موی بیشتر سفیدشدن بیشتر سالمندان سر موی شدهایم نزدیکتر 94 به 58 سالهای از چه است. شده تصویر سفید قد حالت تغییرات 5 شماره جدول اساس بر سالمندان قد حالت درباره ات 1358 سال از سالمندان قامت خمیدهبودن گفت میتوان است. شده کشیده تصویر به بیشتر سال جسمانی توان به مربوط تغییرات هرچه است شده داده نشان 6 شماره جدول در که همانطور جسمانی توان از که تصویری شدهایم نزدیک اخیر سالهای به جسمانی توان با را سالمندان که است تصویری شده ارائه سالمندان است. کرده ترسیم زیاد جسمانی وابستگی تغییرات جسمانی وابستگی وضعیت از که تصویری 7 شماره جدول اساس بر بوده متفاوت مختلف سالهای در شده ارائه درسی کتابهای در مستقل صورت به سالمندان تصویرکشیدن به روند کل در اما است. نزدیکتر اخیر سالهای به هرچه دیگر عبارت به است. غیروابسته و است. شده ارائه سالمندان از مستقلتر تصویری شدهایم بیماری یا سالمت وضعیت نظر از تغییرات بیماربودن کرد بیان میتوان 8 شماره جدول اساس بر کشیده تصویر به و سالهای در بیشتر سالمندان اختصاص خود به را فراوانی کمترین سال در و شده 161 ایران«ابتدایی دوره درسی کتابهای در جسمانی بعد از سالمندی تصاویر و مفاهیم محتوای تحلیل همکاران. و افتخاری»زهرا

9 تابستان دوره 13. شماره 2 جدول 3. روند تغییرات ظاهری صورت از سال 1358 تا سال دارای چین و چروک وضعیت ظاهری صورت/ فراوانی فاقد چین و چروک نامشخص کل 18)100( 7)38/9( 4)22/2( 7)38/9( )100( 8)27/6( 8)27/6( 13)44/8( )100( 4)13/3( 11)36/7( 15)50( )100( 8)12/3( 18)27/7( 39)60( جدول. 4 تغییرات وضعیت موی سر از سال 1358 تا سال سفید جوگندمی وضعیت ظاهری موی سر/ فراوانی بور یا سیاه تاس نامشخص کل 11)61/1( فراوانی 18)100( 2)11/1( 2)11/1( 3)16/7( )41/4( فراوانی 29)100( 3)10/3( 2)6/9( 12)41/4( )40( فراوانی 30)100( 1)3/3( 2)6/7( 15)50( )36/9( فراوانی 65)100( 3)4/6( 5)7/7( 33)50/8( داده است. به بیان دیگر در سالهای اخیر سالمندان کمتر به صورت فرد بیمار در کتابهای درسی تصویر شدهاند. تغییرات مربوط به استفاده از وسایل کمکی همانطور که در جدول شماره 9 نشان داده شده است در کتابهای درسی در همه سالها عموما سالمندان بدون استفاده از هیچ وسیله کمکیای تصویر شدهاند اما هرچه به سالهای اخیر نزدیکتر شدهایم سالمندانی که از وسایل کمکی استفاده میکنند در کتابهای درسی بیشتر دیده میشوند. بحث نتایج این پژوهش نشان داد آنچه از وضعیت جسمانی سالمندان در کتابهای درسی دوره ابتدایی بعد از انقالب تصویر میشود در کل تصویری مثبت بوده که متناسب با واقعیت سالمندی است. در این کتابها تصویری که از سالمندان ارائه میشود افرادی هستند که عموما توان جسمانی زیادی دارند و وابستگیشان به افراد دیگر اندک است. به عبارت دیگر سالمندی که در کتابهای درسی تصویر میشود فردی است که با وجود سالمندی قوای جسمانی الزم را برای رتق و فتق کارهای خود دارد و میران وابستگیاش اندک است. این در حالی است که تصویری که از وضعیت ظاهری سالمند نشان جدول 5. روند تغییرات حالت قد از سال 1358 تا سال صاف حالت قد/ فراوانی خمیده نامشخص کل 18)100( 10)55/6( 1)5/6( 7)38/9( )100( 7)24/1( 4)13/8( 18)62/1( )100( 4)13/3( 8)26/7( 18 )60( )100( 5)7/7( 22)33/8( 38)58/5(»زهرا افتخاری و همکاران. تحلیل محتوای مفاهیم و تصاویر سالمندی از بعد جسمانی در کتابهای درسی دوره ابتدایی ایران«162

10 2 شماره 13. دوره تابستان تا 1358 سال از جسمانی توان تغییرات روند 6. جدول سال باال متوسط فراوانی جسمانی/ توان ضعیف نامشخص کل 18)100( 7)38/9( 3)16/7( 1)5/6( 6)33/3( )100( 7)24/1( 2)6/9( 8)27/6( 12)41/4( )100( 2)6/7( 2)6/7( 13)43/3( 13)43/3( )100( 13)20( 3)4/6( 19)29/2( 30)46/2( تا 1358 سال از جسمانی نظر از وابستگی تغییرات روند 7. جدول سال وابسته فراوانی نظرجسمانی از وابستگی مستقل نامشخص کل 18)100( 8)44/4( 6)33/3( 4)22/2( )100( 4)13/8( 22)75/9( 3)10/3( )100( 1)3/3( 24)80( 5)16/7( )100( 8)12/3( 51)78/5( 6)9/2( افراد این یعنی دارد را سالخوردگی نشانگان که است فردی میدهد چینوچروک دارای صورتهای با و سفید یا خاکستری موی با عموما دوره این واقعیت اتفاقا که میشوند تصویر ناصاف قامتهای گاهی و نظر از دوره این در سالمند فرد میرود انتظار زیرا است زندگی از است. سالخوردگی نشاندهنده که باشد داشته را ویژگیهایی ظاهری که تصویری که است آن پژوهش این در توجه جالب نکته بعد اولیه سالهای در میشود ارائه سالمند ظاهری وضعیت از که معنا این به دارد. بسیاری تفاوت اخیر سالهای با انقالب از است تصویری سالمند از انقالب از بعد اولیه سالهای تصاویر ارائه جوان سالمند دیگر زبان به یا میانسال فردی از عموما که نیا میشویم نزدیکتر اخیر سالهای به چه هر و میشود میشود. نزدیک سالخورده و میانسال سالمند تصویر به تصویر تناسب کشور در سالمندی واقعیت با تصویر این میرسد نظر به از زندگی به امید زیرا است همخوان نوعی به و دارد بیشتری به انقالب از بعد آغازین سالهای در سال چند و پنجاه حدود که است طبیعی و رسیده اخیر سالهای در سال هفتاد از بیش جدی تفاوتی ظاهری نشانگان و فیزیک لحاظ به امروز سالمند باشد. داشته دوران آن سالمند با سویههای ریشه میدهد نشان پژوهش این نتایج کل در در انجامشده پژوهشهای برخی که را سالمندی به منفی و ریاحی ثناگو همکاران و آسایش دادهاند نشان کشور همکاران و زاده همدانی همکاران و زارع قمری همکاران دیگر بیان به کرد. جستوجو دیگری جای در باید ]4-8[ احتماال دارد وجود سالمندی به که منفی گاهی سویههای تا 1358 سال از بیماری یا سالمت وضعیت تغییرات روند 8. جدول سال سالم فراوانی بیماری/ یا سالمت وضعیت نامشخص بیمار کل 18)100( 9)50( 2)11/1( 7)38/9( )100( 3)10/3( 2)6/9( 24)82/8( )100( 1)3/3( 3)10( 26)86/7( )100( 14)21/5( 4)6/2( 47)72/3( 163 ایران«ابتدایی دوره درسی کتابهای در جسمانی بعد از سالمندی تصاویر و مفاهیم محتوای تحلیل همکاران. و افتخاری»زهرا

11 2 شماره 13. دوره تابستان تا 1358 سال از کمکی وسایل از استفاده تغییرات روند 9. جدول سال عصا فراوانی کمکی/ وسایل هیچکدام ویلچر یا واکر عینک کل 18)100( 16)88/9( 2)11/1( )100( 24)82/8( 3)10/3( 2)6/9( )100( 23)76/7( 4)13/3( 3)10( )100( 41)56/2( 1)1/4( 19)26( 12)16/4( ریشه جامعه فرهنگ در یا درسی کتابهای از غیر اموری در نیز فرهنگی منظری از سالمندی است مناسب رو این از دارد. شود. مطاله نهایی نتیجهگیری ارائه درسی کتابهای در سالمند از که تصویری کلی طور به سالمند در جسمانی وضعیت با متناسب و مثبت تصویری میشود نامتناسب مضامینی و تصاویر کتابها برخی در این وجود با است. درس از: عبارتند آنها مهمترین از برخی میشود. دیده سالمندی با آن در که سال بخوانیم فارسی کتاب در کتابعاشق درست قیف کتاب برگههای از دارد را فروشنده نقش که سالمندی خرید او از که کودکی و میریزد قیف درون را محصوالتش و میکند را کتاب از برگ یک آن داستان و میکند باز را قیف این میکند فروشنده نزد بخواند. را داستان بقیه میشود عالقهمند و میخواند ممانعت فروشنده ولی بخواند و بگیرد او از را کتاب بقیه تا میرود میکند. پاکی«برای»سرودی عنوان با درسی در کتاب همان در را خود شغل و است رفتگر که میشود روایت سالمندی داستان شغلش و او برای شأنی که دارد شکایت مردم از و میداند ارزشمند عنوان با درسی در 1385 سال بخوانیم فارسی کتاب نیستند. قائل که میکند تعریف را باغبانی پیرمرد داستان باهوشکودک را سالمند فرد باهوش کودکی و دهد فریب را او میخواهد فردی عنوان با درسی در 1375 سال فارسی کتاب در میکند. راهنمایی سراغش همه از و میکند گم را االغش سالمندی هوشیارپسر االغ راهرفتن آثار به توجه با را االغ مشخصات کودکی میگیرد. را میشود عصبانی پیرمرد است. ندیده را االغ میگوید و میکند بیان وجود میشود. ثابت کودک ذکاوت و هوش و میروند قاضی نزد و اساسی و مهم بسیار نقش که درسی کتابهای در مضامینی چنین باعث میتواند دارد سالمندان به کودکان نگرش شکلگیری در مضامین حذف رو این از شود. سالمندان به منفی نگرش شکلگیری است. ضروری اینچنینی آرشیو دسترسنبودن در از: بود عبارت پژوهش این محدودیتهای اینترنتی اطالعات بانک دسترسنبودن در درسی کتابهای کامل و پژوهش سازمان کارشناسان آگاهینداشتن درسی کتابهای از درسی کتابهای در اساسی تغییرات روند از آموزشی برنامهریزی و پژوهش سازمان کارشناسان اجازهندادن و مختلف سالهای در هب توجه با درسی. کتابهای امانتگرفتن برای آموزشی برنامهریزی ویژگیهای با متناسب و طبیعی تصویری درسی کتابهای اینکه نگرشهای سببشناسی و میکند ارائه سالمندان از سالمندی دادهاند ارجاع آن به پژوهشها از بسیاری که سالمندی با نامتناسب و رمانها قصه کتابهای جمله از نوجوانان و کودکان منابع دیگر پیشنهاد شود. بررسی سالمندی به نگاه نوع نظر از باید تلویزیون پاکی«برای»سرودی و کتابعاشق درسهای مضامین میشود فارسی باهوشکودک سال بخوانیم فارسی کتاب در 1375 سال فارسی کتاب هوشیارپسر 1385 سال بخوانیم شوند. بازنگری سالمندان اجتماعی شأن با متناسب قدردانی و تشکر میرطاهر دکتر آقای جناب فرهیخته و فرزانه استاد از پایان در معرفی پژوهش سازمان محترم استادان به را نویسندگان که موسوی برنامهریزی و پژوهش سازمان محترم استادان از همچنین و کردند بختیاری ابوالفضل دکتر آقای و قریشی مهندس آقای جناب آموزشی پژوهش این برای را درسی کتابهای آرشیو از استفاده امکان که اختیار در درسی کتابهای تغییرات درباره اطالعاتی و کردند فراهم از برگرفته مقاله این میشود. قدردانی و تشکر دادند قرار نویسندگان است. افتخاری زهرا ارشد کارشناسی نامه پایان ایران«ابتدایی دوره درسی کتابهای در جسمانی بعد از سالمندی تصاویر و مفاهیم محتوای تحلیل همکاران. و افتخاری»زهرا 164

12 Summer Vol 13. Num 2 References [1] Heravi Karimoei M, Reje N, Foroughan M, Montazeri A. [Elderly abuse rates within family among members of senior social clubs in Tehran (Persian)]. Iranian Journal of Ageing. 2012; 6(4): [2] Mohebbi L, Zahednejad S, Javadi Pour S, Saki A. [Domestic elder abuse in rural area of Dezful, Iran and its relation with their quality of life (Persian)]. Iranian Journal of Ageing. 2016; 10(4):50-9. [3] Lee Burke J. Young children s attitudes and perceptions of older adults. The International Journal of Aging and Human Development. 1982; 14(3): [DOI: /4J7N-RG79-HJQR-FLDN] [4] Asayesh H, Qorbani M, Parvaresh Masoud M, Rahmani Anarki H, Ansari H, Mansourian M, et al. [General practitioner attitude toward elders: Using Kogan s attitudes questionnaire (Persian)]. Iranian Journal of Diabetes and Metabolism. 2014; 13(6): [5] Sanagoo A, Bazyar A, Chehrehgosha M, Gharanjic S, Noroozi M, Pakravan far S, et al. [People Attitude toward Elderly in Golestan Province, 2009 (Persian)]. Journal of Research Development in Nursing & Midwifery. 2012; 8(2):24-9. [6] Riahi F, Izadi-mazidi M, Khajedin N, Norouzi S. [Does education of geriatric medicine effect on the medical students attitude toward elderlies and their care? (Persian)]. Iranian Journal of Medical Education. 2014; 14(7): [7] Purfarzad Z, Ghamari zadre Z, Farmahini farahani M, Ghorbani M. [Teachers and student nurses attitudes towards caring for older adults in Arak, 2012 (Persian)]. Journal of Clinical Nursing and Midwifery. 2014; 3(2): [8] Hamadanizadeh F, Mtahedyan Tabrizi E, Sarhangi F, Zighaymat F. [Nurses' attitude care of old patients (Persian)]. Kowsar Medical Journal. 2008; 13(3): [9] Barrett AE, Von Rohr C. Gendered perceptions of aging: An examination of college students. The International Journal of Aging and Human Development. 2008; 67(4): [DOI: / AG.67.4.d] [10] Pitcher D. Adopted children and their grandparents: Views from three generations. Adoption & Fostering. 2009; 33(1): [DOI: / ] [11] Marzouk R., Mansory C. [Qualitative content analysis of elementary textbooks based on gender orientation (Persian)]. Women in Development & Politics Magazine. 2016; 13(4): [DOI: /jwdp ] [12] Dnaowski J. The portrayal of older characters in popular children s books: A content analysis from 2000 to 2010 [MA thesis]. Provo: Brigham Young University; Eftekhari Z, et al. Concepts and Images of the Physical Aging Primary School Textbooks in Iran. Iranian Journal of Ageing. 2018; 13(2):

13 تابستان دوره 13. شماره 2 پیوست 1. صفحه کدگذاری شخصیت سالمند نام کتاب : عنوان درس : سال انتشار : نام شخصیت : سن تقویمی : سالمند جوان )55-64 ) سالمند میانسال )65-74( سالمند پیر بیش از جنس: مرد زن نژاد : انسان غیرانسان نقش شخصیت: کلی جزئی سطح فعالیت : خیلی فعال فعال غیر فعال نامشخص وضعیت سالمت : خوب دارای محدودیت جزئی ضعیف نقش اولیه: شوهر / زن والدین مادربزرگ و پدربزرگ دوست همکار رئیس آدم بد)شرور( معلم نامشخص موارد دیگر خصوصیات جسمانی : دارای چین و چروک زیاد دارای چین و چروک محدود فاقد چین و چروک ---- نامشخص ----زشت ظاهر متوسط جذاب موی سفید یا خاکستری ---- تاحدی خاکستری -----موی سیاه / بور نامشخص تاس یا بی مو پرمو -----نامشخص دارای موی صورت ( ریش یا سبیل ) سفید یا خاکستری مرتب ژولیده بیدندان یا دارای دندان خراب دارای دندان نامشخص عینکی /دارای عینک تهاستکانی سمعک عضالت افتاده )مانند سینه آویزان( قوز بیش از حد استفاده از وسایل کمکی جسمانی وسایل کمکی دیگر خصوصیات شخصیتی )روان شناختی( : مورد تمسخر واقعشده --- باهوش /خردمند -----شاد/ راضی ---- غمگین ---- خشمگین یا بدخلق یا عبوس ---- با محبت / روحیه مراقبتکننده شوخ فضول تنها یا منزوی خرفت یا دیوانه ---- غیر عادی یا عجیب ---- دوستانه ---- بیش از حد مهربان ---- فراموشکار---- ناامید ---- مرد / زن کثیف ---- موارد دیگر ---- ارزیابی کلی )براساس توصیف فیزیکی و شخصیتی(: مثبت خنثی منفی -----»زهرا افتخاری و همکاران. تحلیل محتوای مفاهیم و تصاویر سالمندی از بعد جسمانی در کتابهای درسی دوره ابتدایی ایران«166

14 تابستان دوره 13. شماره 2 167